Στον αντίποδα, το κράτος από το 2010 και μετά επέβαλλε οριζόντια και άδικα μέτρα προς όλους, χωρίς καν να μπορεί να επισέλθει στη θέση ανθρώπων, που και δεν ευθύνονταν για την τραγική κατάσταση της χώρας, αλλά και που λόγω των δυσμενών συνθηκών μέσα στις οποίες διαβιούσαν, ήταν αδύνατον να σηκώσουν ακόμα ένα βαρύ φορτίο. Οι νέες οικονομικές συνθήκες απαξίωσαν κορυφαίους θεσμούς και οδήγησαν ανθρώπους κυριολεκτικά ‘’στο χείλος του γκρεμού’’.
Η ελληνική οικογένεια πάλεψε, ήρθε αντιμέτωπη με τα καινούρια δεδομένα και προσπάθησε να κρατηθεί όρθια. Υπάρχουν πολλές κατηγορίες οικογενειών, με ρώτησε πρόσφατα ένας καλός φίλος. Ναι, υπάρχουν. Όλες αξίζουν τον ίδιο σεβασμό από το κράτος αλλά όχι την ίδια αντιμετώπιση, καθώς οι ανάγκες κάθε φορά είναι διαφορετικές. Έχουμε οικογένειες πολυμελείς, οικογένειες με άνεργους γονείς και συνεπώς οικονομικά προβλήματα, οικογένειες με ΑμεΑ τέκνα, οικογένειες με σοβαρά άρρωστους γονείς, αλλά και μία ξεχωριστή κατηγορία οικογενειών, στην οποία ανέκαθεν προσέδιδα τον απαιτούμενο σεβασμό και την τιμή που της άξιζε. Αναφέρομαι αποκλειστικά στις μονογονεϊκές οικογένειες.
Με τον όρο «μονογονεϊκή οικογένεια» εννοούμε την οικογένεια, στην οποία υπάρχουν ανήλικα τέκνα (κάτω των 18 ετών) που έχουν μόνο έναν γονέα, είτε γιατί ο άλλος γονέας απεβίωσε, είτε λόγω διαζυγίου, είτε γιατί ο γονέας δεν παντρεύτηκε ποτέ. Έχουμε συνεπώς μονογονεϊκές οικογένειες με μόνο γονέα τη μητέρα (που αποτελούν και την πλειοψηφία) και μονογονεϊκές οικογένειες με μόνο γονέα τον πατέρα.
Κοινό χαρακτηριστικό και των δύο αποτελεί το γεγονός ότι ένα μεγάλο ποσοστό αυτών, βιώνουν οικονομικές και κοινωνικές δυσκολίες. Οι μονογονεϊκές οικογένειες αποτελούν μια κατ’ εξοχήν «ευπαθή» ομάδα του πληθυσμού, αφού αντιμετωπίζουν ταυτόχρονα ισχυρές πιέσεις σε πολλά μέτωπα: άλλου μεγέθους οικογενειακές ευθύνες, ζητήματα συμπεριφορών των παιδιών τους, καθώς μεγαλώνουν με ένα πρότυπο γονέα και όχι δύο, αλλά και έντονη εργασιακή ζωή, αφού ό,τι κάνουν οι άλλοι γονείς εκείνοι πρέπει να το πετύχουν εις διπλούν.
Στο πλαίσιο των διαφόρων κοινωνικοοικονομικών παροχών για την προστασία των οικογενειών στη χώρα μας, ιδιαίτερη μέριμνα επιβάλλεται να ληφθεί από την πολιτεία για τις μονογονεϊκές οικογένειες. Τα μέτρα που έχουν θεσπιστεί και στοχεύουν στη διασφάλιση ενός αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης των οικογενειών αυτών είναι μεν σημαντικά, αλλά σίγουρα δεν είναι αρκετά. Οι οικογένειες αυτές δεν έχουν ανάγκη ούτε λύπησης, ούτε φιλανθρωπίας. Έχουν ανάγκη ουσιαστικής στήριξης από την πολιτεία, προκειμένου να εξασφαλίσουν ένα καλύτερο και ισότιμο μέλλον για τα παιδιά τους και όχι για τους ίδιους. Αυτό βέβαια είναι και το μεγαλείο που κρύβουν μέσα τους οι γονείς αυτοί.
Η πολιτεία οφείλει να προχωρήσει σε σημαντικές κοινωνικές παροχές και δικαιώματα για τις μονογονεϊκές οικογένειες, πάντα με τα ανάλογα εισοδηματικά κριτήρια όπως: Την παροχή επιπλέον άδειας με αποδοχές ανά έτος στους μονογονείς – εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα. Τη δυνατότητα ακόμη μεγαλύτερης μοριοδότησης στα παιδιά των μονογονεϊκών οικογενειών πέραν των 50 μονάδων, για την πρόσληψη στον δημόσιο τομέα μέσω του Α.Σ.Ε.Π. Την έμπρακτη στήριξη του κράτους όσον αφορά στην άμεση εύρεση εργασίας στον ιδιωτικό τομέα, κατά προτεραιότητα σε παιδιά έως 25 ετών, που μεγάλωσαν με έναν μόνο γονέα. Την επιπλέον χορήγηση μηνιαίου οικονομικού βοηθήματος για τις σπουδές αυτών των παιδιών και μέχρι την ηλικία των 23 ετών. Τη χορήγηση ακόμη μεγαλύτερου επιδόματος απροστάτευτου τέκνου, αφού σήμερα το μηνιαίο επίδομα 44 ευρώ σε ανήλικα που στερούνται της πατρικής προστασίας μέχρι συμπληρώσεως του 16ου έτους της ηλικίας τους, ήτοι σε μονογονεϊκές οικογένειες με μόνο γονέα τη μητέρα, όχι μόνο δεν φτάνουν και δεν αντικαθιστούν τον γονιό που λείπει, αλλά το κυριότερο προσβάλλουν και υποτιμούν. Τα τέκνα μονογονεϊκών οικογενειών όχι μόνο θα πρέπει να εγγράφονται κατά προτεραιότητα στους παιδικούς σταθμούς των ΟΤΑ, του ΠΙΚΠΑ, καθώς και του Ιδρύματος Βρεφονηπιακών Σταθμών Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Λάρισας, αλλά και να τυγχάνουν ειδικής ψυχολογικής φροντίδας από τις δομές του κράτους. Σχετικά με την περίθαλψη, παρέχεται ήδη δωρεάν νοσοκομειακή και ιατροφαρμακευτική στις ανασφάλιστες και οικονομικά αδύναμες άγαμες μητέρες. Αυτό είναι πολύ σημαντικό και οφείλουμε να το αναγνωρίσουμε.
Ο ρόλος της οικογένειας, ανεξαρτήτως της μορφής που έχει, είναι κοινός. Μιλούμε για την ορθή ψυχοκοινωνική ανάπτυξη των μελών της, την ομαλή συμβίωσή τους και τη διαμόρφωση υγιούς προσωπικότητας των παιδιών, σε όλα τα στάδια της ζωής τους. Οι μονογονεϊκές οικογένειες ζητούν επιπλέον σεβασμό από την πολιτεία, η οποία οφείλει να σταθεί αρωγός στο δύσκολο έργο που επιτελούν, κάνοντας το αυτονόητο. Να αμβλύνει τις κοινωνικές αποστάσεις και να θέσει τις προτεραιότητες, ως προς την κάλυψη βασικών οικογενειακών αναγκών. Μόνο έτσι θα αποδείξει στην πράξη τον απαιτούμενο σεβασμό και θα καλλιεργήσει επαρκώς στη συνείδηση του γονέα, που μεγαλώνει για οποιονδήποτε λόγο ‘’μόνος’’ του τα παιδιά του, ότι στην ουσία δεν είναι μόνος, αλλά μοναδικός…
Από τον Βάσο Π. Καραμπίλια
* Ο Βάσος Π. Καραμπίλιας είναι δικηγόρος Αθηνών, μέλος του Μητρώου Στελεχών της Ν.Δ., επιστημονικός συνεργάτης στη Βουλή των Ελλήνων
