μια ιδιωτική υπόθεση απλών πολιτών. Καλώς ή κακώς (καλώς λέω εγώ) οι γονείς παραμένουν οι κύριοι υπεύθυνοι για τις ζωές των παιδιών τους. Θα ήταν τελείως αφελές (αλλά και εξόχως φασιστικό) να νομίζει κανείς ότι θα μπορούσε το κράτος να επιβάλλει σε όλους τους γονείς να μεγαλώνουν τα παιδιά τους με έναν καθορισμένο τρόπο (εκτός κι αν θεωρούμε πως έχουν τέλος οι τρόποι που κάποιος μπορεί να βλάψει τα τέκνα του αν είναιαρκούντως ανόητος: από τον τρόπο με τον οποίο τους συμπεριφέρεται κι από αυτά που τους διδάσκει, μέχρι το είδος των φαγητών που τους ετοιμάζει, τις συνήθειες ατομικής υγείας που (δεν) τους μαθαίνει και τα μέτρα ασφάλειας που (δεν) λαμβάνει στο σπίτι και στις μετακινήσεις του. Ή αν νομίζουμε πως ο «σωστός τρόπος» είναι ένας και μοναδικός, χωρίς μεγάλες δόσεις υποκειμενισμού στον ορισμό του). Ο καθένας υπεύθυνος για τα παιδιά του λοιπόν!
Η είδηση ωστόσο δεν αφορούσε «απλό πολίτη», αλλά νοσηλεύτρια του συγκεκριμένου νοσοκομείου! Φανταστείτε δε, η «αντιεμβολιαστική» στάση της κυρίας να έστελνε στην εντατική όχι το δικό της παιδί αλλά ένα άλλο, ξένο προς αυτήν παιδί, το οποίο θα είχε μεταφερθεί για νοσηλεία στο νοσοκομείο όπου η ίδια εργάζεται! Τότε τα πράγματα ασφαλώς θα ήταν πολύ διαφορετικά και το δικαίωμα παρέμβασης του κράτους αυτονόητο! Ας ξεκαθαρίσουμε λοιπόν εδώ, ένα-δυο πράγματα: Κάθε άνθρωπος είναι ελεύθερος να κάνει τις επιλογές του -πόσο μάλλον επιλογές που αφορούν στην υγεία του- και κανείς δεν δικαιούται να του επιβάλει οιανδήποτε προληπτική ή θεραπευτική ιατρική πράξη. Η παραπάνω αρχή διασφαλίζεται σε άρθρο του Συντάγματος που αναφέρεται στην «ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας» εκάστου. Όριο ωστόσο κάθε ατομικής ελευθερίας αποτελούν οι ατομικές ελευθερίες των άλλων πολιτών. Και οι εν λόγω επιλογές όντως επηρεάζουν τις ελευθερίες άλλων πολιτών (και εν προκειμένω το δικαίωμά τους στη διαφύλαξη της υγείας τους), όταν ο «αντιεμβολιαστής» εργάζεται σε δημόσιο νοσηλευτικό ίδρυμα.
Θα ήμουν ο τελευταίος που θα ζητούσε τον υποχρεωτικό εμβολιασμό του οποιουδήποτε (όπως δεν θα ζητούσα ποτέ την καθολική απαγόρευση του καπνίσματος). Ο καθένας δικαιούται να παίρνει τα δικά του ρίσκα αναφορικά με την υγεία του. Αν ας πούμε αρνείσαι τον εμβολιασμό και θέλεις να ζεις απομονωμένος στην καλύβα σου στο δάσος, αυτό δεν αφορά κανέναν άλλον εκτός από εσένα. Αν θέλεις να καπνίζεις την ώρα που ψαρεύεις στη μέση μιας λίμνης (ή γενικά βρίσκεσαι σε ανοιχτό χώρο), παρομοίως. Όπως όμως σου απαγορεύεται να καπνίζεις σε κλειστό χώρο (γιατί έτσι θέτεις σε κίνδυνο εκτός από τη δική σου υγεία και την υγεία των άλλων) έτσι θα έπρεπε να σου απαγορεύεται να δουλεύεις ως νοσηλευτής ή ιατρός (μιας και εξ επαγγέλματος έρχεσαι συχνά σε επαφή με ανθρώπους βεβαρυμμένης υγείας) αν δεν έχεις προηγουμένως εμβολιαστεί. Το ίδιο και αν δουλεύεις ως εκπαιδευτικός, βρεφονηπιοκόμος, φροντιστής ηλικιωμένων κ.ά.
Προσοχή! Δεν εισηγούμαι τον υποχρεωτικό εμβολιασμό οποιουδήποτε. Εισηγούμαι απλώς την πλήρωση απαραίτητων προϋποθέσεων για την άσκηση συγκεκριμένων επαγγελμάτων σε συγκεκριμένους χώρους. «Αν θέλεις να είσαι γιατρός ή νοσηλευτής σε δημόσιο ίδρυμα, αυτές είναι οι προϋποθέσεις! Αν πάλι θέλεις να ασκείς την ιατρική στον δικό σου χώρο, κανένα πρόβλημα, αρκεί να έχεις αναρτημένη σε περίοπτη θέση στο ιατρείο σου την σχετική πληροφορία -περί εμβολιασμού ή μη- ώστε να μπορούν και οι πελάτες σου ελεύθερα και πληροφορημένα να επιλέγουν. Το ίδιο και για τα υπόλοιπα επαγγέλματα που διενεργούνται σε κλειστούς χώρους και συνεπάγονται στενές επαφές με άλλους ανθρώπους.
Και κάτι ακόμα: είναι άλλο πράγμα να πεις «αρρώστησα επειδή κάτι αναπάντεχο έτυχε στη ζωή μου» -εκεί προφανώς η Πολιτεία έχει καθήκον να σε νοσηλεύσει και να σε περιθάλψει συμμετέχοντας στα έξοδα- κι άλλο πράγμα να πεις «το παιδί μου έπαθε ιλαρά επειδή αρνήθηκα να του κάνω το εμβόλιο» - εκεί, συγγνώμη κιόλας, πλήρωσε μόνος σου τον λογαριασμό! Η Πολιτεία (οι συμπολίτες σου δηλαδή) έκανε το καθήκον της απέναντί σου, χορηγώντας σου δωρεάν κατάλληλο εμβόλιο. Η τελική επιλογή όμως ήταν δική σου.
Ελευθερία υπέρ πάντων λοιπόν, αρκεί να είμαστε έτοιμοι να αναλαμβάνουμε κάθε φορά και τις συνέπειες των επιλογών μας!
Από τον Γ. Καραβάνα*
*Ο Γιώργος Καραβάνας είναι μορ. βιολόγος και αν. διοικητής του Γ.Ν. Λαμίας
