Να ανοίξουν τα σχολεία

Από τον Απόστολο Βερέμη,
επίτιμο σχολικό σύμβουλο Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης

Θα πρέπει να ανοίξουν τα Σχολεία! Να συνεχιστεί η συστηματική επίδραση στο νεαρό παιδί για τη θεαματική ανάπτυξη και εξέλιξή του.

Το παιδί από τη στιγμή που έρχεται στον κόσμο ζει και αναπτύσσεται σε ένα περιβάλλον γεμάτο από την αγάπη της μητέρας του και του πατέρα του. Ερχόμενο στο σχολείο συναντά το ίδιο περίπου περιβάλλον. Ένα περιβάλλον γεμάτο από την αγάπη του δασκάλου-δασκάλας. Μπαίνοντας ο εκπαιδευτικός στην αίθουσα διδασκαλίας βλέπει τα ματάκια όλων των παιδιών να είναι καρφωμένα επάνω του. Καλημερίζοντας με χαμόγελο δέχεται αμέσως τα χαμόγελα όλων των μαθητών. Πόσο θαυμάσιες είναι οι στιγμές αυτές! Πόση αγάπη απλώνεται στην αίθουσα! Και μ’ αυτήν τη γεμάτη αγάπη επικοινωνία αρχίζει ο εκπαιδευτικός την εργασία του, το λειτούργημά του. Έλεγα στους δασκάλους της περιφέρειάς μου από τη θέση του σχολικού συμβούλου ότι κανείς εργαζόμενος δεν αρχίζει την εργασία του τόσο όμορφα.
Αυτό το περιβάλλον, αυτή η γεμάτη αγάπη ατμόσφαιρα είναι απαραίτητη για τη διανοητική εξέλιξη, τη σωματική ανάπτυξη, τη διαμόρφωση της προσωπικότητας και τη διάπλαση του χαρακτήρα του μικρού μαθητή. Στόχοι ανεκτίμητοι! Επιδιώξεις…
Να γιατί είναι ανάγκη, εφόσον οι επιδημιολόγοι συμφωνούν, να ανοίξουν τα σχολεία! Η «θερμή» σχολική ατμόσφαιρα δεν αντικαθίσταται. Ο λειτουργός εκπαιδευτικός με τις γνώσεις του, επιστημονικές, παιδαγωγικές, διδακτικές και την πλούσια αγάπη του για τον μαθητή του θα πετύχει μέσα στο περιβάλλον αυτό να οδηγήσει τον νεαρό μαθητή στην κατάκτηση γνώσεων και δι’ αυτών στην ολοκλήρωσή του. Και το πρόβλημα δεν είναι να καλύψουμε κάποιες γνώσεις. Το πρόβλημα είναι να μην χαθούν για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα «οι ερεθισμοί» που θα οδηγήσουν στην ταχύτερη «εξέλιξη» του μαθητή.
Τον ρόλο του δασκάλου δεν μπορούμε να τον αντικαταστήσουμε με τίποτε άλλο.
Και θα το πω και εδώ, όπως το έλεγα και στο παρελθόν: Ο δάσκαλος πρέπει να είναι πάντα νέος, όχι βέβαια ηλικιακά, και μάλιστα ένας σύγχρονος νέος. Οι σημερινοί μαθητές είναι διαφορετικοί από τους μαθητές της περασμένης δεκαετίας.
Μέσα σ’ αυτό το «όμορφο» για το παιδί περιβάλλον είναι «ευκταίο» να εφαρμόζεται από τον εκπαιδευτικό, αξιοποιώντας και τις Υπολογιστικές και Διαδικτυακές Τεχνολογίες, εφόσον έχει τύχει σχετικής επιμόρφωσης, μαθησιακή- διδακτική διαδικασία με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Και μπορεί να γίνει αυτό σε ορισμένες ώρες και σε ορισμένα μαθήματα, όπως στα Μαθηματικά.
Η μάθηση να είναι διερευνητική. Να ενισχύει την ανάπτυξη κριτικού πνεύματος, ικανότητας επίλυσης προβλημάτων, φαντασίας και ικανότητας δόμησης της γνώσης, δημιουργικότητας, παραγωγικότητας, αναζήτησης, ανάλυσης και έκθεσης πληροφοριών. Οι μαθητές δεν λειτουργούν ως παθητικοί δέκτες της έτοιμης γνώσης, αλλά συμμετέχουν οι ίδιοι στην οικοδόμηση γνωστικών δομών.
Η μάθηση να είναι συνεργατική. Να ενισχύει την ανάπτυξη επικοινωνιακών δεξιοτήτων. Να ενθαρρύνει την ανάπτυξη διαλογικής σχέσης μεταξύ των συμμετεχόντων με αυξανόμενο βαθμό προσωπικής και συλλογικής ευθύνης διαμορφώνοντας δημοκρατικό ήθος.
Η μάθηση να είναι διαθεματική. Να εξετάζονται οι έννοιες υπό το πρίσμα πολλών διαφορετικών αντικειμένων ή επιστημών για να έχουμε πολύπλευρη θεώρηση και βαθύτερη κατανόηση της έννοιας. Έτσι θα αναπτυχθεί κριτική, αναλυτική και συνθετική σκέψη.
Προσωπικά εφάρμοσα επί μία πενταετία στο 4ο Δημοτικό Σχολείο από τη Γ’ τάξη και πάνω, το έτος 2000, όταν ήμουν δ/ντής και δίδασκα όλες τις ώρες στην Ε’ ή ΣΤ’ τάξη, τις βασικές αυτές κατευθύνσεις στο πλαίσιο του ερευνητικού έργου με «Υ.Δ.Ε.Ε.Σ.» του οποίου ήμουν «εταίρος» και έζησα θεαματικά αποτελέσματα.
Όλες αυτές οι κατευθύνσεις και προτάσεις για επιμόρφωση εκπαιδευτικών υποβλήθηκαν στο Υπουργείο Παιδείας και στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.
Όλα αυτά μέσα σε μια κατάλληλα οργανωμένη τάξη μπορούν να εφαρμοστούν και από έναν εκπαιδευτικό που έχει γνώσεις και είναι λειτουργικός.