τίποτα, αντιθέτως, μπορεί να δημιουργήσει από ήσσονος έως και μείζονος βαρύτητας προβλήματα υγείας στον άνδρα. Για τον λόγο αυτόν πρέπει να αφαιρείται έγκαιρα σε σημαντικό αριθμό των ανδρών.
*Πόσο συχνός είναι ο καρκίνος του προστάτη ανάλογα με την ηλικία;
Ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί τον πιο συχνό καρκίνο στους άντρες και τη δεύτερη συνηθέστερη αιτία θανάτου από καρκίνο. Ένας στους έξι άντρες θα αναπτύξει καρκίνο του προστάτη, ενώ εκείνοι που ο πατέρας ή αδελφός τους (πρώτου βαθμού συγγένεια) έχει προσβληθεί από τον καρκίνο έχουν 2,4 φορές μεγαλύτερες πιθανότητες. H έγκαιρη διάγνωση είναι απλή και εφικτή, αρκεί κάθε άντρας να ευαισθητοποιηθεί και να ενημερωθεί σχετικά. Οι πιθανότητες καρκίνου του προστάτη αυξάνονται με την ηλικία. Η 15η Σεπτεμβρίου έχει ορισθεί ως η Ευρωπαϊκή Ημέρα κατά του καρκίνου του προστάτη και ως ημέρα ευαισθητοποίησης-ενημέρωσης του κοινού για την πάθηση που αποτελεί τον πιο συχνό καρκίνο του άντρα και τη δεύτερη αιτία θανάτου μετά τον καρκίνο του πνεύμονα.
*Συμπτώματα που οφείλονται στον καρκίνο του προστάτη
• ΚΑΝΕΝΑ σύμπτωμα (σε πρώιμα στάδια)
• Πόνος στην εκσπερμάτιση
• Συχνουρία
• Αιματουρία
• Πόνος στα οστά ή σε άλλα όργανα όταν έχει δώσει μεταστάσεις. *Αίτια και πρόληψη του καρκίνου του προστάτη
Η τρέχουσα επιστημονική γνώση ως προς την αιτία του καρκίνου γενικά είναι σχετικά ανεπαρκής. Δεδομένου ότι η νόσος αναπτύσσεται στη πλειονότητα των περιπτώσεων βαθμιαία σαν αποτέλεσμα ενός περίπλοκου συνδυασμού παραγόντων που συνδέονται (σχετίζονται) με το περιβάλλον, τον τρόπο ζωής και την κληρονομικότητα, ο άριστος τρόπος για να νικηθεί ο καρκίνος, και ειδικά αυτός του προστάτη, είναι να λαμβάνονται προληπτικά μέτρα ώστε να αποτραπεί ή έστω να καθυστερήσει η εμφάνισή του, έτσι ώστε να δοθεί πολύτιμος χρόνος για την έγκαιρη διάγνωση και την αποτελεσματική αντιμετώπισή του. Αξίζει να σημειωθεί ότι κάποιοι άνθρωποι είναι πιο ευαίσθητοι από άλλους σε παράγοντες που προκαλούν καρκίνο. Κάποιοι παράγοντες που είναι γνωστοί ότι αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη είναι:
* Διατροφή με υψηλά λιπαρά
* Το να είναι κανείς υπέρβαρος
* Κληρονομικότητα (9%)
* Ηλικία μεγαλύτερη από 60 έτη
* Ορμονική κατάσταση.
Από την άλλη πλευρά, έρευνες έδειξαν ότι η ελαττωμένη πρόσληψη κόκκινου κρέατος (ειδικά λιπαρών), η αυξημένη κατανάλωση λαχανικών και η πρόσληψη με τη τροφή βιταμινών Ε και D, σεληνίου, λυκοπένης, πρωτεϊνών της σόγιας και Ω-6 λιπαρών οξέων (ιχθυελαίων) έχουν προστατευτική δράση.*Ποια είναι η αξία του ετήσιου προληπτικού ελέγχου;
Ελαχιστοποιεί τις πιθανότητες θανάτου από καρκίνο του προστάτη δεδομένου ότι η θεραπεία στοχεύει στην ίαση εάν η νόσος ανιχνευθεί σε πρώιμα στάδια και πριν συμβεί εξάπλωση των καρκινικών κυττάρων σε γειτονικά όργανα-ιστούς καθώς και σε άλλα μέρη του σώματος (μεταστάσεις).
Ο ετήσιος προληπτικός έλεγχος του προστάτη έχει καθιερωθεί από δεκαετίες και σύμφωνα με την πρόσφατη σύσταση της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας:
«Η έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου του προστάτη μειώνει σημαντικά τη θνησιμότητα από τη νόσο και τον κίνδυνο ανάπτυξης μεταστάσεων και προχωρημένου καρκίνου. Η οδηγία της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας συστήνει τη μέτρηση μιας τιμής αναφοράς του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) σε ηλικία 40-45 ετών και εξατομίκευση της παρακολούθησης ανάλογα με την αρχική τιμή του PSA».
*Φυσιολογικές τιμές του PSA
* Ο γενικός κανόνας είναι πως στις ηλικίες έως 65 ετών, φυσιολογικό είναι το PSA έως 4 ng/ml.
* Η φυσιολογική τιμή του PSA δεν σημαίνει ότι ένας άντρας δεν έχει καρκίνο του προστάτη.
* Η αυξημένη τιμή του PSA, δεν σημαίνει ότι ένας άντρας έχει καρκίνο.
* Το 15% των ανδρών με PSA κάτω από 4 ng/ml, έχουν καρκίνο του προστάτη.
* Το 70% των ανδρών με αυξημένο PSA, δεν έχουν καρκίνο του προστάτη.
Σε περίπτωση που είτε το PSA είναι αυξημένο, είτε η δακτυλική εξέταση (η κλασική εξέταση του προστάτη από το ορθό) δεν είναι φυσιολογική, ο θεράπων Ουρολόγος θα πρέπει προτείνει διενέργεια βιοψίας του προστάτη. Η κατευθυνόμενη με υπερήχους διορθική βιοψία είναι η μόνη εξέταση που θα θέσει οριστικά τη διάγνωση του καρκίνου. Η σύγχρονη ουρολογική πρακτική είναι να λαμβάνονται τουλάχιστον 16 τεμάχια από τον προστάτη όταν γίνεται η βιοψία για πρώτη φορά, ενώ ο αριθμός των τεμαχίων αυξάνει ανάλογα με το μέγεθος του αδένος (σε μεγαλύτερο προστάτη λαμβάνουμε περισσότερα τεμάχια). Έτσι είναι δυνατόν να ληφθούν έως και 35 βιοψίες (τεμάχια).
*Ποια η διαφορά του καρκίνου του προστάτη από την καλοήθη υπερπλασία;
Η δημιουργία κακοήθων κυττάρων στο προστατικό αδένα είναι γνωστή ως «Καρκίνος του προστάτη». Διαφέρει από την ήπια έως σημαντικού βαθμού υπερτροφία στο ότι στην τελευταία τα κύτταρα μεγαλώνουν, ενώ στον καρκίνο τα καρκινικά κύτταρα μπορούν να εξαπλωθούν και σε άλλα μέρη του σώματος (γειτονικά όργανα-ιστοί ή άλλα όργανα), (δημιουργία μεταστάσεων). Σήμερα, με τις άριστες διαγνωστικές τεχνικές και την ειδική εκπαίδευση των Χειρουργών Ουρολόγων, η νόσος διαγιγνώσκεται σε αρχικά στάδια και ο ασθενής επιλέγοντας τη ριζική αφαίρεση του προστάτη ουσιαστικά δεν πεθαίνει απο τη νόσο. Με απλά λόγια η νόσος δεν θα μειώσει το πρόσδοκιμο της ζωής του που υπολογίζεται με βάση την ηλικία που είχε τη στιγμή της διάγνωσης.
*Θεραπεία του καρκίνου του προστάτη
Στα αρχικά (πρώιμα) στάδια: Η ριζική χειρουργική αφαίρεση του προστάτη ή ιατρικά ονομαζόμενη ριζική προστατεκτομή συνίσταται στην αφαίρεση του προστάτη σε συνδυασμό με αφαίρεση των πυελικών λεμφαδένων, των σπερματοδόχων κύστεων, των εκσπερματιστικών και σπερματικών πόρων. Θεωρείται η καθιερωμένη θεραπευτική αντιμετώπιση με σκοπό την ίαση. Εναλλακτικά, σε ασθενείς που δεν μπορούν ή θεν επιθυμούν να υποβληθούν σε επέμβαση, μπορεί να εφαρμοστούν και η ακτινοθεραπεία (εξωτερική σύμμορφος τρισδιάστατη, βραχυθεραπεία κ.λπ.). Ο Χειρουργός Ουρολόγος πρέπει να αξιολογήσει τον σχετικό ογκολογικό κίνδυνο σε συνδυασμό με τη γενική κατάσταση αλλά και την ηλικία του ασθενούς ώστε να προτείνει την ενδεικνυόμενη θεραπευτική επιλογή.
Στα τοπικά προχωρημένα στάδια και σε μεταστατικό καρκίνο: Στο τοπικά προχωρημένο ή μεταστατικό καρκίνο η αντιμετώπιση και πάλι εξατομικεύεται και οι επιλογές μπορεί να είναι η ριζική προστατεκτομή, η ορμονοθεραπεία, η χημειοθεραπεία και οι συνδυασμένες θεραπείες ανάλογα με το συγκεκριμένο στάδιο, την εκτίμηση εάν η συγκεκριμένη θεραπευτική επιλογή θα ωφελήσει (αύξηση προσδόκιμου ζωής, βελτίωση ποιότητας ζωής) ή αντιθέτως το όφελος θα είναι μηδαμινό ή/και η ποιότητα ζωής θα χειροτερεύσει από τις επιπλοκές/παρενέργειες της συγκεκριμένης επιλογής.
Αντί επιλόγου: Κάθε άνδρας άνω των 40 ετών, χρήσιμο είναι να υποβάλλεται σε περιοδικό έλεγχο από Χειρουργό Ουρολόγο για την έγκαιρη διάγνωση και την αποτελεσματική αντιμετώπιση της νόσου.
