Σύμφωνα με την έρευνα του Dr. Daniel Goleman - συγγραφέα του best seller (Emotional Intelligence - Why it matters more than IQ) «Συναισθηματική Νοημοσύνη. Γιατί μετράει πιο πολύ από το IQ», ψυχολόγοι, ερευνητές, εκπαιδευτικοί έχουν πειστεί ότι το IQ συνεισφέρει μόνο κατά 20% ενώ το 80% βασίζεται στην ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης (EQ).
Παλιά πίστευαν πως το IQ είναι στατικό, τώρα είν΄ αποδεκτό ότι μπορεί να καλλιεργηθεί και να αναπτυχθεί παραπάνω με την ανάπτυξη της ΕQ, με κατάλληλους χειρισμούς και συνθήκες.
Σπουδαίο ρόλο στην κατανόησή της παίζει και η θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης του ψυχολόγου Dr. Howard Gardner, καθηγητή του Harvard, ο οποίος με το βιβλίο του «Frames of Mind» (πλαίσια του μυαλού. 1983) απέδειξε μετά από πολλές έρευνες με επιστημονικό τρόπο ότι υπάρχουν 7 διαφορετικές νοημοσύνες, όλες εξίσου σημαντικές:
–Λεκτική νοημοσύνη (Linguistic Ιntelligence). Η ικανότητα αποτελεσματικού χειρισμού της γλώσσας.
–Λογικομαθηματική ευφυία. (Logical/ Mathematical Intelligence) Η δυνατότητα αναλυτικής σκέψης.
–Χωροταξική – Νατουραλιστική (Spatial Intelligence) Η καλή αντίληψη - αίσθηση της αισθητικής του χώρου.
– Σωματική/κινητική (Body- Kinesthetic Intelligence) Εκτιμώ, εκτελώ, συντονίζω τις σωματικές κινήσεις.
–Μουσική (Musical Intelligence) Κατανοώ - παράγω μουσική.
–Διαπροσωπική (Inter-personal Intelligence) Κατανοώ τους άλλους, συνεργάζομαι, συμπάσχω, τους κινητοποιώ.
–Ενδοπροσωπική (Intra-personal Intelligence) Όπου κατανοείς και να αναλύεις εσωτερικά συναισθήματα και σκέψεις. Η αυτογνωσία και η αυτοπεποίθηση είναι κλειδιά γι΄αυτή την ευφυία.
Κάθε άτομο είναι ξεχωριστό, με μοναδικές ικανότητες διάκρισης, άρα δεν μπορούμε να απαιτούμε απ΄ όλους να γίνουν το ίδιο, να έχουν ίδια νοημοσύνη και να καλλιεργούν ίδιες δεξιότητες. Μπορεί ένα άτομο να έχει υψηλή διαπροσωπική και λεκτική, χαμηλή όμως κινητική και μαθηματική.
Αυτό το στοιχείο δεν κάνει το άτομο «καλό» ή «κακό», «εξυπνότερο» ή πιο «επιτυχημένο», απλά διαφορετικό και μοναδικό.
Tις θεμελιώδεις νοημοσύνες ανέλυσε και ο καθηγητής Μάνατζμεντ στο Ο.Π.Α. Δημ. Μπουραντάς σε Συνέδριο στη Λάρισα. “Όταν η θάλασσα είναι λάδι δεν χρειάζεται τίποτα, σε ταραγμένους όμως καιρούς όπως τώρα, χρειάζεται να βάλουμε μυαλό, ψυχή και καρδιά για να μπορέσουμε να κρατήσουμε το στόμα πάνω από το νερό, για τις επαγγελματικές, προσωπικές και συλλογικές επιτυχίες”.
Οι καλές επιλογές και αποφάσεις χρειάζονται τέσσερις πυλώνες νοημοσύνης.
-1ος η λογική νοημοσύνη, ή διανοητική ή μαθηματική (IQ) ώστε να μπορούμε να αξιοποιούμε το μυαλό μας.
-2ος η υπαρξιακή νοημοσύνη ή πνευματική (SQ) για να δούμε το «είναι» μας, ποιοι είμαστε, τι θέλουμε.
-3ος η κοινωνική νοημοσύνη. Ο άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει μόνος, η ζωή μας εξαρτάται από τις σχέσεις που κάνουμε.
-4ος η πρακτική νοημοσύνη, αυτό που επιλέγουμε να μπορούμε να το πραγματοποιούμε και δη αποτελεσματικά».
Ενδεικτικά, «παράγοντες όπως: αυτοπεποίθηση, αυτογνωσία, τόλμη, ευελιξία, ζήλος, υπομονή και επιμονή, η θετική σκέψη - άποψη - έκφραση του εαυτού με άνεση και ειλικρίνεια, η υγιής φιλοδοξία, η ανάληψη υπεύθυνων ρόλων μ΄ έλεγχο των παρορμήσεων, η ρύθμιση της διάθεσής, ο έλεγχος των ψυχολογικών διακυμάνσεων, ώστε να μην επηρεάζουν την κρίση και την ψυχολογική διάθεση. H καθυστέρηση της ικανοποίησης των αναγκών σου, ο αλτρουισμός, ο εθελοντισμός, η προσαρμοστικότητα, η ενσυναίσθηση, η συμπόνια, η αισιοδοξία στη ζωή για το καλύτερο» συγκροτεί ένα εντελώς διαφορετικό είδος ευφυίας, τη συναισθηματική νοημοσύνη. (Daniel Goleman, 1995).
Αντίθετα απ΄ τη Διανοητική Νοημοσύνη (IQ) - που διαθέτουν και οι υπολογιστές - τη Συναισθηματική Νοημοσύνη (EQ) που ενυπάρχει και σ΄ ανώτερα θηλαστικά, η Πνευματική Νοημοσύνη (SQ) είναι ένα αποκλειστικά ανθρώπινο ιδίωμα, το υπέρτατο συνειδησιακό εργαλείο για υπαρξιακές αναζητήσεις και ποιότητα ζωής.
Η Πνευματική νοημοσύνη είναι η ιδιότητα του ν΄ αναπτύξουμε στο μέγιστο το δυναμικό μας, ν΄ ανταποκριθούμε μ΄ επιτυχία σε οράματα, σ΄ ανώτερες αξίες και ιδανικά. Είναι το πολύτιμο καύσιμο που τροφοδοτεί την προσπάθειά μας για ευτυχία και υπαρξιακή πληρότητα.
Είτε οι νοημοσύνες είναι 3, 4, 7, ή 9, δεν μπορεί παρά να συν+κινούν και να συγκινούν όπως μου ‘λεγε ο Γρηγόρης Βαλτινός στο ράδιο, να λειτουργούν μαζί παράλληλα κι αρμονικά!
Με τόσες νοητικές ικανότητες ουδείς πια μπορεί να παριστάνει τον κουτό, το κορόιδο, τον στενόμυαλο ή το θύμα διαδοχικών κυβερνήσεων.
Ως καθηγητής και γονιός 6 παιδιών διαβλέπω τις δικές μου ευθύνες αλλά και των άλλων. Γονείς, δάσκαλοι, κοινή γνώμη, επέλεξαν ή ανέχθηκαν το τέρας της εξουσίας. Οι ίδιοι, απαλλαγμένοι απ΄ τον φόβο, οφείλουν να επανορθώσουν. Συνεργάσιμοι μ΄ ανοιχτή νοοτροπία, με κατανόηση και πίστη στις ικανότητες των παιδιών, μπορούμε να εμπνεύσουμε μια άλλη κοινωνία. Διαφορετικά την κάτσαμε τη βάρκα… αδέρφια. Δεν ξέρω πόσο ο εορταστικός κύκλος διόρθωσε την ψυχολογία μας αλλά τούτος ο λαός για να ζήσει πρέπει να ‘χει γεμάτες της κυψέλες της μνήμης!
Και μην ξεχνάμε τον Ρήγα: η Ελευθερία είναι η δύναμις που έχει ο άνθρωπος εις το να κάμη κείνο, που δεν βλάπτει τα δίκαια των γειτόνων του.
Από τον Πέτρο Ιωάννου
