Ήρθε στην Ελλάδα νεότατος (μόλις 35 ετών), έφερε εδώ τη λάμψη του, τη φήμη του, τ’ όνομά του, τα χρήματά του, βοηθούσε οικονομικά, στρατιωτικά και πολιτικά, και προτίμησε να έρθει και να πεθάνει στην Ελλάδα για την Ελλάδα και τη λευτεριά μέσα στις κακουχίες, για να σώσει τους αγρίους και τους απολίτιστους.
Αυτά μάθαμε, αυτά διαβάζουμε κι αυτά αναπαράγουν κάθε τόσο σε τηλεοπτικές εκπομπές εκθειάζοντας την προσωπικότητα και το έργο του ιστορικοί, λογοτέχνες, δημοσιογράφοι και επιστήμονες. Η ελληνική πολιτεία τού έστησε παντού προτομές, έδωσε τ’ όνομά του σε δρόμους, πλατείες, ιδρύματα, συλλόγους, συνοικισμούς. Η προσωπογραφία του κοσμεί γραφεία και αίθουσες, ανήκει κι αυτός στους πρωτεργάτες της επανάστασης, πολέμησε για την Ελλάδα, πέθανε στην Ελλάδα! Και δι-καίως έκτοτε αρκετοί πατεράδες έδωσαν στους γιούς τους το βαφτιστικό «Βύρων», ώστε να αντανακλάται στην οικογένεια η αίγλη του αξεπέρα-στου αυτού «Φιλέλληνα». Ποια τιμή όμως έγινε για τους πραγματικούς φιλέλληνες Αλμέιδα, Στάνχοπ, Τρελόνι και κυρίως για τον Εϋνάρδο;
Ήταν αριστοκράτης, διαβασμένος, ρομαντικός ποιητής, ήταν γνωστός σ’ ολόκληρη την Ευρώπη: Τη φήμη του όμως δεν τη χρωστούσε στο ποιητικό του έργο, αλλά στον θόρυβο που γινόταν γύρω από το όνομά του. Επρόκειτο για έναν κακομαθημένο εντελώς πλέι μπόι της εποχής του, έναν πάμπλουτο αναρχικό που δεν σεβόταν νόμους και κανόνες και που η ιδιορρυθμία του θυμικού του τον έκαμε να πιστεύει ότι στις επιθυμίες του δεν υπάρχουν φραγμοί. Η ζωή του είχε γίνει συνώνυμο των σκανδάλων. Η κοινωνική του τάξη τον θεωρούσε απόβλητο και το 1816 αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Αγγλία εξαιτίας των απανωτών σκανδάλων του. Θυελλώδεις ερωτικές περιπέτειες, διαζύγιο, ερωτικός δεσμός με την ετεροθαλή αδελφή του, ανηθικότητες, αλλά και ύποπτες συναλλαγές με χρηματιστηριακούς κύκλους μέσα στους οποίους δυστυχώς θα μπλεχτεί και η Ελλάδα. Ο Λόρδος θα έχει πλέον λόγο επ’ αυτού…
Πήγε και εγκαταστάθηκε στην Ιταλία. Σκάνδαλα και εκεί, ώσπου εξαιτίας ενός ερωτικού καβγά έφυγε με κατεύθυνση την Κεφαλονιά, όπου έφτασε τον Αύγουστο του 1823 και θα μείνει επί πέντε περίπου μήνες. Φυσικά ήρθε σε επαφή με τον Μαυροκορδάτο! Άλλωστε είχε αναμειχθεί στην υπόθεση του πρώτου δανείου από την Αγγλία και μέσω του φιλελληνικού κομιτάτου του Λονδίνου ερχόταν στην Ελλάδα ως ένας από τους τέσσερις που θα υπέγραφαν για την παραλαβή της α’ δόσης του δανείου αυτού, αφού πρώτα ήλεγχαν την αξιοπιστία της ελληνικής κυβέρνησης. Να λοιπόν τι τον έφερε στην Ελλάδα. Κι αντί να πάει στην Τρίπολη, όπου έδρευε η Κυβέρνηση Μαυρομιχάλη – Κολοκοτρώνη, με την πλύση εγκεφάλου που υπέστη από τον Μαυροκορδάτο θα έρθει στο Μεσολόγγι, καθώς πήρε τη διαβεβαίωση ότι οι άγριοι και άξεστοι που κυβερνούν την Ελλάδα, θα τσακιστούν και θα φύγουν, για να αναλάβει κυβέρνηση αξιόπιστη, σοβαρή και έντιμη. Κι αυτή πρέπει να διαχειριστεί το δάνειο.
Ο Στάνχοπ που θα θελήσει σε λίγο να ελέγξει την αξιοπιστία της κυβέρνησης Μαυροκορδάτου – Κωλέττη – Κουντουριώτη, θα ανακληθεί από την υπηρεσία του στην Αγγλία. Και εδώ μπορούμε αποδειγμένα να μιλούμε για δάκτυλο Μαυροκορδάτου. Και θα έρθει η α’ δόση και φυσικά θα την παραλάβουν οι Μαυροκορδάτος και Σία, όταν πια είχε πεθάνει ο Λόρδος, αλλά πριν πεθάνει είχε προλάβει μαζί με τον Μαυροκορδάτο να ετοιμάσουν τον εμφύλιο. Και η κυβέρνηση Μαυρομιχάλη – Κολοκοτρώνη ανατράπηκε πραξικοπηματικά και άρχισαν οι απηνείς διώξεις εναντίον των κορυφαίων στρατιωτικών της χώρας, Κολοκοτρώνη, Καραϊσκάκη, Ανδρούτσου! Ο τελευταίος πάντως έκανε το «έγκλημα» να ενημερώσει τον Στάνχοπ για το τι εστί Μαυροκορδάτος.
Στις 24121823 ο Λόρδος αποβιβάζεται στο Μεσολόγγι, όπου και θα μείνει ως τον θάνατό του στις 1941824. Τρεις και μισό μήνες. Ήρθε, έγινε δεκτός ως απελευθερωτής και Μεσσίας, και ερχόμενος είχε τη φιλοδοξία να γίνει βασιλιάς, μόλις θα απελευθερωνόταν η Ελλάδα. Πάντως στο διάστημα αυτό δεν έκανε τίποτα από αυτά που τον εξυμνούν. Δεν έλαβε μέρος σε μάχη, δεν εμπόδισε καμιά εθνική συμφορά. Και πάνω απ’ όλα δεν πέθανε για την ελευθερία των Ελλήνων. Πέθανε επειδή κρυολόγησε και ο οργανισμός του δεν άντεξε. Εξάλλου έφερε πάνω του αρκετά προβλήματα υγείας και καταπονούσε ασταμάτητα τον εαυτό του με τον αλκοόλ, την ιδιόρρυθμη δίαιτα και την έκφυλη γενικά ζωή του. Μόλις ήρθε στο Μεσολόγγι ίδρυσε πορνείο για τους αχρείους λακέδες του, κι ο ίδιος επιδόθηκε συν τοις άλλοις στην παιδεραστία καθώς και στην ανήθικη σχέση του με τον Κόμη Gamba, γεγονότα που θεωρήθηκαν σκανδαλώδη στην κλειστή κοινωνία του Μεσολογγίου. Και για τον θάνατό του ειπώθηκαν πολλά. Δολοφονία, δηλητηρίαση, αφροδίσια νοσήματα κ.ά. Η σορός του μεταφέρθηκε στο Λονδίνο μέσα σε οινόπνευμα κι ο θάνατός του έγινε αφορμή ύμνων και εγκωμίων ανά την Ευρώπη.
Στο διάστημα που έζησε στο Μεσολόγγι δημιούργησε ένα στρατιωτικό σώμα 40 μισθοφόρων Σουλιωτών για να αποτελούν την προσωπική του φρουρά, στις όποιες δραστηριότητές του. Αν μιλούμε για την οικονομική βοήθεια που έδωσε, αυτή είναι ένα δάνειο 4.000 λιρών στον Μαυροκορδάτο και ένα άλλο αργότερα από 3.500 ισπανικά τάλιρα πάλι στον Μαυροκορδάτο με ενέχυρο τις αλυκές του Μεσολογγίου. Τα χρήματα αυτά χρησίμεψαν στον εμφύλιο πόλεμο. Και τα πλήρωσε μέχρι λεπτό ο ελληνικός λαός στους κληρονόμους του Μπάυρον. Δεν έζησε όμως να τον χαρεί παρόλο που τον επεδίωξε. Κι ήταν μόλις 36 ετών.
Τώρα για το πόσο φιλέλληνας ήταν, φαίνεται καθαρά από τα όσα γράφει σε κάποιον φίλο του. «Οι Έλληνες είναι ίσως ο πιο διεφθαρμένος, ο πιο εκφυλισμένος λαός του κόσμου …Είναι η πιο ματαιόδοξη και η πιο ανειλικρινής φυλή της γης…».
Ας κρίνει ο καθένας.
Για την Ομάδα Ιστορικής Έρευνας «Δημ. Αγραφιώτης»
του Δήμου Αγιάς, Οδυσσέας Β. Τσιντζιράκος
