Εν τούτοις, ο ίδιος αυτός λαός μπροστά στο δίλημμα, όμορφα νιάτα ή καλά γεράματα, προτιμά τα δεύτερα. Γιατί τάχα;
Τα προτιμά, πρώτα-πρώτα, γιατί επικρατεί η άποψη, ότι «τέλος καλό, όλα καλά» ή, αρχαιοπρεπώς, «προς, γαρ, το τελευταίον εκβάν, έκαστον των πριν υπαρξάντων κρίνεται» και «μηδένα προ του τέλους μακάριζε». Γνωρίζει, άλλωστε, ο λαός ότι, νομοτελειακά και αφ’ στιγμής πλησιάζει η περίοδος των γηρατειών, αρχίζουν, σιγά-σιγά, να μειώνονται οι δυνάμεις του ανθρώπινου οργανισμού ως αποτέλεσμα της φυσικής φθοράς, που υφίσταται μακροχρόνια, ότι πυκνώνουν τα προβλήματα σωματικής και ψυχικής υγείας και, ότι, συχνά-πυκνά, αρχίζουν να ατονούν κάποιες απ’ τις ζωτικές του λειτουργίες, μεταξύ των οποίων αυτή της ακοής, της όρασης, της κίνησης, αλλά και της εγκεφαλικής του κατάστασης. Σε πολλές, μάλιστα, περιπτώσεις δε μιλάμε για ατονία, αλλά για νέκρωση λειτουργιών και αυτό είναι το χειρότερο όχι μόνο γι’ αυτόν που υφίσταται τις συνέπειες του γήρατος, αλλά και για όσους τον περιστοιχίζουν.
Γι’ αυτό και βλέπουμε, πολλές φορές, ηλικιωμένους να εγκαταλείπονται στο έλεος του Κυρίου από προσφιλή τους πρόσωπα, ακόμα και απ’ τα παιδιά τους. Μια ματιά στα κέντρα αποκατάστασης, που πληθαίνουν, συνεχώς, και στα γηροκομεία ή, ευηχότερα, στους οίκους ευγηρίας, είναι αρκετή, πιστεύω, για να αντιληφθεί κανείς το μέγεθος του προβλήματος.
Και όχι μόνο αυτό. Για να μπει κανείς σ’ αυτά τα ιδρύματα, χρειάζεται να έχει είτε φουσκωμένο κομπόδεμα, είτε ικανοποιητική σύνταξη, είτε περιουσιακά στοιχεία ικανά να καλύπτουν τα έξοδά του. Έλα, όμως, που στη χώρα μας δεν είναι δεδομένα αυτά για όλους τους ηλικιωμένους, οπότε, όσοι δεν τα έχουν, θεωρούνται ανεπιθύμητοι και καταλήγουν στα αζήτητα! Τι να τα κάνεις, τότε, τα όμορφα νιάτα;
Μα, θα σπεύσουν να μου πουν κάποιοι, υπάρχει η κοινωνική πολιτική της Πολιτείας, οι κοινωνικές δομές και τα κοινωνικά προγράμματα των Δήμων σαν αυτό της Βοήθειας στο Σπίτι, που επιχειρούν να καλύπτουν το κενό και να αντιμετωπίζουν το πρόβλημα. Δεν το λύνουν, όμως, αλλά αποτελούν, μόνο, ασπιρίνες, που το αμβλύνουν. Άλλωστε, για να λέει κανείς, ότι περνά καλά γεράματα, θα πρέπει, τουλάχιστον, όταν αρχίζουν τα δύσκολα, να έχει ένα δικό του άνθρωπο πλάι του, που να νοιάζεται γι’ αυτόν, όταν τον χρειάζεται, να επικοινωνεί μαζί του και να νιώθει επιθυμητός και όχι εμπόδιο στη ζωή του και για πέταμα, όπως, συνήθως συμβαίνει.
Το καλύτερο και ευκταίο, βέβαια, για ένα ζευγάρι ηλικιωμένων θα ήταν, να φθάσουν στα βαθιά γεράματα όρθιοι, με σώας τας φρένας και μαζί ως το τέλος στηρίζοντας ο ένας τον άλλο, ή, όταν «φύγει» ο ένας απ’ τους δύο, να δείχνουν το ενδιαφέρον τους τα οικεία πρόσωπα, προκειμένου να αμβλύνονται τα προβλήματα. Είναι, όμως, «άγνωσται αι βουλαί του Κυρίου» και τα πράγματα δεν έρχονται πάντα, όπως τα θέλουμε, οπότε το πρόβλημα παραμένει.
Για να πούμε, όμως, και του στραβού το δίκαιο, τα γεράματα, συνήθως, είναι βαριά και ασήκωτα. Όσο μεγαλώνουν και πλησιάζει η ώρα «εξόδου», και όσο χάνουν τον έλεγχο και την πρωτοκαθεδρία των πρωτοβουλιών στις οικογένειές τους, όταν διαθέτουν τέτοιες, άλλο τόσο παραιτούνται απ’ τη ζωή, γκρινιάζουν και αποκτούν ιδιοτροπίες και άλλα κουσούρια, που είναι ενοχλητικά στους οικείους τους. Αν, μάλιστα, αναγκασθούν, εκ των πραγμάτων, να πέσουν στο κρεβάτι του πόνου, μυρίζουν άσχημα και δημιουργούν γύρω τους ατμόσφαιρα βαριά και μελαγχολική. Είναι φυσιολογική, λοιπόν, ως ένα βαθμό, η δυσφορία και η στάση των οικείων απέναντί τους.
Εν τούτοις, καλό είναι να περνά, συχνά, από τη σκέψη των νεοτέρων το λεγόμενο, «εδώ, που είσαι, ήμουνα και, εδώ, που είμαι, θα 'ρθεις». Ίσως, τότε, οπλισθούν με περισσότερη υπομονή απέναντι στα γεράματα, χωρίς να ξεχνάμε, μικροί και μεγάλοι, ότι οι ανθρώπινες σχέσεις κτίζονται με συνέπεια και σε βάθος χρόνου, και ότι στα γεράματα εισπράττει, συνήθως, κανείς, ό, τι δίνει κατά τη διάρκεια της ζωής του, οπότε και θα πρέπει, καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας να συμπεριφερόμαστε, αλλά και να προετοιμαζόμαστε για καλά γεράματα. Μόνο, έτσι, μπορούν αυτά να γίνουν υποφερτά και πιο ανθρώπινα.
Ύστερα απ’ όλα αυτά, αντιλαμβάνεται κανείς, γιατί ο λαός προτιμά να έχει καλά γεράματα, παρά όμορφα νιάτα.
Από τον Κώστα Γιαννούλα
