Συγκρίνοντας, βεβαίως, κανείς το τώρα με το χθες θα διαπιστώσει, ότι η πρόοδος, που έχει επιτευχθεί, εν τω μεταξύ, είναι ιδιαίτερα σημαντική σ’ όλες τις εκφάνσεις της καθημερινής μας ζωής. Εν τούτοις, παρά την πληθώρα των αγαθών, που απολαμβάνουμε σήμερα, και παρά τις περισσότερες ευκαιρίες που μας δίνονται, για ν’ αλλάζουμε και να βελτιώνουμε τη ζωή μας, νιώθαμε περισσότερο χορτάτοι και ευτυχισμένοι, εκείνα τα χρόνια παρά τώρα. Οι λόγοι πολλοί. Ιδού μερικοί.
Πρώτα πρώτα, κάθε μέρα που περνούσε τότε, νιώθαμε όλοι μας καλύτερα αφήνοντας πίσω μας τον φόβο, το δάκρυ, τη μιζέρια και άλλα κατάλοιπα του πολέμου, και ατενίζαμε το μέλλον μας με περισσότερη σιγουριά και αισιοδοξία, παρά τις στερήσεις. Άλλωστε, η ανέχεια είχε, ήδη, κτυπήσει κόκκινο και χειρότερα δεν μπορούσε να πάει, ενώ μπορούσες να προγραμματίσεις τη ζωή σου, ανάλογα με το έχει σου, μια που αυτό δεν κινδύνευε, πλέον, από κανέναν, ούτε απ’ τους αντάρτες, ούτε απ’ τους κατσαπλιάδες.
Πέραν τούτου, είχε αρχίσει, ξανά, η άνευ εμποδίων καλλιέργεια της γης, οπότε η παραγωγή προϊόντων έτεινε αυξανόμενη, το φάσμα της πείνας, σιγάσιγά, απομακρύνθηκε, ενώ άρχισε η ανοικοδόμηση της καταστραμμένης χώρας μας, οπότε βρήκαν δουλειά και μεροκάματο πολύ περισσότεροι Έλληνες. Κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες, η ελπίδα για κάτι καλύτερο αποτελούσε κινητήρια δύναμη και μοχλό για το στήσιμο νοικοκυριών και για την ανάπτυξη της χώρας, τη στιγμή, μάλιστα, που ο κίνδυνος για επανάληψη εχθροπραξιών είχε εκλείψει λόγω και των διεθνών συνθηκών, που, εν τω μεταξύ, είχαν υπογραφεί.
Επί πλέον, οι διαλυμένες λόγω πολέμων οικογένειες, μετά το μοιρολόγι και την ταφή των νεκρών τους, ξανασμίξανε οι περισσότερες και αποτέλεσαν τις κυψέλες, μέσα στις οποίες τα εναπομείναντα μέλη τους ζούσαμε την οικογενειακή θαλπωρή με ασφάλεια, αλληλοϋποστήριξη και κατανόηση. Δεν είχε σημασία, που δεν ζεσταινόμασταν καλά τον χειμώνα, που δεν είχαμε νερό και ρεύμα στα σπίτια μας, που έλειπαν, ακόμα, αρκετά αγαθά απ’ το σοφρά μας, που ντυνόμασταν με μπαλωμένα, αλλά καθαρά, ρούχα, που τρώγαμε σε πήλινα ή τσίγκινα πιάτα ή απ’ την ίδια γαβάθα καθισμένοι ένα γύρο στο πάτωμα. Σημασία είχε, ότι εκτιμούσαμε και απολαμβάναμε αυτό που είχαμε, όλοι μαζί, γονείς, παιδιά και παππούδες, με τους τελευταίους ν’ αποτελούν στήριγμα και πηγή έμπνευσης των παιδιών με τα παραμύθια τους.
Άλλωστε, και αυτό ήταν το μυστικό που μας χόρταινε, δεν ξέραμε και από καλύτερα, αφού ραδιόφωνο, τηλεόραση, τηλέφωνο, ακόμη και εφημερίδες, που μεταφέρουν εικόνες και ειδήσεις απ’ όλο τον κόσμο και μας ανοίγουν την όρεξη, είτε δεν είχαν, ακόμη, φθάσει στην ελληνική επαρχία, όπου ζούσε η μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών, είτε δεν είχαν, ακόμη, ανακαλυφθεί. Ως εκ τούτου, και επειδή λίγα γράμματα μαθαίναμε, αφού υποχρεωτική ήταν μόνο η φοίτηση στο Δημοτικό, δεν υπήρχε πληροφόρηση και μέτρο σύγκρισης με άλλες κοινωνίες, για να νιώθουμε τη διαφορά και να στεναχωριόμαστε για την κατάσταση που βιώναμε. Γι’ αυτό και ήμασταν ολιγαρκείς και όχι πλεονέκτες.
Ακόμα, ηχούν στ’ αυτιά μου, επίσης, οι φωνές και οι απειλές των μανάδων και γιαγιάδων, ότι θα μας τιμωρήσει ο Θεός με ανέχεια και με καλαμποκίσιο ψωμί, όταν περιφρονούσαμε κάποια εδέσματα, και δεν σηκωνόμασταν απ’ το σοφρά, αν δεν τρώγαμε, ό, τι είχαμε μπροστά μας, χωρίς να πετάμε ούτε ψίχουλο. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, το στομάχι μας ήταν πάντα γεμάτο, έστω και χωρίς λιχουδιές και άλλα πικάντικα εδέσματα, που απολαμβάνουμε σήμερα.
Ζώντας, λοιπόν, μέσα σ’ αυτή τη μακαριότητα, που είχε στο επίκεντρό της τις αρνητικές εμπειρίες του χθες και πρότυπο ζωής τον Ιησού, τη διδασκαλία και τα έργα Του, παρά τη φτώχεια μας, νιώθαμε χορτάτοι, ενώ μας έλειπαν τόσα πολλά. Και επειδή μια νέα χρονιά αρχίζει αφήνοντας πίσω της, σιγά σιγά, την κρίση και τα μεγάλα προβλήματα, που δημιούργησαν τα απανωτά μνημόνια, και επειδή η ελπίδα άρχισε, ξανά, να αχνοφέγγει στη χώρα μας, μήπως ήρθε η ώρα να ξαναζήσουμε τη ζωή μας χωρίς τα λάθη του χθες και αντιγράφοντας τα θετικά εκείνης της περιόδου; Μακάρι!
Καλή χρονιά!
Από τον Κώστα Γιαννούλα
