Το κρύο γίνεται πιο τσουχτερό μετά τη δύση του ηλίου. Τα σιντριβάνια και οι δημόσιες βρύσες είναι παγωμένα εδώ και είκοσι μέρες. Κατά τα’ άλλα, η ζωή στο Παρίσι προσπαθούσε να κυλήσει κανονικά. Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί ότι η πόλη αυτή θα κατρακυλούσε μετά από έξι μήνες, στις 14 Ιουλίου 1789, σε μια φοβερή επανάσταση, ότι το βασίλειο θα βυθιζόταν στο δράμα, ότι η Γαλλία θα καρατομούσε τον Βασιλιά της τέσσερα χρόνια αργότερα, στις 21 Ιανουαρίου 1793 και τη Βασίλισσά του εννέα μήνες μετά, στις 16 Οκτωβρίου 1793.
Στα σταυροδρόμια, οι χαμάληδες είναι έτοιμοι να μεταφέρουν από τη μια άκρη της πόλης στην άλλη έπιπλα, έργα τέχνης, καθρέπτες, μάρμαρα, πορσελάνινα σερβίτσια με δεξιότητα, ανάμεσα στα διάφορα τροχοφόρα, βλαστημώντας και απειλώντας τους αφηρημένους διαβάτες.
Γυναίκες με ψάρια ή ρέγγες παστές, πωλήτριες καπέλων, πωλητές σιδηρικών ή δέρματα κουνελιών, νερουλάδες και άλλοι βρίσκονται παντού. Κάθε μέρα ο ίδιος γραφικός συνωστισμός.
Ομάδες φοιτητών τραγουδούν εύθυμους σκοπούς. Στα καφενεία και τα καμπαρέ οι Παριζιάνοι πίνουν για να ζεσταθούν. Κρυφά διακινούνται βιβλία, περιοδικά, γκραβούρες, πέρα από τα ήθη. Στην ουσία η ανηθικότητα βασιλεύει.
Η μαγειρική γίνεται ελαφριά και ηδονική: σούπες, σαλάτες, μαρμελάδες, ξηρά φρούτα. Για πρώτη φορά το χαβιάρι, το κουτάλι, η μπριζόλα, η λέξη γαστρονομία, η χρήση του πιρουνιού, σκεύη για σάλτσες, η μουστάρδα, το λάδι, γαβάθες, καφετιέρες, τσαγιέρες συναγωνίζονται τα πιάτα και τους δίσκους, κυρίως.
Οι τουαλέτες των πλούσιων κυριών συναγωνίζονται μεταξύ τους σε εφευρετικότητα, εκκεντρικότητα, μοναδικότητα.
Στο Palais Royal, εκτός από τους κήπους, υπάρχει η δυνατότητα να μην πλήξει κανείς. Η τρυφηλότητα βρίσκεται στο ζενίθ. Όλοι είχαν την εντύπωση ότι συναντούσαν τον Λουδοβίκο 16ο και τη Μαρία Αντουανέτα.
Όλα, φαινομενικά, κυλούν ειρηνικά. Η Γαλλία είναι η πολυπληθέστερη χώρα της Ευρώπης και η πλουσιότερη!
Ούτε ο χιονιάς, ούτε ο πάγος, ούτε οι ελλείψεις εμπόδισαν να πραγματοποιηθούν οι κάθε είδους τελετές κατά την Πρωτοχρονιά του 1789. Πρίγκιπες, πριγκίπισσες, δούκες, κόμητες, προύχοντες, κυρίες της Αυλής έρχονται να αποδώσουν τα σέβη τους στο μονάρχη.
Η προετοιμασία της Βασίλισσας γίνεται ταυτόχρονα μ’ εκείνη του Βασιλιά. Ακολουθεί η πορεία του ζεύγους προς το παρεκκλήσι. Στο τέλος της ακολουθίας ο ηγεμόνας ανεβαίνει στον θρόνο του με το συνηθισμένο καλοσυνάτο ύφος του. Το μεσημέρι οι Αυτού εξοχότητες οδηγούνται για το γεύμα.
Το μενού της Πρωτοχρονιάς του 1789 δεν διέφερε πολύ απ’ τα καθημερινά: τρεις σούπες, δύο κόκκινα γαρνιρισμένα κρέατα, δώδεκα πιάτα για μετά το ψητό, τέσσερα ορεχτικά, τέσσερα ψητά, δώδεκα γλυκίσματα με φρούτα, ζελέ, μαρμελάδες, κρέμες. Συνολικά τριάντα δύο πιάτα παρελαύνουν για δύο άτομα, εκ των οποίων το ένα άτομο, η Βασίλισσα, δεν τρώει τίποτα.
Παρότι ο Βασιλιάς, υποκύπτοντας στις πιέσεις, προέβη σε περικοπές στο περιβάλλον του, αυτές δεν στάθηκαν ικανές να καλύψουν την άβυσσο του προϋπολογισμού ή να περιορίσουν τις υπερβολές. Η Βασίλισσα είναι πεπεισμένη ότι ο βορβορώδης ποταμός εναντίον της θα στερέψει μια μέρα. Ούτε αυτή ούτε ο Λουδοβίκος 16ος φαντάζονταν ότι η μοναρχία απειλείται.
* Αποσπάσματα από το βιβλίο «1η Ιανουαρίου 1789», του Arthur Conte, εκδόσεις Olivier Orban στο περιοδικό Paris Match- Ιούλιος 1989.
(Απόδοση στα ελληνικά
από τον Τζίνο Πολέζε)
