Τα παραμύθια δεν είναι για τους μεγάλους, μας χάιδευαν τ’ αφτιά πριν αποκοιμηθούμε όταν ήμασταν παιδιά. Οι θεωρίες συνωμοσίας αποπροσανατολίζουν και αποσπούν την προσοχή μας τώρα που πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση, για να προστατεύσουμε τους ανθρώπους δίπλα μας και τους εαυτούς μας.
Αναρωτιέστε γιατί έπρεπε να μπούμε σε καθολική καραντίνα; Μα για να αποφύγουμε τη μαζική εξάπλωση της πανδημίας και να σώσουμε ζωές. Όταν έχεις να αντιμετωπίσεις έναν καινούριο, άγνωστο ιό, στον οποίο δεν έχει εκτεθεί ποτέ κανένας, πρέπει να επιλέξεις με ποιο κόστος θέλεις να τον αντιμετωπίσεις. Πώς εκτιμάται ο οικονομικός και κοινωνικός αντίκτυπος; Ποια είναι η καλύτερη στρατηγική;
Αν δεν κάναμε τίποτα, όλοι θα είχαμε μολυνθεί από τον ιό, το Σύστημα Υγείας θα είχε υπερφορτωθεί, θα φτάναμε στο σημείο να επιλέγουμε ποιοι θα μπουν στις ΜΕΘ, η θνησιμότητα θα είχε εκτοξευθεί στα ύψη.
Οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου διάλεξαν αρχικά την τακτική του μετριασμού της διασποράς, διστάζοντας να εγκαταστήσουν μέτρα περιορισμού που θα είχαν οικονομικό αντίκτυπο. Επέλεξαν τη διασπορά του ιού, ελπίζοντας να μειώσουν την κορύφωση του αριθμού των κρουσμάτων (επιπέδωση της καμπύλης). Το αποτέλεσμα ήταν να αυξηθούν πολύ οι θάνατοι και το Σύστημα Υγείας να μην μπορεί να διαχειριστεί την κατάσταση.
Οι άνθρωποι πάσχουν και από άλλες ασθένειες που χρήζουν εντατικής νοσηλείας (έμφραγμα, ανεύρυσμα). Αν ο κορονοϊός εξαπλωνόταν ανεξέλεγκτα, το Σύστημα Υγείας θα κατέρρεε από το πλήθος των ασθενών, δεν θα υπήρχαν κρεβάτια στις ΜΕΘ, ούτε γιατρός διαθέσιμος για να τους φροντίσει και θα πέθαιναν λόγω των ελλείψεων.
Η δική μας κυβέρνηση επέλεξε την εγκατάσταση αυστηρών μέτρων περιορισμού, με καραντίνα των πιθανών κρουσμάτων, απομόνωση των ασθενών και περιορισμό των ηλικιωμένων. Όταν βρίσκεσαι αντιμέτωπος με έναν ιό για τον οποίον γνωρίζεις ελάχιστα, προσπαθείς να κερδίσεις χρόνο, να προετοιμαστείς. Ο χρόνος αποκτά ανεκτίμητη αξία, καθώς σου επιτρέπει να μάθεις από τις εμπειρίες των άλλων χωρών, από τις δοκιμές και τα αποτελέσματα των διάφορων θεραπειών, ενώ περιμένεις την ανάπτυξη του εμβολίου.
Χρόνος όμως χρειάζεται και για να ενημερωθεί και να εκπαιδευτεί ο κόσμος σε μέτρα προστασίας και αλλαγή συνηθειών. Όπως να πλένουν τα χέρια τους σχολαστικά, να σταματήσουν τις χειραψίες και τις αγκαλιές. Να φοράνε μάσκες στην καθημερινή ζωή (όχι αυτές με τη βαλβίδα που είναι επικίνδυνες), κάνοντας λιγότερο πιθανό να μολύνουν κάποιον αν είναι άρρωστοι και να μειώσουν την πιθανότητα να μολυνθούν οι ίδιοι.
Όλοι αυτοί οι τρόποι μειώνουν τον ρυθμό μετάδοσης (R). Ανάλογα με τον R πρέπει να εντείνονται ή να αμβλύνονται τα μέτρα περιορισμού. Όσο λιγότερο διαδίδεται ο ιός, τόσο λιγότερα μέτρα χρειάζονται. Αν το R είναι μεγαλύτερο από 1, ο αριθμός των κρουσμάτων αυξάνεται εκθετικά οδηγώντας σε επιδημία. Αν είναι κάτω από 1, μειώνεται. Πρόκειται για ένα γαϊτανάκι μέτρων που καθορίζεται από την οικονομία, την προστασία της υγείας και τη διακύμανση των R.
Το βέβαιο είναι ότι δεν θα γυρίσουμε αμέσως στην κανονικότητα. Η αναστολή της οικονομικής δραστηριότητας θα έχει οικονομικό αντίκτυπο, η ανεργία θα αυξηθεί, οι θάνατοι όμως μειώθηκαν. Διασφαλίστηκε η υγεία και η ζωή του παραγωγικού δυναμικού της χώρας και όταν είσαι ζωντανός μπορείς να αγωνιστείς, να δουλέψεις ξανά. Ο θάνατος είναι αμετάκλητος, ενώ η κρίση με θυσίες μετατρέπεται σε ανάκαμψη. Κερδίσαμε λιγότερα κρούσματα, προστασία του Συστήματος Υγείας και των ανθρώπων που εργάζονται σε αυτό και την ευκαιρία να είμαστε ζωντανοί να ελπίζουμε.
Σταδιακά η μείωση των μέτρων θα μας οδηγήσει να ανακτήσουμε τις ελευθερίες μας και την αίσθηση ότι προσεγγίζουμε την κανονική ζωή. Το R και η προσμονή του εμβολίου θα συντροφεύει τη νέα μας καθημερινότητα. Έχουμε να μάθουμε πολλά ακόμα. Θα γίνουμε σοφότεροι, αλλά και μοναδικοί στην ιστορία της ανθρωπότητας, καθώς ο κόσμος δεν έχει μάθει τόσα πολλά και τόσο γρήγορα για κάτι ποτέ στην ιστορία του. Χαμογελάστε λοιπόν, θα περάσει και αυτό!
Από τη Λία Ρογγανάκη.
Η Λία Ρογγανάκη είναι γενικός–οικογενειακός ιατρός,
πρόεδρος της Περιφερειακής Επιτροπής Ισότητας των Φύλων της Περιφέρειας Θεσσαλίας
