Η ευκαιρία του Ταμείου Ανάκαμψης

Από τον Λάζαρο Μακρή

Στο τέλος του 2014 η ελληνική οικονομία άρχισε να διαγράφει δειλά - δειλά μια πορεία σχήματος «V». Ακολούθησε όμως μια δευτερογενής ύφεση μετά το 2015 και μετά από πέντε χρόνια ενός αχρείαστου μνημονίου, το 2020, φιλοδοξούσαμε να

αποτυπωθεί σχηματικά η πορεία της οικονομίας σε μορφή «W». Να όμως που απροσδόκητα προέκυψε η πανδημία του COVID 19! Και ίσως για να αποτυπωθεί πιο ολοκληρωμένα η εικόνα μέχρι σήμερα, πρέπει δίπλα στη βύθιση του «W» να κολλήσει ένα ακόμη «V», μία τρίτη κατά σειρά οικονομική βύθιση!
Ως εκ τούτου, πολλοί θυμήθηκαν και υμνολογούν τον Κέινς και σίγουρα η είδηση της δημιουργίας «Ταμείου Ανάκαμψης» και χρηματοδότησης της χώρας μας με 70 και πλέον δισ. ευρώ να χαροποίησε δικαιολογημένα άλλους τόσους.
Προφανώς πρόκειται για μια θετική εξέλιξη. Συγκεκριμένα, στα 32,5 δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης (19,5 δισ. επιχορηγήσεις και 12,5 δισ. δάνεια) προστίθενται άλλα 40 δισ. του ΕΣΠΑ και της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.
Αμέσως όμως μετά την ανακουφιστική παραπάνω διαπίστωση, αρχίζουν τα δύσκολα! Και αυτό γιατί στόχος δεν είναι η απορρόφηση για την απορρόφηση, αλλά η παραγωγή χρήσιμου αποτελέσματος. Συνεπώς, το να μοιραστούν χρήματα τα οποία θα «πετάξει κανείς από το ελικόπτερο» είναι η εύκολη λύση, απέχει όμως πολύ από το ευρωπαϊκό, άρα και από το ελληνικό ζητούμενο. Άλλωστε οι επαΐοντες γνωρίζουν ότι κάθε χρηματοδοτική πηγή έχει τους δικούς της επιμέρους μηχανισμούς, τους δικούς της αυστηρούς κανόνες διαχείρισης και επιλεξιμότητας!
Η διαχείριση της κατάστασης απαιτεί την ταυτόχρονη κίνηση σε δύο επίπεδα: Ένα είναι της διάσωσης και της συνέχισης της ενίσχυσης των κοινωνικών δομών και των αδύναμων μελών μιας καθημαγμένης από την δεκαετή ύφεση κοινωνίας μας και, το δεύτερο, αυτό της αναδιάρθρωσης της οικονομίας, της ολοκλήρωσης των υποδομών και του μετασχηματισμού της παραγωγικής δομής, της ενίσχυσης των τομέων που μπορούν να δημιουργήσουν πλούτο, προστιθέμενη αξία, θέσεις εργασίας και αύξησης της πίτας του ΑΕΠ.
Χρειαζόμαστε έναν εθνικό στόχο, ένα άρτιο επεξεργασμένο και κοστολογημένο σχέδιο, ανθρώπινο κατ’ αρχάς ώστε να υπηρετείται εμπράκτως η κοινωνική αλληλεγγύη, αλλά και με αναπτυξιακή διάσταση ταυτόχρονα. Με τεχνοκρατικές παραδοχές που θα ενσωματώνει τις ξεχωριστές δυνατότητες, τα πλεονεκτήματα της κάθε περιοχής και του κάθε τομέα της χώρας!
Δύσκολο, πολύπλοκο, πολυεπίπεδο και απαιτητικό εγχείρημα! Ακόμη και στα χαρτιά! Πόσο μάλλον στην υλοποίησή του!
Εάν φυσικά θέλουμε να είναι ένα υπεύθυνο πρόγραμμα! Και σε καιρούς μη συμβατικούς που έχει καταστρατηγηθεί η κανονικότητα, είναι αυτονόητο ότι δεν μπορείς να παλεύεις με συμβατικά μέσα και παρωχημένες διαδικασίες! Απαιτείται η κινητοποίηση και η καλύτερη δυνατή αξιοποίηση του συνόλου των συνεργαζόμενων μερών, με αd hoc διαφανείς διαδικασίες όπου τα μοντέλα είναι ξεπερασμένα, ταχύτητα, επιμονή και υπερπροσπάθεια!
Συνεπώς, παρά τις χρηματοδοτήσεις, η υπεύθυνη συμπεριφορά στον σχεδιασμό, προγραμματισμό και στην υλοποίηση ενός πολυσχιδούς προγράμματος αποτελεί και την δυσκολότερη επιλογή.
Σαφώς και είναι επίπονη. Αυτή όμως είναι η χρησιμότερη.