Από τις διάφορες συζητήσεις στις οποίες συμμετέχουμε ή ακούμε εύκολα συμπεραίνουμε πως ο πολιτικός χώρος ο οποίος ελκύει τους περισσοτέρους συμπολίτες, όταν δεν είναι η αποχή, είναι αυτός του κέντρου.
Ο συγκεκριμένος χώρος, ο οποίος έπαιξε σημαντικό ρόλο στο να αναχαιτίσει την άνοδο του κομμουνιστικού κινήματος τα ταραγμένα μετεμφυλιακά χρόνια(1) δημιουργήθηκε περισσότερο για να αναχαιτίσει την άνοδο του κομμουνιστικού κινήματος παρά για να υπερασπίσει τα δικαιώματα της μεσαίας τάξης όπως συχνά πιστεύεται. Βασικό χαρακτηριστικό του κέντρου είναι πως αδυνατεί να απαντήσει σε ζωτικά ερωτήματα που αναδύονται στην κοινωνία και επόμενο είναι να συναντά αδιέξοδα λόγω των αντιφάσεων που εμφανίζονται και στις οποίες αποφεύγει να απαντήσει. Άραγε είναι εφικτό να υπάρξει ο πολιτικός χώρος του κέντρου σε ένα αστικό κοινοβούλιο όπου είναι αναμενόμενο η πλάστιγγα να γύρει τουλάχιστον, ελαφρώς, προς τα δεξιά; Λαμβάνοντας υπόψιν τη συγκεκριμένη κλίση, εύκολα κανείς συμπεραίνει πως σε ένα σύνολο ανθρώπων όπου τα πάντα μεταβάλλονται διαρκώς, όπου το κάθε τι είναι δυνατόν να έχει διαφορετική σημασία σε διαφορετική ιστορική στιγμή, όπου η πρόσληψη της πραγματικότητας από τα άτομα ποικίλει σε τέτοιο βαθμό με αποτέλεσμα πολλές φορές να γινόμαστε μάρτυρες μηδενιστικών αντιλήψεων, πώς μπορούμε να σχηματοποιήσουμε τον πολιτικό χώρο του κέντρου;
Επόμενο είναι ο χώρος του κέντρου να αδυνατεί να απαντήσει σε βασικά ερωτήματα, τα οποία έχουν να κάνουν με τις αιτίες των κρίσεων του καπιταλισμού και τον χαρακτήρα αυτών, πώς αυτές αλληλεπιδρούν με την κοινωνία, ποιοι είναι οι πραγματικοί νόμοι που διέπουν τον κοινωνικό μας σχηματισμό, το εθνικό ζήτημα και το τι πραγματικά συμβαίνει με περιπτώσεις σαν τη Συμφωνία των Πρεσπών, πώς εξελίσσεται η ανθρώπινη ιστορία και το πώς φτάσαμε στο σήμερα και πλήθος άλλων σημαντικών ερωτημάτων.
Ένα ακόμη γεγονός, το οποίο πρέπει να εξετάσουμε, είναι το αν μπορεί να αποτραπεί μέσα από τον πολιτικό χώρο του κέντρου μία λειτουργία δομική για τον καπιταλισμό, αυτή της κεφαλαιακής συσσώρευσης και πώς μπορεί να επιτευχθεί μία αναδιανομή του πλούτου προς όφελος των πιο αδύναμων κοινωνικών στρωμάτων. Είναι προφανές πως αυτό δεν μπορεί να συμβεί γιατί η καθεστηκυία τάξη δεν είναι διατεθειμένη να εκχωρήσει έτσι απλά με μία διαπραγμάτευση αυτά που θεωρεί ιδιοκτησία της. Το εποικοδόμημα της αστικής δημοκρατίας κυριαρχείται από εκείνη τη μορφή συνείδησης, η οποία καθιστά ανέφικτο το να υπάρξει και να αποδώσει ο πολιτικός χώρος του κέντρου ως χώρος ο οποίος θα παλεύει εξίσου για τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και των ασθενέστερων κοινωνικών στρωμάτων.
Η ιστορία και ειδικά ο 20ός αιώνας είναι γεμάτος με γεγονότα όπου εκλεγμένοι εκπρόσωποι της κοινωνίας προσπαθούν να κατευνάσουν τις κοινωνικές εκρήξεις, όταν αυτές παίρνουν ανησυχητικές διαστάσεις για τα συμφέροντα της καθεστηκυίας τάξης, χρησιμοποιώντας τη μέση οδό δηλαδή αυτή της διαπραγμάτευσης με τον ταξικό σου αντίπαλο. Επίσης πολύ συχνά παρατηρούμε το κέντρο να γίνεται πιο αντιδραστικό από τη δεξιά, όταν θίγονται τα συμφέροντα των μελών του. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο αντιδραστικός ρόλος που έπαιξε η κυβέρνηση Κερένσκι μόλις ανέλαβε την εξουσία κατά την επανάσταση του Φεβρουαρίου του 1917 στη Ρωσία και ο πόλεμος τον οποίο δέχθηκαν οι μπολσεβίκοι καθ όλη την περίοδο από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Οκτώβριο όταν ανέλαβαν την εξουσία(2). Επίσης ένα άλλο παράδειγμα είναι η έκβαση της γερμανικής επανάστασης στα τέλη της δεκαετίας του 1910-1920 και η τραγική κατάληξη αυτής, μην ξεχνώντας επίσης την τραγική κατάληξη της Ρόζας Λούξεμπουργκ και του Κάρλ Λίμπκνεχτ(3) . Μπορούμε επίσης να αναζητήσουμε πλήθος άλλων περιπτώσεων φτάνοντας μέχρι τις μέρες μας όπου το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος του 2015 από την κυβέρνηση του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. όχι μόνο αγνοήθηκε αλλά είδαμε να εφαρμόζεται το ακριβώς αντίθετο.
Ως ομάδα ιστορίας αποφασίσαμε να διοργανώσουμε τα μαθήματα θεωρίας και ιστορίας στη λέσχη-στέκι του αυτοοργανωμένου αθλητικού σωματείου “Μαρίνος Αντύπας” με σκοπό να προάγουμε τον διαλεκτικό τρόπο σκέψης και μία συνολικότερη αντίληψη της ιστορίας, της φιλοσοφίας και της πολιτικής οικονομίας. Περισσότερες πληροφορίες υπάρχουν στη σελίδα της ομάδας στο facebook: (https://www.facebook.com/istoriathessalias/).
(1) Στο σημείο αυτό αξίζει να διαβαστεί το άρθρο του Κώστα Λουλουδάκη, το οποίο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα www.nostimonimar.gr στις 17/11/2017 (http://www.nostimonimar.gr/i-rizes-tis-fasistikis-diktatorias/).
(2) Στο βιβλίο του Αμερικανού δημοσιογράφου και απεσταλμένου στη Ρωσία εκείνη την περίοδο - John Reed - Δέκα μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο - μπορεί αρκετά εύστοχα ο αναγνώστης να δει το κλίμα της εποχής και το τι συνέβη κατά τη διαδικασία της μετάβασης.
(3) Κρις Χάρμαν, Λαϊκή ιστορία του κόσμου – από την εποχή του λίθου έως και τη νέα χιλιετία, εκδόσεις Τόπος, 2012, σελ. 430-434).
Από τον Γιώργο Σαϊτάνη, μέλος της ομάδας Μελέτης Ιστορίας και Κοινωνικών Αγώνων Θεσσαλίας
