Όσον αφορά στο δίκιο και το άδικο των πρωταγωνιστών της υπόθεσης είναι αρμοδιότητα της δικαστικής αρχής και σε κανέναν θαρρώ δεν πέφτει λόγος. Ειδάλλως θα κατρακυλούσαμε στο βάραθρο της αυτοδικίας, της οποίας "ουκ έστι τέλος".
Πριν αναπτύξω τον συλλογισμό μου πρέπει να διευκρινίσω ότι μιλώντας για ατομική ελευθερία πρέπει να αντιληφθούμε ότι αυτή αποκτά νόημα και ουσία μόνο σε οργανωμένες κοινωνίες και πάντα σε σύνδεση και ταυτόχρονα αντιδιαστολή με την ελευθερία των άλλων συμπολιτών. Πιο απλά, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις φθάνουν μέχρις εκεί που εφάπτονται με τα αντίστοιχα των άλλων και ανυπερθέτως να μην τέμνονται! Γίνεται αντιληπτό με την πρώτη ματιά ότι η συνοίκηση πλήθους ατόμων περιορίζει σαφώς ουσιαστικά το ορμέφυτο της υπερπροστασίας του Εγώ, το οποίο όμως μόνο συγκρουσιακά μπορεί να δράσει στον όποιο βαθμό και χρόνο, με τελικό αποτέλεσμα την εξάχνωση της οργανωμένης κοινωνίας!
Αυτόματα λοιπόν προκύπτει η ανάγκη κανόνων λειτουργίας της πόλης πρώτα, του Κράτους ύστερα, προκειμένου να επιτευχθεί η ομαλότητα της ζωής του πλήθους των πολιτών. Πριν να πάρουν μορφή γραπτή οι κανόνες αυτοί και να αποκληθούν νόμοι (δηλαδή αυτοί που νέμουν, κατανέμουν δικαιώματα και υποχρεώσεις), προϋπήρξε η συνήθεια, δηλαδή το έθος στις εκδηλώσεις, που πήγαζε ουσιαστικά από το θυμικό, ή αλλιώς από το συναίσθημα των ανθρώπων και κυριαρχούσε απόλυτα αφού ταυτιζόταν το σύνολο των ανθρώπων. Ποιος μπορεί όμως να αμφισβητήσει το άστατο του συναισθηματισμού σε ένταση αλλά και ουσία νοήματος;
Σ' αυτήν την αταξία εσωτερικής λειτουργίας, οψέποτε συνέβαινε αυτό, προέβαλλε η ανάγκη πλήθους και ποικίλλων λειτουργιών της κοινωνίας. Αυτό επιτεύχθηκε μόνο με την καθιέρωση των νόμων, των οποίων τα χαρακτηριστικά είναι το απρόσωπο, η καθολικότητα, το απαρέγκλιτο. Από τα προαναφερθέντα παρατηρούμε ότι λείπει ο χαρακτηρισμός δίκαιος, όμως αυτό είναι το ζητούμενο για τον νόμο γιατί χωρίς αυτόν καταλήγει σε τυραννία, όμως επίσης δίκαιο χωρίς νόμο είναι αδύνατο να υπάρξει! Είναι δε επιβεβλημένο στους πολίτες και συνάμα καθήκον να αντιπαλεύουν τον άδικο νόμο, ιδίως αν αυτός εκπορεύτηκε από μη νόμιμη κυβέρνηση. Εξάλλου η πλειοψηφία έστω με έμμεσο τρόπο καθορίζει το δίκαιο, έστω κι αν σε περιόδους παρακμής καταδικάζει τον Σωκράτη! Χωρίς αμφιβολία και εγκαρτέρηση του σπουδαίου φιλοσόφου στον θάνατο είναι αυτή ακριβώς που τον τοποθέτησε στην κορυφή του πανθέου των φιλοσόφων!
Πολλοί αντιτείνουν ότι η Αντιγόνη του Σοφοκλέους στηριζόμενη στο ιερό έθιμο της ταφής, στην προκειμένη περίπτωση του Πολυνείκη, αντιπαρήλθε του νόμου του Κρέοντα τυράννου. Ξεχνούμε όμως ότι ο νόμος αυτός δεν ήταν προϊόν ελεύθερης επιλογής των πολιτών της Θήβας, πέραν δε αυτού η υπόθεση αφορούσε στον υπερβατικό χαρακτήρα του θανάτου, δηλαδή έναν μεταφυσικό τρόπο απόδοσης σεβασμού του νεκρού.
Επανερχόμενος λοιπόν στην εισαγωγή του θέματος, μπορούμε πιστεύω να διακρίνουμε τη γεμάτη αυταρχικότητα και οργή εντολή στα όργανα για την αυτόφωρη σύλληψη των δημοσιογράφων και τον εγκλεισμό τους στο κρατητήριο. Μάλιστα με απέχθεια αναλογίζομαι τις φραστικές ακρότητες του ανυπόληπτου αυτού ατόμου, όπως την προτροπή να λιντσάρουν έναν δήμαρχο, ή να πέσουν στα τέσσερα οι πολιτικοί του αντίπαλοι, αλλά και το προτεταμένο μεσαίο δάχτυλο, συνάμα δε οι συναγελαζόμενοι μ' αυτόν στην κυβέρνηση να χαμογελούν ικανοποιημένοι! Τουναντίον οι κατηγορούμενοι μόλις πληροφορήθηκαν την έγκλιση του μηνυτή, έσπευσαν να εμφανιστούν στις αστυνομικές αρχές, και ήταν αυτή ακριβώς η κίνηση που συμβάλλει στην ακόμα μεγαλύτερη θεμελίωση των νόμων, διότι, επαναλαμβάνω, αυτός είναι "εκ των ων ουκ άνευ" και απαραίτητη προϋπόθεση για το δίκαιο!
* Από τον Παύλο Γιατσάκη
