Οι εν λόγω κύριοι προσπαθούν να κρύψουν τις ευθύνες τους για την τραγική κατάσταση του θεσσαλικού κάμπου.
Προσπαθούν να κρύψουν την ανικανότητά τους να διαχειριστούν το πρόβλημα της λειψυδρίας στη Θεσσαλία και τα επακόλουθα της Κλιματικής Αλλαγής. Δεν διστάζουν να υπόσχονται ψέματα στους αγρότες, αποκρύπτοντας τις Ευρωπαϊκές οδηγίες για τη διαχείριση των υδάτων και επιρρίπτοντας ευθύνες σε ... "τρομοΟΙΚΟλόγους".
Η κυβέρνηση, δια στόματος του Πρωθυπουργού, αφήνει ελπίδες για νέο σχέδιο εκτροπής 200 εκ. κ.μ., μάλλον για να κατευνάσει τους ταλαιπωρημένους αγρότες, μιας και κάποιοι πιο ειδικοί και ψύχραιμοι, από την ίδια την κυβέρνηση, λένε πως κάτι τέτοιο είναι σχεδόν αδύνατον.
Η προσπάθεια παραπλάνησης, παραθέτοντας κάθε τόσο ανακριβή στοιχεία και αποκρύπτοντας την πραγματικότητα, μάλλον οδηγεί στην εξαφάνιση του Αγροτικού τομέα στη χώρα μας.
Ας αφήσουμε λοιπόν το έργο να μιλήσει με πραγματικά γεγονότα και στοιχεία.
Τριάντα πέντε ολόκληρα χρόνια, από τον “εκ του προχείρου” σχεδιασμό και το ξεκίνημα των έργων της εκτροπής του Αχελώου, τα όσα παθήματα δυστυχώς δεν μας έγιναν μαθήματα.
Ακόμα και μετά από τις πέντε απορριπτικές αποφάσεις του ΣτΕ, (1994, 2000, 2005, 2006 και 2014), εντοπίζοντας παραλείψεις και παραβιάσεις της νομοθεσίας στις περιβαλλοντικές μελέτες του έργου, αλλά και ύστερα από την καταδικαστική απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΔΕΕ) το 2012, οι εραστές της εκτροπής παραμένουν αμετανόητοι και επιμένουν στο αρχικό σχέδιο της εκτροπής, αγνοώντας πλήρως τις σημερινές συνθήκες και τις νέες πολιτικές που χρειαζόμαστε για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Ειδικά προσπαθούν να αποκρύπτουν, ή επιμελώς να υποβαθμίζουν, την καταδικαστική απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που επισημαίνει ότι το σχέδιο εκτροπής που εγκρίθηκε από τη Βουλή των Ελλήνων το 2006 (ν. 3481/2006, περίοδος Σουφλιά), βασιζόταν σε ανεπαρκή και ανεπίκαιρα στοιχεία και αγνοούσε τις ελάχιστες νομικές απαιτήσεις για τη διαχείριση των υδάτων. Να σημειωθεί ότι η προσφυγή στο ΔΕΕ έγινε από το ίδιο το ΣτΕ.
Δεν αναφέρονται ποτέ στον επιπόλαιο σχεδιασμό και στα λάθη των μελετών που μας οδήγησαν έως εδώ. Το 1983 η τότε κυβέρνηση Α. Παπανδρέου αποφάσισε την εκτροπή από τον Αχελώο προς τη Θεσσαλία ποσότητας 1.200 εκατ. κυβικών μέτρων νερού τον χρόνο, από φράγμα στη Συκιά και με σήραγγα εκτροπής περίπου 18 χιλιομέτρων. Το έργο προχωρούσε με πολύ βραδείς ρυθμούς για αρκετά χρόνια.
Το 1993 η τότε κυβέρνηση Κ. Μητσοτάκη αποφασίζει να υλοποιήσει την εκτροπή με την κατασκευή της σήραγγας από το σχεδιαζόμενο φράγμα Συκιάς. Ζητά την έγκριση της τότε ΕΟΚ, η οποία είχε αντιρρήσεις για περιβαλλοντικούς λόγους. Για τον λόγο αυτό καταθέτει νέα μελέτη, μειώνοντας την εκτροπή σε 600 εκατ. μ3.
Το έργο προχώρησε με γοργούς ρυθμούς, αλλά νέες αποφάσεις του ΣτΕ, μετά από προσφυγές οικολογικών οργανώσεων, εντοπίζοντας νέες παραλείψεις και παραβιάσεις της νομοθεσίας στις περιβαλλοντικές μελέτες του έργου, το σταμάτησαν και πάλι. Ο τότε Υ. ΠΕΧΩΔΕ κος Σουφλιάς, με νομοθετική ρύθμιση το 2006, προσπαθεί να άρει τουλάχιστον πολλές από τις αιτίες των αρνητικών για το έργο αποφάσεων του ΣτΕ.
Νέα μελέτη μειώνει την ποσότητα της εκτροπής του νερού σε 250 εκατ. μ3 τον χρόνο, και αυτό όχι για άρδευση, αλλά μόνο για περιβαλλοντικούς λόγους.
Το Δικαστήριο της Ευρωπαΐκής Ενωσης, μετά από προσφυγή σε αυτό από το ίδιο το ΣτΕ, επισημαίνει ότι το σχέδιο εκτροπής (ν. 3481/2006), βασιζόταν σε ανεπαρκή και ανεπίκαιρα στοιχεία αγνοώντας τις ελάχιστες νομικές απαιτήσεις για τη διαχείριση των υδάτων, καταδικάζει και βάζει ταφόπετρα στην εκτροπή.
Εσκεμμένα και παραπλανητικά συνδέουν τη ματαίωση της εκτροπής με το υδροηλεκτρικό φράγμα της Μεσοχώρας. Το υδροηλεκτρικό της Μεσοχώρας και η λειτουργία του εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, έχει ήδη αδειοδοτηθεί από το 2017, με απόφαση του τότε αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας με έγκριση των περιβαλλοντικών μελετών, ώστε να κατασκευαστεί και να λειτουργήσει με ευθύνη της ΔΕΗ. Είχε προηγηθεί στενή και μακρά συνεργασία με τον Δήμο Πύλης, όπως και με τους Δήμους Φαρκαδώνας, Φαρσάλων, Τεμπών και Αγιάς για δημιουργία έργων, μικρών και μεσαίων φραγμάτων. Η προηγούμενη κυβέρνηση αποφάσισε χρηματοδότηση 2,3 εκατ. ευρώ, για τους Δήμους Λάρισας, Κιλελέρ και της Περιφέρειας Θεσσαλίας, με στόχο την ενίσχυση των υπόγειων υδροφορέων για την καταπολέμηση της ξηρασίας και την εξασφάλιση υδατικών πόρων για άρδευση στην περιοχή. Τα εν λόγω έργα σχεδιάστηκαν σύμφωνα με το νέο Σχέδιο Διαχείρισης Νερού της Θεσσαλίας, από την Ειδική Γραμματεία Υδάτων και περιλαμβάνει έργα περιμετρικά της Θεσσαλίας για αποταμίευση νερού από τη λεκάνη απορροής της, για άρδευση και εμπλουτισμό του υπόγειου υδροφορέα. Δυστυχώς κάποιοι επιδιώκουν την επαναφορά του παλιού Σχεδίου Διαχείρισης, με κίνδυνο να μην προχωρήσουν τα μόνα έργα που θα σώσουν τη Θεσσαλία.
Αποκρύπτουν επιμελώς ότι το νερό του Άνω Αχελώου δεν είναι αστείρευτο. Στα έτη 2007, 2008, χρονιές μεγάλης ξηρασίας, ακόμη και αν τα έργα ήταν τελειωμένα, δεν θα μπορούσαμε να αντλήσουμε ούτε ένα κυβικό μέτρο νερού λόγω ανεπάρκειας.
Ας μας εξηγήσει λοιπόν κάποιος, πώς ένα έργο που αρχικά σχεδιάστηκε για μεταφορά 1.200.000.000 κυβικών μέτρων νερού, ποσότητα που στη συνέχεια μειώθηκε στο μισό και, πριν λίγα χρόνια, μόλις στο ένα έκτο της αρχικής πρόβλεψης μπορεί να θεωρηθεί ανταποδοτικό;
Ποια είναι τα τεκμηριωμένα οφέλη του έργου, για τα οποία θα «άξιζε» να πληρώσουμε ένα τέτοιο περιβαλλοντικό, κοινωνικό και οικονομικό κόστος;
Δεν υπάρχει ούτε μια μελέτη που να αποδεικνύει ότι το έργο θα λύσει πράγματι το πρόβλημα της λειψυδρίας στον θεσσαλικό κάμπο.
Μήπως έχουν δίκιο όσοι ισχυρίζονται, ότι είναι ένα έργο παράλογο, κακοσχεδιασμένο και περιβαλλοντικά και κοινωνικά επιζήμιο;
Γεγονός είναι ότι με δικαιολογία την αναμονή της εκτροπής του Αχελώου, που θα έπνιγε τον θεσσαλικό κάμπο, δεν προωθήθηκαν εναλλακτικά έργα, ταμιευτήρες για την εξοικονόμηση και ορθή διαχείριση των υδάτων στη Θεσσαλία, χάθηκε πολύτιμος χρόνος και η ευθύνη είναι αποκλειστικά δική τους.
Το κακό που προκλήθηκε είναι σχεδόν ανεπανόρθωτο. Η κατάσταση θα παραμείνει μη αναστρέψιμη, αν δεν αλλάξουμε το μοντέλο προσφοράς και ζήτησης νερού.
Η κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας και η αποσάρθρωση του κοινωνικού ιστού κάνουν πιο επιτακτική και πιο επίκαιρη από ποτέ μια σε βάθος συζήτηση για το παραγωγικό πρότυπο της χώρας, για την ανασυγκρότηση της αγροτικής παραγωγής και την αξιοποίηση των φυσικών πόρων στο πλαίσιο της βιώσιμης και αειφόρου ανάπτυξης.
Αστέριος Χλωρός, οικολόγος - βιοκαλλιεργητής
