Με την ιδρυτική πράξη του συλλόγου και πριν από τη δικαστική αναγνώρισή του διορίστηκε επταμελές διοικητικό συμβούλιο τριετούς θητείας. Αυτό έγινε για να αποφευχθούν αρχαιρεσίες μετά τη δικαστική αναγνώριση, οπότε ήταν βέβαιο κατά την κρατούσα τότε συνήθεια ότι οι τοπικές επιτροπές των πολιτικών κομμάτων θα προσπαθούσαν να κυριαρχήσουν στο διοικητικό συμβούλιο με συνέπεια την απομόνωση του συλλόγου από το ευρύ κοινό και τον μαρασμό και την αδράνειά του. Εμπνευστής του τολμηρού για την εποχή εκείνη εγχειρήματος η Λαρισαία ηθοποιός Αννα Βαγενά.
Η Άννα από μαθήτρια ακόμα των τελευταίων τάξεων του Λυκείου στη Λάρισα, ονειρεύονταν και πρόβαλε στους φιλικούς της κύκλους την ιδέα δημιουργίας μόνιμου θεατρικού θιάσου στη Λάρισα με έργο θεατρικές παραστάσεις στις πόλεις, κωμοπόλεις και στα κεφαλοχώρια του νομού και της Θεσσαλίας. Κίνητρό της βέβαια η αγάπη της για το θέατρο και η σημασία της λειτουργίας του για την πνευματική πρόοδο του τόπου και ίσως ο αντίλαλος της δράσης του Θεάτρου του Βουνού στα κατοχικά χρόνια της Εθνικής Αντίστασης. Την ιδέα αυτή πρόβαλε και ως φοιτήτρια της Νομικής Σχολής και της Δραματικής Σχολής Ηθοποιών της Αθήνας στους εκεί θεατρικούς και πνευματικούς κύκλους και στο γνωστό περιβάλλον της στη Λάρισα. Και πέτυχε και στην Αθήνα και στη Λάρισα να γίνει αποδεκτή η ιδέα της και να αναληφθεί αμέσως προσπάθεια για την υλοποίησή της από ανθρώπους των γραμμάτων και τεχνών της Αθήνας και από ομάδα επιστημόνων στη Λάρισα. Στη Λάρισα μάλιστα η είδηση για δημιουργία Θεσσαλικού Θεάτρου στην πόλη από τον ιδρυόμενο σύλλογο έγινε δεκτή με ενθουσιασμό, για ν’ απλωθεί σε σύντομο χρόνο σε όλο τον νομό. Οι περιστάσεις βοηθούσαν πολύ. Τα πολιτικά πράγματα στη χώρα μας είχαν αλλάξει δραματικά πριν ένα χρόνο. Την πτώση του δικτατορικού καθεστώτος ακολούθησαν αμέσως το φθινόπωρο του1974 βουλευτικές εκλογές και στη συνέχεια δημοψήφισμα για το Πολιτειακό και από την άνοιξη του 1975 ξεκίνησε η ομαλή πολιτική και κοινωνική ζωή στη χώρα. Το όνειρο της μαθήτριας του λυκείου, βρίσκει πρόσφορα έδαφος στη Θεσσαλία για να απλωθεί και να ριζώσει. Δεν άργησε να γίνει αντιληπτό από το ευρύ κοινό του νομού ότι στόχος της δημιουργίας θεάτρου στη Θεσσαλία ήταν η καλλιέργεια θεατρικής παιδείας στο θεσσαλικό λαό και η θεμελίωση πνευματικής ζωής στο νομό και στο θεσσαλικό χώρο γενικότερα. Οι συνθήκες για το συλλογικό εγχείρημα είχαν ωριμάσει και η δημιουργία Θεάτρου με μόνιμο θίασο στη Θεσσαλία δεν ήταν χιμαιρική προσπάθεια ονειροπόλων οραματιστών. Ανταποκρίνονταν στις ανάγκες της εποχής. Ήταν συνέπεια της ανόδου νέων ρωμαλέων οικονομικών, κοινωνικών και πνευματικών δυνάμεων σ’ αυτόν τον τόπο που άγγιζε την αυτάρκεια, είχε γίνει κέντρο περιφερειακής ανάπτυξης και απαιτούσε και τη δική του εντονότερη παρουσία στην εθνική ζωή, επομένως χρειάζονταν και δική του αυτοδύναμη πορεία και δράση. Από εδώ και η αναγκαιότητα της γέννησης του Θεσσαλικού Θεάτρου. Το Θεσσαλικό Θέατρο ήταν ο πρόδρομος, το χελιδόνι της πνευματικής άνοιξης που έρχονταν, που έπρεπε να έρθει στη Λάρισα και σε όλη τη Θεσσαλία, σ’ αυτόν τον περιφερειακό γίγαντα που επιτέλους είχε ξεκολλήσει από τη λάσπη και πορεύονταν προς την πρόοδο, συντονίζοντας τα βήματά του με τις πιο δυναμικές περιοχές της χώρας.
Δεν θα αναπτύξουμε εδώ τη σημασία της λειτουργίας θεάτρου στην πολιτιστική ανέλιξη ενός τόπου. Πρέπει όμως να τονίσουμε πως από όλα τα μέσα διακίνησης ιδεών, μορφωτικής επίδρασης στο κοινό και ψυχαγωγίας, το θέατρο, κατ’ εξοχήν, με την άμεση παρέμβαση του ανθρώπινου παράγοντα και τη ζωντανή ανάπλαση καταστάσεων είναι σχολειό και εργαστήρι, εκκλησιά και τόπος πανηγυριού. Δεν είναι τυχαίο ότι στους αιώνες του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, που η λειτουργία σχολείων στοιχειώδους εκπαίδευσης για όλο τον πληθυσμό ήταν άπιαστο όνειρο, σε όλες τις πόλεις των βόρειων και ανατολικών μεσογειακών χωρών της επικράτειάς του, είχαν κατασκευασθεί πλήθος θεάτρων και μάλιστα με πέτρα και μάρμαρο για να αντέχουν στη φθορά του χρόνου.
Όμως το Θεσσαλικό Θέατρο για να δημιουργηθεί και να λειτουργήσει σε μια επαρχιακή πόλη χωρίς παράδοση μόνιμου θεατρικού θιάσου ούτε ικανού σταθερού θεατρικού κοινού, είχε ανάγκη, εκτός από τον ενθουσιασμό και τις άοκνες προσπάθειες των πρωτεργατών και την αντοχή των Αθηναίων ηθοποιών να ζήσουν για καιρό στην επαρχιακή πόλη μας με περιορισμένες τότε καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, και τη συμπαράσταση, ηθική και υλική, προπαντός υλική, του πληθυσμού του θεσσαλικού χώρου. Χρειάστηκε πολύς μόχθος από πολλούς και πολλές δαπάνες που πολλοί έπρεπε να καλύψουν. Ήταν ανάγκη να εξασφαλιστεί σημαντική και σταθερή ροή θεατρόφιλου κοινού στις παραστάσεις του θιάσου. Να εξασφαλισθεί σημαντικό κάθε μήνα χρηματικό ποσό για τη μισθοδοσία και τα ασφάλιστρα των 8-10 ηθοποιών. Έπρεπε να βρεθούν αίθουσες για τις παραστάσεις του θιάσου όχι μόνο στη Λάρισα αλλά και στις κωμοπόλεις και στα κεφαλοχώρια του νομού. Αίθουσες βέβαια στα κεφαλοχώρια για παραστάσεις τη θερινή περίοδο υπήρχαν. Οι θερινοί κινηματογράφοι με την έλευση της τηλεόρασης και τη μείωση της πελατείας τους είχαν κλείσει και ήταν διαθέσιμοι. Για τους χειμερινούς μήνες σε όσα κεφαλοχώρια δεν υπήρχαν διαθέσιμες ανάλογες αίθουσες ως λύση προκρίθηκαν κατ΄ ανάγκη άδειες σιταποθήκες της Αγροτικής Τράπεζας και των Ενώσεων Γεωργικών Συνεταιρισμών. Παραστάσεις όμως του θιάσου στις αίθουσες αυτές απαιτούσαν σημαντικές δαπάνες για τη συντήρηση, την καθαριότητα και τη θέρμανση τους χειμερινούς μήνες, όπως επίσης και δαπάνες για την προμήθεια και μεταφορά καθισμάτων για τους θεατές και υλικών για το στήσιμο της σκηνής και τον απαραίτητο ηλεκτροφωτισμό σκηνής και αίθουσας. Όλα αυτά απαιτούσαν σημαντική εργασία και χρηματική δαπάνη που τις προσέφερε εθελοντικά όχι μόνο ο λαός της Λάρισας αλλά όλου του νομού. Επιστήμονες, έμποροι, επαγγελματίες διαφόρων κατηγοριών, εργάτες, αγρότες, δημοτικοί και κοινοτικοί άρχοντες, συνεταιρισμοί, βιοτεχνικές και εμπορικές επιχειρήσεις ήταν σταθεροί συμπαραστάτες και αρωγοί στην ικανοποίηση των αναγκών που προέκυπταν από την ίδρυση και λειτουργία του συλλόγου και του θεάτρου. Την εποχή εκείνη η αρωγή του Κράτους με χρηματικές επιχορηγήσεις σε τέτοιου είδους καλλιτεχνικά εγχειρήματα ήταν άγνωστος τόπος. Είναι σημαντικό να τονισθεί ότι από το τέλος του 1975 μέχρι τον Οκτώβριο του 1983, οπότε με απόφαση της γενικής συνέλευσης του συλλόγου «Θεσσαλική Πνευματική Πορεία» η περιουσία του θεάτρου και ο τίτλος «Θεσσαλικό Θέατρο» παραχωρήθηκαν δωρεάν στο δημοτικό θέατρο του Δήμου Λαρισαίων που επρόκειτο να ιδρυθεί, οι μισθοί των ηθοποιών καταβάλλονταν στην ώρα τους. Παρά τις αρχικές επιφυλάξεις κάποιων δύσπιστων, το Θεσσαλικό Θέατρο ρίζωσε εδώ στη Λάρισα πολύ σύντομα, γεγονός πρωτοφανές για επαρχιακή πόλη χωρίς παράδοση μόνιμου θιάσου. Και έγινε παράδειγμα προς μίμηση για πολλές άλλες επαρχιακές πόλεις της χώρας, όπως τα Γιάννενα και ο Βόλος. Να σημειωθεί ότι τα μέλη του επταμελούς διοικητικού συμβουλίου τριετούς θητείας προέρχονταν από όλους τους κομματικούς χώρους και ‘ότι έγινε έκκληση προς το κοινό της πόλης και του νομού να συμμετάσχουν στην αναλαμβανόμενη προσπάθεια όσοι πολίτες της Λάρισας και του νομού επιθυμούν, ανεξάρτητα από κομματική θέση και προσωπική ιδεολογία. Η έκκληση είχε θεαματικά αποτελέσματα, και έτσι το καλοκαίρι του 1976 και αφού διαπιστώθηκε ότι τα μέλη του συλλόγου αντιμετώπιζαν επιτυχώς τις επιδρομές των κομματικών τοπικών επιτροπών των πολιτικών κομμάτων για την άλωση του διοικητικού συμβουλίου, προκηρύχθηκαν πρόωρα αρχαιρεσίες για την ανάδειξη νέου διοικητικού συμβουλίου. Και τα νέα μέλη του διοικητικού συμβουλίου συνεργάστηκαν αρμονικά με λαμπρά αποτελέσματα, παρά τη διαφορετική κομματική και ιδεολογική θέση τους. Ήταν θρίαμβος μιας συλλογικής προσπάθειας με ευρύτατη λαϊκή συμμετοχή. Θα άξιζε όλοι όσοι συμμετείχαν σ’ αυτή τη συλλογική προσπάθεια να καταγράψουν λεπτομέρειες των αναμνήσεών τους από τις δραστηριότητες των μελών του συλλόγου και όχι μόνον. Η Άννα Βαγενά έχει καταγράψει αρκετά στο βιβλίο της «Το Θεσσαλικό Θέατρο - το Θέατρό μου». Σειρά τώρα έχουν και άλλοι, όπως ο Κώστας Τσιάνος. Θα έχει πολλά να καταγράψει τόσο ως διευθυντής του Θεσσαλικού Θεάτρου επί αρκετά χρόνια κατά τα οποία το θέατρο παρουσίασε αλματώδη άνοδο όσο και ως σκηνοθέτης του, ιδιαίτερα με τις δύο αρχαιοελληνικές τραγωδίες που σκηνοθέτησε για το Θεσσαλικό Θέατρο, το οποίο τις παρουσίασε και από τα θέατρα της Αθήνας και της Επιδαύρου. Να σημειωθεί εδώ το αυτονόητο ότι η σκηνοθετική λάμψη του Κώστα Τσιάνου μέσω του Θεσσαλικού Θεάτρου είχε ως παράμετρο την προβολή της Λάρισας ως πνευματικό κέντρο της Κεντρικής Ελλάδας. Για την καλλιτεχνική του προσφορά στη Λάρισα και στη Θεσσαλία ο Κώστας Τσιάνος βραβεύτηκε πρόσφατα από θεσμικούς παράγοντες της δημόσιας ζωής. Κατά την τελετή της βράβευσής του αποσιωπήθηκε εντελώς η συλλογική προσπάθεια της ίδρυσης και της επί οκτώ έτη λειτουργίας από τον σύλλογο «Θεσσαλική Πνευματική Πορεία» του Θεσσαλικού Θεάτρου, στο πλαίσιο λειτουργίας του οποίου ο βραβευθείς είχε την ευχέρεια και δυνατότητα, χωρίς δεσμεύσεις και περιορισμούς από εμπορική θεατρική επιχείρηση, να αναπτύξει ελεύθερα το καλλιτεχνικό του ταλέντο. Αξίζουν περισσότερες λεπτομέρειες γι’ αυτή τη συλλογική προσπάθεια. Αποτελεί, πιστεύω, παράδειγμα της υπέρβασης των δυσκολιών ανάλογων εγχειρημάτων συλλογικής προσπάθειας. Μετά τη βράβευση εκφράστηκαν απορίες και ερωτήματα πώς και γιατί κατά την τελετή της βράβευσης ενός από τους πρωταγωνιστές του Θεσσαλικού Θεάτρου εκείνης της εποχής αποσιωπήθηκε το γεγονός ότι η υποδομή και οι λοιποί καθοριστικοί παράγοντες που συνέβαλαν στη δημιουργία του Θεσσαλικού Θεάτρου, μέσα από τη λειτουργία του οποίου ο βραβευθείς είχε την ευκαιρία και τη δυνατότητα να αναδείξει το ταλέντο του και τις ιδιαίτερες ικανότητές τους και τα προσόντα τους και να αναδειχθεί σε επώνυμο καλλιτέχνη με πανελλήνια προβολή, οφείλεται προεχόντως στην εθελοντική προσφορά εργασίας, υλικής συνδρομής και αμέριστης ηθικής συμπαράστασης εκατοντάδων πολιτών των πόλεων και των χωριών του Νομού, χωρίς την προσφορά των οποίων στο σπουδαίο εκείνο συλλογικό εγχείρημα ούτε Θεσσαλικό Θέατρο θα υπήρχε, ούτε λαμπροί καλλιτέχνες θα είχαν αναδειχθεί με θητεία σε επαρχιακή πόλη. Και ναι μεν στην τελετή επιβράβευσης του συμπατριώτη μας σκηνοθέτη Κώστα Τσιάνου δεν ήταν δυνατόν να αναφερθούν ονόματα και άλλες λεπτομέρειες της ίδρυσης και της δράσης του συλλόγου «Θεσσαλική Πνευματική Πορεία», θεωρείται όμως επιβεβλημένο να είχαν αφιερωθεί λίγες λέξεις για τη σημασία της συμβολής στο προαναφερόμενο συλλογικό εγχείρημα του συλλόγου αυτού και να τονισθεί έτσι η σημασία της συλλογικής προσπάθειας για κοινούς σκοπούς. Και τούτο γιατί επιτυχή συλλογικά εγχειρήματα από ενεργούς πολίτες, που για την επιτυχία ενός κοινού σκοπού που ωφελεί τον τόπο τους, παραμερίζουν τις όποιες διαφορές τους χωρίζουν οι πολιτικές και ιδεολογικές τους πεποιθήσεις, αντί να αποσιωπώνται πρέπει να εξαίρονται σε κάθε ευκαιρία γιατί η χώρα μας έχει ανάγκη σε τούτους τους χαλεπούς καιρούς της ασίγαστης κομματικής εμπάθειας και του διχασμού, από το παράδειγμά τους.
Θανάσης Παντ. Μπακάλης
επίτιμος δικηγόρος
