για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), ενώ στο πρώτο άρθρο ορίζεται ότι Ελλάδα και Αίγυπτος συμφώνησαν με μερική και όχι ολική θαλάσσια οριοθετική γραμμή, χωρίς να γίνεται επέκταση των χωρικών υδάτων της Ελλάδας στα 12 Ναυτικά Μίλια (ΝΜ) και με μειωμένη επήρεια στα μεγάλα νησιά, αφήνοντας έτσι έξω τα μικρά ελληνικά νησιά και κυρίως το Καστελλόριζο. Με λίγα λόγια, εξασφαλίσαμε μεν επήρεια για τα νησιά μας, αλλά αποκρύπτεται ότι συμφωνήσαμε με χαμηλό ποσοστό και όχι με αυτό που πραγματικά δικαιούμαστε!
Με απλά ελληνικά, μερική οριοθέτηση συνεπάγεται σοβαρές εκκρεμότητες που, αργά ή γρήγορα, θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε, διότι: μ’ αυτήν την επιλογή η θαλάσσια περιοχή ανατολικά του 28ου Μεσημβρινού (27,56 για την ακρίβεια), από τις βορειοανατολικές ακτές της Ρόδου, περί το Καστελλόριζο και μέχρι την Α.Ο.Ζ. της Κύπρου παραμένει μη οριοθετημένη. Σίγουρα η Ελλάδα θα έχει τη δυνατότητα να εξακολουθήσει να επικαλείται τα δικαιώματά της επί της υφαλοκρηπίδας του Καστελλόριζου ή της Ρόδου, παλεύοντας ωστόσο σχεδόν μόνη, αφού η Αίγυπτος, για τους δικούς της λόγους, αρνήθηκε την ολική οριοθέτηση των μεταξύ μας θαλάσσιων ζωνών. Και η Κύπρος; Η Κύπρος, δυστυχώς, έμεινε έξω από αυτήν τη Συμφωνία, ενώ την αφορά άμεσα, αφού η Συμφωνία Ελλάδας-Αιγύπτου απειλεί να δημιουργήσει νέες γκρίζες ζώνες εκεί όπου ενώνονται οι Α.Ο.Ζ. Ελλάδας, Κύπρου και Αιγύπτου.
Δυστυχώς η Αθήνα δεν τόλμησε (και δεν είναι η πρώτη φορά που δεν τολμά) να προχωρήσει σε συμφωνία με τη Λευκωσία, με αποτέλεσμα η θαλάσσια περιοχή από τη Ρόδο μέχρι την Α.Ο.Ζ. της Κύπρου να παραμένει διεκδικούμενη από την επεκτατική Τουρκία. Τέτοια συμφωνία για να υπάρξει στο μέλλον απαιτείται η σύμφωνη γνώμη και της Αιγύπτου, αφού στο Προοίμιο της Συμφωνίας με την Αίγυπτο υπάρχει σαφής δέσμευση, αν οποιοδήποτε από τα δύο συμβαλλόμενα Μέρη αρχίσει τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων με σκοπό την οριοθέτηση Α.Ο.Ζ. με άλλο κράτος που μοιράζεται με τα δύο Μέρη τις θαλάσσιες ζώνες τους, το Μέρος αυτό προτού καταλήξει σε συμφωνία με το τρίτο κράτος (την Κύπρο δηλαδή) θα πρέπει να διαβουλευθεί και να ενημερώσει το άλλο Μέρος της Συμφωνίας. Παράλληλα, προβλέπεται ότι όπου υπάρχουν φυσικοί πόροι που εκτείνονται στις δύο Α.Ο.Ζ. των Μερών, τότε οι δύο χώρες θα συνεργαστούν ώστε να βρεθεί μία συμφωνία κοινής εκμετάλλευσης.
Όπως σημειώνει σε μακροσκελές/εμπεριστατωμένο κείμενο του ο επίτιμος Α/ΓΕΕΘΑ Πτέραρχος Χρήστος Χριστοδούλου, το ζήτημα της επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων στο Αιγαίο πέραν των 6 ΝΜ, αποτελεί κυριαρχικό δικαίωμα της Ελλάδας, κάτι που επίσης δεν έγινε με τη νέα συμφωνία. Με χωρικά ύδατα 12 ΝΜ, το 72% των θαλασσίων περιοχών του Αιγαίου περιέρχεται στην Ελλάδα και το 8,5% στην Τουρκία. Το 19,5% που απομένει προς οριοθέτηση, μπορεί να διευθετηθεί.
Η μερική οριοθέτηση Α.Ο.Ζ. με την Αίγυπτο, για την ώρα τουλάχιστον, έχει και ένα θετικό στοιχείο («διεμβολίζεται-ακυρώνεται» το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο, το συμφωνημένο θαλάσσιο σύνορο μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης βρίσκεται πλέον εντός της ελληνικής Α.Ο.Ζ., νότια της Κρήτης), το οποίο ωστόσο δεν αμβλύνει τις τεράστιες εκκρεμότητες που δημιουργεί, αφού όπως αναφέρεται και πιο πάνω, δίνει περιορισμένη επήρεια σε μεγάλα ελληνικά νησιά όπως είναι η Ρόδος, η Κάρπαθος και η Κρήτη, όπως «βέβαια» και στην Κάσο. Τέλος, δεν δίνει καθόλου επήρεια, αν είναι δυνατόν, στο Κουφονήσι, τη Χρυσή και μερικές ακόμη νησίδες νότια της Κρήτης, που έχουν αυτοτελή οικονομική ζωή! Εκτός από έλλειμμα στην ιστορία, όπως διαπιστώνεται, έχουμε έλλειμμα και στη γεωγραφία.
Κάποιοι υποστηρίζουν πως η θαλάσσια περιοχή από τη Ρόδο μέχρι την Α.Ο.Ζ. της Κύπρου παρέμεινε επίτηδες διεκδικούμενη για να συγκρατήσει τον θυμό της Τουρκίας και να μην αντιδράσει (νιώθοντας απόλυτα εγκλωβισμένη), βίαια. Τα όσα ακολούθησαν τους διαψεύδουν πανηγυρικά. Η Τουρκία, χωρίς χρονοτριβή, ανήγγειλε μια νέα NAVTEX προκαλώντας και πάλιν ασύστολα με στρατιωτικές ασκήσεις και έρευνες νοτίως της Ρόδου και του Καστελλορίζου, και απειλεί να φτάσει ακόμα και κοντά στην Κρήτη. Όλα αυτά αποτελούν τα απόνερα της απαράδεκτης συμφωνίας με την Αίγυπτο, που παρότι ετεροβαρής για την Ελλάδα, δεν ικανοποιεί την Άγκυρα!
Προς ανησυχούντες και συμβιβασμένους: Οι μονομερείς υποχωρήσεις δεν συνιστούν συμβιβασμό. Ασφαλώς σε μια διαπραγμάτευση πακέτο δεν θα τα έπαιρνε κανείς όλα. Σωστό. Αλλά δεν θα τα έπαιρνε και η άλλη μεριά όλα, ως συνέβη. Διότι σε κανένα σημείο η Αίγυπτος δεν έκανε πίσω από τις θέσεις που πρόβαλε εδώ και χρόνια στις διαπραγματεύσεις. Αντίθετα, η Ελλάδα έκανε πίσω απ’ όλες τις διαπραγματευτικές της θέσεις. Κάτι παρόμοιο, σε μικρότερο ίσως βαθμό, συνέβη και με τη Συμφωνία με την Ιταλία...
Η άλλη άποψη: Ο Νίκος Κοτζιάς λέει (όχι ο ΣΥΡΙΖΑ) πως έμαθε από τον ίδιο τον Δένδια ότι πήγε στο Κάιρο χωρίς να ξέρει ότι θα υπέγραφε. Πιθανολογώ ότι δεν κατάλαβε και τι υπέγραψε. Το ερώτημα είναι άλλο, ο πρωθυπουργός ήξερε τι πήγαινε να κάνει ο Δένδιας ερωτά ο κ. Κοτζιάς. Απαντά ο ίδιος: Αν ναι, γιατί δεν του το είπε; Αν όχι, τότε δεν γνώριζε ολόκληρη η κυβέρνηση τα της συμφωνίας; Κάποιοι άλλοι μου λένε (συνεχίζει ο Νίκος Κοτζιάς) γιατί δεν υπέγραψα εγώ τη συμφωνία. Η απάντηση είναι απλή: διότι το περιεχόμενο της σημερινής είναι απαράδεκτο. Μάλιστα, ουδέποτε μπορούσα να φανταστώ ότι θα υπήρχε ελληνική κυβέρνηση που θα έκανε σε όλα και σε όλη τη γραμμή υποχώρηση.
*Από τον Δρ. Αυγουστίνο (Ντίνο) Αυγουστή
*Δρ. Αυγουστίνος (Ντίνος) Αυγουστή, αναπλ. καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας a.avgoustis@hotmail.com
