Ο Μαρδοχαίος Φριζής γεννήθηκε την 1η Ιανουαρίου του 1893 στη Χαλκίδα. Ήταν ένα από τα 13 παιδιά του Ιακώβου και της Γιάφφας Φριζή.
Ο Μαρδοχαίος από μικρή ηλικία έδειξε κλίση προς τα στρατιωτικά. Μη κατορθώνοντας όμως να παρακάμψει τις προκαταλήψεις της εποχής, ενώ πέρασε με άνεση τις εξετάσεις στη σχολή Ευελπίδων, δεν φοίτησε ποτέ. Προτίμησε τη Νομική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στην οποία πέρασε επίσης με άνεση. Αν και ολοκλήρωσε με επιτυχία τις σπουδές του στη Νομική, η μοίρα δεν τον προόριζε για έναν απλό δικηγόρο. Λίγο πριν κληθεί να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία, κατατάχθηκε ως εθελοντής στη σχολή Υπαξιωματικών, όπου αποφοίτησε με τον βαθμό του λοχία. Πολέμησε ως υπαξιωματικός στους βαλκανικούς πολέμους, όπου και διακρίθηκε. Αργότερα εισήχθη στη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών στη γενέτειρά τη Χαλκίδα, όπου αποφοίτησε με τον βαθμό του ανθυπολοχαγού και μ’ αυτόν τον βαθμό πολέμησε στο Μακεδονικό μέτωπο όπου και πάλι διακρίθηκε. Μετά το τέλος του Α’ παγκοσμίου πολέμου ο Φριζής προήχθη σε υπολοχαγό και έχοντας το πτυχίο της Νομικής τοποθετήθηκε στο στρατοδικείο της Λάρισας. Μη μπορώντας όμως να κάθεται πίσω από ένα γραφείο ζήτησε από τους ανωτέρους του να συμμετέχει στις επιχειρήσεις του Α’ Σώματος Στρατού στην Ουκρανία. Με το πέρας της Ουκρανικής εκστρατείας, ο Φριζής βρέθηκε σε νέο πολεμικό μέτωπο στην Ιωνία. Έλαβε μέρος σε πολλές μάχες και σε μια από αυτές αιχμαλωτίστηκε. Τελικά απελευθερώθηκε τον Αύγουστο του 1923 οπότε επέστρεψε στην Ελλάδα ως υποδιοικητής στο φρουραρχείο του Βόλου. Το 1940 με τον βαθμό του ταγματάρχη πλέον ο Φριζής γιόρτασε για τελευταία φορά την Εβραϊκή πρωτοχρονιά τον Σεπτέμβριο του 1940.
Την 28η Οκτωβρίου οι σειρήνες ήχησαν σε όλη τη χώρα, ο πόλεμος είχε ξεσπάσει. Ο Φριζής βρέθηκε στο Αλβανικό μέτωπο στις θέσεις Δερβενάκι - Καλπάκι – Κακαβιά ως επικεφαλής του αποσπάσματος με τον βαθμό του αντισυνταγματάρχη. Την 29η Οκτωβρίου το απόσπασμα Φριζή βρέθηκε στη στενωπό Χάνι-Δερβενάκι όπου σε μεγάλη μάχη συνέτριψαν μεγάλη φάλαγγα των Ιταλών. Μετέπειτα το βράδυ της 4ης Δεκεμβρίου ο Φριζής πήρε εντολή να κινηθεί προς την Πρεμετή για να αποκόψει την αποχώρηση των Ιταλών. Ύστερα από 5ωρη μάχη και αφού η Ιταλική αντίσταση κάμφθηκε τότε εμφανίστηκαν στον αέρα τα Ιταλικά αεροπλάνα. Όλοι οι στρατιώτες μπήκαν στα χαρακώματα και μόνο ο αντισυνταγματάρχης Φριζής έμεινε στο άλογο.
Ξαφνικά μια έκρηξη τον κάλυψε. Μια βόμβα έπεσε μπροστά του, και με ανοιγμένη την κοιλιά είπε τα τελευταία του λόγια «Αέρα παιδιά μη φοβάστε θα τους νικήσουμε» και μετά σιωπή.
Αυτός ήταν ο Μαρδοχαίος Φριζής.
Ύστερα από 62 χρόνια βρέθηκαν τα λείψανά του στην Βόρειο Ήπειρο θαμμένα στον ίσκιο μιας βελανιδιάς εκεί όπου άφησε την τελευταία του πνοή. Σήμερα πλέον μετά από 62 χρόνια ο συνταγματάρχης Φριζής τιμώμενος από την Ελλάδα αναπαύεται στο Εβραϊκό κοιμητήριο της Θεσσαλονίκης.
Τον Μαρδοχαίο Φριζή τον τίμησαν όπως έπρεπε πάρα πολλές πόλεις της χώρας μας, άλλες δίνοντας το όνομά του σε πλατεία, άλλες σε οδούς, ενώ πολλές του στήσανε την προτομή του.
Η Λάρισα δυστυχώς δεν τον τίμησε ως έπρεπε.
Το συμβούλιο της 3ης Δημοτικής Κοινότητας του Δήμου Λαρισαίων σε συνεδρίασή του Αποφάσισε Ομόφωνα σε συνεργασία με την Ισραηλιτική Κοινότητα και με έγκριση του Δήμου Λαρισαίων να στήσουν προς τιμήν του προτομή ή μαρμάρινη πλακέτα στον κόμβο της οδού Αεροδρομίου. Στο παρελθόν βέβαια ο Δήμος Λαρισαίων τον «τίμησε» δίνοντας το όνομά του σε ένα δρομάκι μέσα στα χωράφια στο τέρμα της οδού Φαρσάλων λίγο πριν την περιφερειακή Τρικάλων. Σήμερα αυτός ο δρόμος δεν υφίστανται, αν ποτέ επεκταθεί το σχέδιο πόλης ίσως γίνει δρόμος. Επειδή αυτό δεν είναι τιμή για έναν Εθνικό ήρωα αλλά προσβολή θα πρέπει η παρούσα Δημοτική Αρχή σε συνεργασία με την Ισραηλιτική Κοινότητα να ξαναδεί το θέμα και να δώσουν τιμή σε έναν ήρωα όπως του αξίζει.
ΒΟΗΘΗΜΑ
Από το μηνιαίο περιοδικό πολεμικής ιστορίας ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ
Τεύχος 114. Φεβρουάριος 2008
Από τον Κώστα Ζέβλα, πρόεδρο της 3ης Δημοτικής Κοινότητας
