Η παραδοχή των αιτιών είναι το πρώτο ζητούμενο.
Οι Πολύτεκνοι και οι Σύλλογοί τους τουλάχιστον από την δεκαετία του 1980 φωνάζουν. Και δεν φωνάζουν για συμφέροντα, αλλά για τις συνέπειες στην άμυνα, στην οικονομία, στο ασφαλιστικό, κ.ά. Τα επιχειρήματα αυτά ως σήμερα ακούγονται φτωχά, γραφικά, προσπεράστηκαν με συγκατάβαση. Έμειναν με τη «σκόνη» χορήγησης κάθε είδους συντεχνιακών, κομματικών και ατομικών προνομίων, μεγάλων και μικρών φυσικών και νομικών προσώπων και ακριβών εξυπηρετήσεων.
Αν τα αίτια της οικονομικής κρίσης, όπως εύστοχα ειπώθηκε, είναι πρώτα ηθικά, πολύ περισσότερο είναι ηθικά και πνευματικά τα αίτια της δημογραφικής κατάρρευσης.
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, ευδαιμονισμού, είναι ξεκάθαρα ατομοκεντρικός. Η ταχύτητα του βίου, η ευμάρεια, η έλλειψη ουσιαστικής επαφής των προσώπων, η ψευδαίσθηση της αυτάρκειας, οδηγούν όλο και περισσότερους νέους μακριά από τον γάμο- την πρώτη προϋπόθεση λύσης του δημογραφικού. Πολλοί φίλοι και φίλες παραμένουν συνειδητά άγαμοι. Όταν περάσουν τα χρόνια, μειωθούν οι επιλογές και γίνει αισθητή η σκληρή μοναξιά, είναι αργά. Άλλοτε η απομάκρυνση είναι ασυνείδητη. Αναβάλλεται αρχικά για λόγους περαιτέρω σπουδών ή επαγγέλματος, ματαιώνεται όμως εν τέλει, όταν δεν απομένουν η διάθεση ή οι δυνάμεις. Ίδιες αντιλήψεις έχουν ως συνέπεια, εντός πλέον της οικογένειας, την ολιγοτεκνία. Κι όμως η πείρα διδάσκει, αν κάποιος το εξετάσει προσεκτικά, ότι το επάγγελμα ή ακόμη κι οι περαιτέρω σπουδές δεν εμποδίζονται από τη δημιουργία οικογένειας. Σε κάθε περίπτωση «καιρός παντί πράγματι». Οι περισσότεροι πολύτεκνοι και νωρίτερα θα προχωρούσαμε. Τίποτε δεν θα χάναμε. Περισσότερο χρόνο και νέοι με τα παιδιά μας θα κερδίζαμε.
Κοντά σ’ αυτά έπαιξε ρόλο κι η επικράτηση ανόητων απόψεων για τους συγγενικούς και συζυγικούς δεσμούς. Κάποτε λ.χ. «έπαιζε» έντονα η φράση «ο γέρος μου», περιφρονήθηκε ο «ξεπερασμένος» γάμος, λοιδορήθηκε η συζυγική πίστη κ.λπ. φληναφήματα, που λίγοι μεν τα έλεγαν, οι πολλοί σιωπούσαν, ελάχιστοι αντιδρούσαν, αυτά όμως διαδόθηκαν. Ευτυχώς, από τα καλά της «κρίσης», αυτή η ψευτομαγκιά ξεπεράστηκε- να ‘ναι καλά η σύνταξη του παππού και η διάθεση της γιαγιάς να κρατά τα παιδιά. Η οικογένεια δηλαδή. Ωστόσο έπαιξε τον ρόλο της η «αμφισβήτηση» και η «επανάσταση» του νεοέλληνα απέναντι στο ήθος. Εκεί μάλλον, στο να περιφρονούμε τη ζωογόνα παράδοσή μας, εξαντλήθηκε η επαναστατική μας διάθεση(1) και δεν απέμεινε για τα μνημόνια ή τις αδυναμίες μας.
Συνεπεία των άνω αντιλήψεων ο γάμος σταδιακά κατάντησε για την Πολιτεία η ευκολότερη να λυθεί σύμβαση. Σου «βγαίνει το λάδι» για να μεταβιβάσεις ένα χιλιοστό από ένα παλιοχώραφο, που δεν γνωρίζεις πού είναι, αλλά ξεμπλέκεις με τον γάμο σε dt. Διαζύγιο χωρίς συνέπειες, ανεξαρτήτως συμπεριφοράς, ανεξαρτήτως παιδιών. Ιστορικά η ενίσχυση του γάμου ήταν από τα πρώτα μέτρα φωτισμένων ηγεσιών, και μετά ακολουθούσε περίοδος ακμής. Παρακμής όταν γινόταν το αντίστροφο. Όπως και σήμερα.
Υπάρχει και μια άλλη πτυχή. Σήμερα ο πατέρας δεν γνωρίζει αν θα μεγαλώσει τα παιδιά του. Το αποφασίζει η μητέρα, καθώς η επιμέλεια, που κατά κανόνα της ανατίθεται, συνεπάγεται αδικαιολόγητα την απουσία του πατρικού προτύπου στη ζωή του παιδιού. Αν το παιδί δεν μπορεί λ.χ. να κοιμάται σε δύο σπίτια, λογικό σε κάποιον βαθμό, δεν υπάρχει κανένας λόγος ο πατέρας να μην επικοινωνεί τακτικά- κι όχι στη χάση και στη φέξη, να μην το διαβάζει, να μην (συν)αποφασίζει για το άθλημα ή τις δραστηριότητές του. Αυτό λειτουργεί αποτρεπτικά για τον γάμο, ενώ είχε και έχει ως αποτέλεσμα το έγκλημα, ολόκληρες γενιές παιδιών να μεγαλώνουν χωρίς πατέρα. Σε άλλες χώρες έχει επιλυθεί.
Σήμερα το ζητούμενο δηλαδή δεν είναι μόνο η πολυτεκνία, αλλά αυτός ο γάμος(2).
Θα ήταν υποκρισία να μην αναφερθεί ο αριθμός των εκτρώσεων. Είναι από τις κύριες αιτίες, άμεσα (αριθμητικά) και έμμεσα (ψυχοσωματική υγεία). Τουλάχιστον 9.900.000 είναι οι ματαιωθείσες γεννήσεις από τη νομοθετική μεταβολή το 1986, αριθμός εγκληματικά και απαράδεκτα υψηλός. Στην αιτιολογική έκθεση του τότε νόμου (Ν. 1609/ 1986), όπου, σημειωτέον, απουσιάζει αναφορά στο τι είναι το έμβρυο, τονίζεται ότι δεν πρέπει να είναι μέσο ή μέτρο αντισύλληψης, αλλά έσχατο καταφύγιο. Το αντίθετο βέβαια έγινε. Η δημογραφική κατάρρευση και η εθνική αδυναμία είναι από κάθε άποψη, πνευματική και υλική, άμεση προφανής συνέπεια.
Δημογραφική πολιτική περιοριζόμενη σε οικονομικά μέτρα δεν θα έχει αποτελέσματα. Για τον λόγο αυτό δεν έχει και στο εξωτερικό- μπορεί πάντως να βοηθήσει τους δείκτες. Δεν είναι μόνο αυτό το θέμα. Η οικογένεια, το παιδί πρέπει να ενισχύεται. Επειδή είναι το ΜΟΝΟ μέλλον μας. Οι δε πολύτεκνοι χωρίς εμπόδια και αδικίες (λ.χ. φόρος πολυτελείας στα επταθέσια και τα εννιαθέσια οχήματα, φορολογία), αλλά και με θετικά μέτρα (στέγαση, εργασιακά, επιδόματα) να ενισχύονται να μεγαλώσουν αξιοπρεπώς τα τέκνα τους- τους πολίτες που έχουμε «ανάγκη» όλοι, άτεκνοι έως πολύτεκνοι.
Η απόκτηση ενός τέκνου και η πολυτεκνία είναι χαρά και ευλογία. Δεν έχει σημασία ο αριθμός. Η μητρότητα είναι ιερή. Η χαρά και η αίσθηση της πληρότητας δεδομένη, με το πρώτο, το δεύτερο κοκ τέκνο. Δεν σου λείπει το πέμπτο ή το έκτο. Απλά όταν έρθει, δεν μπορείς να φανταστείς τη ζωή σου χωρίς αυτό το δώρο Θεού. Κάθε μέρα αποφασίζουμε στη ζωή μας, αν αξίζει να δώσουμε ή να αφήσουμε αύριο στο παιδί μας ένα «διαμέρισμα» ή έναν αδερφάκι- όπως συνήθως ζητά (μια κοινωνία προσώπων), να «οικοδομήσουμε» ένα επιπλέον σπίτι ή ένα πρόσωπο.
(1) Και στις καταλήψεις και την καταστροφή δημόσιας περιουσίας.
(2) Είναι κι άλλα ζητήματα (άλλες μορφές οικογένειας, συμβίωσης) που δεν μπορούν να θιγούν εδώ.