Σε άλλα σημειώματα οι συντάκτες απαντήσαμε σε πολλές από τις αιτιάσεις του κειμένου. Σήμερα θέλω να δώσω κάποιες άλλες διαστάσεις στο θέμα.
Είναι σημαντικό ότι στο τέλος του κειμένου οι συντάκτες ενημερώνουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι υπέρ της περάτωσης και λειτουργίας του έργου. Ανεξάρτητα από την ειλικρίνεια της θέσης, αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό και υποθέτω ότι δεσμεύει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης να μη συντάσσεται με όλες τις ομάδες που προτείνουν να μη λειτουργήσει το έργο και μάλιστα να κατεδαφιστεί μαζί με τα 500.000.000 € που κόστισε συν το κόστος κατεδάφισης.
Το υπόλοιπο κείμενο μάλλον ασχολείται με τα αυτονόητα και προσπαθεί να υπερασπιστεί την ΑΕΠΟ (μελέτη περιβαλλοντικών όρων). Δεν καταλαβαίνω αν υπάρχει κανείς που να υποστηρίζει ότι οι θιγόμενοι που χάνουν τις ιδιοκτησίες τους δεν πρέπει να αποζημιωθούν και να αποκατασταθούν. Άλλωστε στις φιλελεύθερες δημοκρατίες, σε μία από τις οποίες ζούμε, η ακίνητη περιουσία των πολιτών προστατεύεται. Η αναφορά μας στη Βουλή δεν είναι για την ΑΕΠΟ αλλά να αποφασιστεί με νομοθετική ρύθμιση μια εύλογη τιμή μονάδας αποζημίωσης ώστε το έργο να προχωρήσει και οι θιγόμενοι να είναι ευχαριστημένοι. Ο ορισμός τιμής αποζημίωσης από τα δικαστήρια είναι χρονοβόρα διαδικασία και γνωρίζουμε ότι κάθε χρόνο χάνονται εκατομμύρια ευρώ από τη μη παραγωγή καθαρής ενέργειας.
Φαίνεται όμως ότι οι συντάκτες προσπαθούν να δικαιολογήσουν την ενέργεια του κ. Φάμελου να επιβάλει στους μελετητές των Σχεδίων Διαχείρισης Υδάτων (ΣΔΥ), τις λύσεις. Ως δημοκρατικοί πολίτες θα συμφωνήσουν μαζί μου ότι όταν το Ελληνικό Δημόσιο αναθέτει σε μια ομάδα ειδικών τη σύνταξη ΣΔΥ που θα πληρώσουν οι Έλληνες φορολογούμενοι θα πρέπει να τους αφήσει ελεύθερους να προτείνουν τις λύσεις που αυτοί κρίνουν. Είναι απόφαση της εκτελεστικής εξουσίας να επιλέξει τη λύση που αυτή κρίνει ορθή και φυσικά να λογοδοτήσει στο τέλος στον ελληνικό λαό. Παρ’ όλο που σύμφωνα με τους συντάκτες η αρμοδιότητα ήταν της ΕΓ Υδάτων που με έγγραφο υποχρέωσε τους μελετητές να εξαιρέσουν λύσεις μεταφοράς νερού από την όμορη λεκάνη του Αχελώου κάτι που προβλέπονταν στα ΣΔΥ του 2014, ελπίζω να μην υποστηρίζουν ότι το αγνοούσε ο κ. Φάμελος. Θα συμφωνήσετε μαζί μου ότι η εκτελεστική εξουσία δεν έχει δικαίωμα παρέμβασης στους μελετητές που πρέπει αμερόληπτα και με βάση τις επιστημονικές τους γνώσεις να κάνουν τις μελέτες.
Φυσικά κανείς δεν είναι αντίθετος με την εξοικονόμηση νερού στη θεσσαλική πεδιάδα. Σε μεγάλο ποσοστό η άρδευση γίνεται με στάγδην που έχει τον μεγαλύτερο βαθμό απόδοσης της χρήσης του νερού. Μονό που αν ασχολούταν λίγο με το θέμα θα διαπίστωναν ότι η μεγάλη σπατάλη νερού προέρχεται από τους ανοιχτούς και κακοσυντηρημένους αγωγούς μεταφοράς νερού, από την έλλειψη δικτύων διανομής μετά από τις αντλίες βαθιών υδάτων, αλλά και από τη διατήρηση δικτύων διανομής με ανοικτούς αγωγούς και υποχρέωση των αγροτών να ποτίζουν με κατάκλιση (π.χ. ΤΟΕΒ Ταυρωπού). Επομένως ένα μερίδιο του προβλήματος απαιτεί επενδύσεις από την πολιτεία ή τους ΤΟΕΒ με τη βοήθεια της πολιτείας, κάτι που έχει γίνει ελάχιστα τα πολλά τελευταία χρόνια συμπεριλαμβανομένων των τελευταίων πέντε.
Και φυσικά ένα τεράστιο πρόβλημα είναι η έλλειψη ταμιευτήρων αποθήκευσης του νερού των χειμερινών βροχοπτώσεων που θα τροφοδοτούσαν τα αρδευτικά δίκτυα το καλοκαίρι αντί να ληστεύουμε τους υπόγειους υδροφορείς.
Αλλά το Τμήμα Ανάπτυξης θα περίμενα να πάρει θέση στο πρόβλημα της ανάπτυξης της Θεσσαλίας και της Γεωργίας της. Γνωρίζουν υποθέτω ότι το κόστος άρδευσης από άντληση νερών φτάνει τα 100€/στρέμμα και ότι αρχίζουν οι ποτιστικές καλλιέργειες να εγκαταλείπονται προς ξηρικές με απώλεια κύκλου εργασιών τουλάχιστον 150€/στρέμμα. Για να μην αναφερθούμε στην αδυναμία στροφής σε καλλιέργειες υψηλής αξίας με κύκλους εργασιών πάνω από 1.000 €/στρέμμα που θα έδιναν αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας πολλών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ κάθε χρόνο. Όλα αυτά δεν μπορούν να γίνουν χωρίς καλής ποιότητας και χαμηλού κόστους νερό που μόνο με ταμιεύσεις μπορούμε να το πετύχουμε. Τι έγινε στα προηγούμενα χρόνια; Τίποτα. Ούτε μια μελέτη για να «ωριμάσουν» τα έργα. Τώρα που θα έρθουν τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης και του νέου ΕΣΠΑ δεν υπάρχει καμία μελέτη για να γίνει έργο που θα συμβάλει στη λύση του προβλήματος διαχείρισης υδάτων της Θεσσαλίας. Προφανείς οι ευθύνες τόσο της Κεντρικής Διοίκησης όσο και της Περιφέρειας. Για τις ζημιές στην Καρδίτσα και στα Φάρσαλα θα δοθούν 400.000.000 € για αποζημιώσεις. Με αυτά θα είχαν κατασκευαστεί τα φράγματα Σκοπιάς και Μουζακίου που θα μείωναν τις πρόσφατες ζημιές αλλά και μελλοντικές, ενώ θα βοηθούσαν στην ανάπτυξη της Γεωργίας και θα απέτρεπαν τεράστιες οικολογικές καταστροφές από την καταστροφή των υπόγειων υδροφορέων. Μήπως πρέπει όλοι μαζί οι Θεσσαλοί να απαιτήσουμε από το πολιτικό σύστημα να καταστρώσει ένα μακροχρόνιο πρόγραμμα βελτίωσης της διαχείρισης νερού και ανάπτυξης του πρωτογενούς τομέα που θα μας οδηγήσει στην ανάπτυξη μακριά από κρίσεις και μνημόνια; Σε αυτήν την προσπάθεια δεν περισσεύουν φωνές Θεσσαλών.
Από τον Φάνη Γέμτο,
γεωπόνο, ομότιμο καθηγητή
του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
