Φωνές, συνθήματα, κροτίδες, καπνογόνα και λοιπά οπαδικά «σύνεργα» παράγουν έναν ανέξοδο σαματά στην πλατεία όπου οι περισσότεροι πάντως εξακολουθούν να πίνουν τον καφέ τους και δεν λένε να αφήσουν το «ραχάτι» τους.
-Κούγια μπιπ... μπιπ… μπιπ...
Ουδέν νεότερο από το Δυτικό Μέτωπο. Όταν λες ότι ο Κούγιας είναι μια περσόνα που προκαλεί εντάσεις όπου κι αν πάει, είναι σαν να λες ότι τον χειμώνα χιονίζει στον Όλυμπο. Το μόνο βέβαιο…
Πάντως απεδείχθη πως είχαν δίκιο οι οπαδοί που μεταξύ άλλων φώναζαν:
- Πρωτάθλημα δεν παίρνετε μέσα στη Λάρισα!
Πράγματι, οι φιέστες που ετοίμαζε ο Μπουτάρης στη Θεσσαλονίκη και η φωταγώγηση της πόλης για τη μαθηματική κατάκτηση του πρωταθλήματος ανεβλήθησαν μέχρι νεωτέρας. Οι... «απελπισμένοι» της ΑΕΛ, παίζοντας με το... «μαχαίρι στα δόντια» κατάφεραν να μην χάσουν. Μεγάλη υπόθεση εδώ που φτάσαμε.
Η πραγματικότητα όμως δεν αλλάζει. Η χρονιά ποδοσφαιρικά ανήκει στον ΠΑΟΚ του Σαββίδη.
Ήδη, η Θεσσαλονίκη πανηγυρίζει. Μαζί της θα πανηγυρίσει την ερχόμενη Κυριακή και όλη η Βόρεια Ελλάδα που είναι ιστορικά «βαμμένη» ασπρόμαυρη. Πόντιοι, Σμυρνιοί, Κωνσταντινουπολίτες και άλλοι Μικρασιάτες, που βρήκαν στη Θεσσαλονίκη αλλά και σ’ όλη τη Μακεδονία μια νέα πατρίδα, έχουν «τρελαθεί» με τον ΠΑΟΚ, σωματείο ιδρυθέν τον Απρίλη του 1926, τέσσερα μόλις χρόνια από τον μεγάλο ξεριζωμό. Γιατί ο ΠΑΟΚ δεν είναι μια απλή ομάδα, είναι η έκφραση του πόνου για εκατομμύρια ανθρώπους που έχασαν οικογένειες, σπίτια, περιουσίες και πορεύτηκαν στα μονοπάτια της αβεβαιότητας, σε μια άγνωστη γι’ αυτούς χώρα με ένα μπόγο στον ώμο όλο κι όλο.
Πανηγυρίζουν όλο περηφάνια οι πολυπληθείς παοκτσίδικες κοινότητες «στις φάμπρικες της Γερμανίας και του Βελγίου τις στοές» -που τραγούδησε ο «Στελάρας»- εκεί που βρέθηκαν μυριάδες από αυτούς τους ξεριζωμένους, σε μια δεύτερη ξενιτιά, αφού η μητέρα – Ελλάδα αποδείχθηκε τελικά πολύ φτωχή για να τους θρέψει.
Πανηγυρίζουν – και δικαίως!- γιατί στην Ελλάδα, ένα πρωτάθλημα ποδοσφαίρου κατακτημένο από μια ομάδα εκτός Αθηνών δεν είναι απλά ένα αθλητικό τρόπαιο. Αλλά, ένα γεγονός με πολλές «ουρές» και επιπτώσεις. Είναι ένα γεγονός ιστορικό, κοινωνικό, πολιτικό, πολιτισμικό, οικονομικό, είναι... ό,τι θες. Κυρίως εγγράφεται στη συλλογική μνήμη των ανθρώπων και δεν φεύγει εύκολα από κει. Κι’ επειδή είσαι Λαρισαίος, μπορείς να καταλάβεις καλύτερα τον ΠΑΟΚτζή. Εσύ έχεις να πάρεις πρωτάθλημα εδώ και 30 χρόνια. Ο «δικέφαλος του Βορρά» κόντευε τα 34 – το είχε κατακτήσει το 1985. Στη Λάρισα οι νεαροί –τότε– οπαδοί κοντεύουν σήμερα να βγουν στη... σύνταξη κι όμως ακόμη ζουν και αναπνέουν με την ανεξίτηλη ανάμνηση του ’88!
Σχεδόν τον... λυπάμαι τον ΠΑΟΚ και τη Θεσσαλονίκη. Αν όλα εξελιχτούν κατά το αναμενόμενο, παρά τα εκατομμύρια του «ρωσοπόντιου» θα κάνει δεκαετίες να ξαναδεί πρωτάθλημα. Και όλος αυτός ο κόσμος θα κινδυνεύσει να ξαναπέσει ίσως στην κατάθλιψη και θα το ρίξει στις... θρυλικές «Μαλαματίνες». Διότι στην Ελλάδα τα πρωταθλήματα -απλά- «ανήκουν» στην Αθήνα. Είναι ζήτημα τάξης μεγέθους. Το πάλαι ποτέ ΠΟΚ συγκεντρώνει τους πιο πολλούς οπαδούς, (άρα και... . ψηφοφόρους) έχει πιο πολλά έσοδα, άρα προμηθεύεται καλύτερους παίκτες. Και φυσικά μεγαλύτερη πίεση στα κέντρα αποφάσεων, απόλυτος έλεγχος της διαιτησίας. Στήνεις και πέντε δορυφορικά «υποκαταστήματα» έτοιμα να σου δώσουν τους βαθμούς που χρειάζεσαι και το πρωτάθλημα το ‘χεις στο τσεπάκι. Ο ΠΑΟΚ και η ΑΕΛ πήραν πρωτάθλημα διότι -πέραν του ότι είχαν ομαδάρες- βρήκαν τις αντίστοιχες χρονιές το αθηναϊκό ΠΟΚ σε ρήξη, σε πλήρη διάρρηξη σχέσεων. Οπότε, προκειμένου να το πάρει ο απέναντι ισχυρός, ας το πάρει η Λαρισούλα ή το ΠΑΟΚάκι. Μην έχεις καμιά αμφιβολία ότι την ερχόμενη χρονιά οι μεγάλοι του Κέντρου θα επιστρέψουν δριμύτεροι.
Το ζήτημα ασφαλώς ξεφεύγει των απλών ποδοσφαιρικών ορίων. Το ποδόσφαιρο απλά αποτυπώνει κοινωνικές και οικονομικές πραγματικότητες. Η Θεσσαλονίκη, αντικειμενικά δεύτερη σε όλα, είναι το μόνιμο θύμα του αδηφάγου αθηναϊκού κέντρου. Εκεί, στο Κέντρο, στην Αθήνα είναι όλα. Εκεί και οι λεφτάδες, εκεί τα φράγκα, εκεί οι καριέρες, η εξουσία, εκεί και τα μεγάλα «ντηλ» που καθορίζουν ακόμη και την τύχη της χώρας. Όχι, πες. Υπάρχει περίπτωση ένας μεγάλος καλλιτέχνης να κάνει καριέρα αν δεν κατέβει στην Αθήνα και να πάρει από κει τα «διαπιστευτήρια»; Μπορεί να αναγνωριστεί και να κερδίσει τα χρήματα που αξίζει ένας μεγάλος επιστήμονας; Και πλην Σαββίδη – που είναι ειδική περίπτωση- ποιος Θεσσαλονικιός επιχειρηματίας είναι σε θέση ποτέ να αποκτήσει τα κεφάλαια και την επιρροή που διαθέτουν οι μεγάλοι κεφαλαιοκράτες της Αθήνας ή οι εφοπλιστές του Πειραιά; Όλοι και όλα δουλεύουν για την Αθήνα. Και είναι... ένα από τα εθνικά μας ανέκδοτα το γεγονός ότι η χώρα έχει... κακό καιρό μόνο αν χιονίσει στην πρωτεύουσα. Τι κι αν «θάβεται» από το χιόνι η μισή Βόρεια Ελλάδα, αν η Αθήνα είναι «καθαρή» δεν τρέχει τίποτε.
Όλη αυτή την αθηνοκεντρική πραγματικότητα η «συμπρωτεύουσα» (τίτλος που έρχεται περισσότερο να τονίσει- αντιθετικά - την υπεροχή της Αθήνας, παρά για να τιμηθεί η Θεσσαλονίκη), η συμπρωτεύουσα λοιπόν και οι κάτοικοί της, την αντιμετώπισαν με μια παροιμιώδη... γκρίνια. Η «κλάψα» για την Αθήνα που «τα θέλει όλα δικά της», δεν είναι απλά μόνιμη στη Θεσσαλονίκη. Έχει με τον καιρό καταστεί ταυτοτικό στοιχείο αν όχι μέρος του DNA των πολιτών της. Στα αθλητικά ραδιόφωνα της πόλης η ρητορική των οπαδών του ΠΑΟΚ είναι μια και απλή: υπάρχει το «Κράτος των Αθηνών» που μας καταπιέζει σε κάθε επίπεδο κι εμείς οι μόνιμα αδικημένοι. Τα υπόλοιπα είναι γνωστά. Οι Θεσσαλονικείς έμαθαν τόσα και τόσα χρόνια να κρύβονται πίσω από αυτό το βολικό άλλοθι για να καλύψουν τη δική τους ανεπάρκεια, για την οποία δεν φταίνε. Απλά αυτή είναι η δομή και λειτουργία του ελληνικού κράτους : όλα από το Κέντρο και όλα για το Κέντρο.
Φέτος, με την κατάκτηση του πρωταθλήματος οι Θεσσαλονικείς βρίσκονται πραγματικά σε αμηχανία. Μοιάζουν με μικρά παιδιά τα οποία στερημένα από παιχνίδια βρέθηκαν ξαφνικά να κρατούν στα χέρια τους ένα παιχνίδι που δεν ξέρουν πώς... δουλεύει και πώς να το χειριστούν. Η διαχείριση της επιτυχίας, βλέπεις, είναι απείρως πιο δύσκολη από την ίδια την επιτυχία και στη Λάρισα εδώ και τριάντα χρόνια ακόμη την ψάχνουμε.
Ας δώσουμε λοιπόν συγχαρητήρια στην ομάδα του Βορρά για την επιτυχία της και ας της ευχηθούμε... «καλά ξεμπερδέματα»!
ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΛΕΣΗΣ
alexiskalessis@yahoo.gr
