Η αριστερή διανόηση σε χαλεπούς καιρούς για τη χώρα μας, στα σκληρά και απάνθρωπα χρόνια του εμφυλίου, ύψωσε φωνή διαμαρτυρίας ενάντια στην κατεστημένη εξουσία, έστω και αν αυτό το πλήρωσε με πόνο και αίμα πολύ. Με θανάτους, διωγμούς, εξορίες, φυλακίσεις, δημεύσεις περιουσιών και κάθε άλλου είδους στερήσεις. Στάθηκε όμως όρθια και ποτέ δε δίστασε να λέει την αλήθεια. Συνασπίστηκε αλλά ποτέ δε συναδελφώθηκε με τους διώκτες της. Δεν προσχώρησε στο σύστημα και στο απατηλό αίτημά του, που άπλωσε το χέρι του για μια εγκάρδια και αγαπητική συμπορεία στη χαρά και τον πόνο, με αίτημα εκείνο το επαίσχυντο «απορρίπτω μετά βδελυγμίας τον κομμουνισμό και τις παραφυάδες αυτού». Η αριστερή διανόηση και ο κόσμος της έμειναν πιστοί στις ιδέες, στα φρονήματα, στα διδάγματά της και στα αγωνιστικά της ανοίγματα. Οι διανοούμενοι της αριστεράς πάντα είχαν λόγο. Φωνή. Πίστη στα όσα διακήρυτταν και ευαγγελίζονταν.
Σήμερα η αριστερά είναι κυβέρνηση της χώρας. Η ελευθερία του λόγου και της έκφρασης είναι απεριόριστη και ο καθένας μπορεί να εκφράσει τις θέσεις του και τις απόψεις του χωρίς να εμποδίζεται. Απ’ αυτή την ελευθερία της έκφρασης απουσιάζει ο λόγος της αριστερής διανόησης. Η φωνή η ζώσα, η φωνή της αλήθειας και της ορθοτομίας του λόγου. Το ευαγγέλιο γενικά των αριστερών. Η μετάλλαξή της αυτή, η φυγή και η απουσία της από την κοινωνική και πολιτική σκηνή, γεννά ερωτήματα, που την εκθέτουν σε όσους πίστεψαν σ’ αυτή και ενστερνίστηκαν τα κηρύγματά της.
Στη χώρα συνέβησαν τον τελευταίο καιρό τραγικά γεγονότα και έγιναν πρωτοσέλιδα του παγκοσμίου Τύπου και πρώτες ειδήσεις στα τηλεοπτικά κανάλια όλου του κόσμου. Η πύρινη λαίλαπα στο Μάτι και τον Βουτζά, οι πλημμύρες της Μάνδρας, με τα τόσα ανθρώπινα θύματα, μας έδειξαν την πορεία, ότι δε βαδίζουμε στον ορθό δρόμο και την αέναη πρόοδο. Αλλά κατηφορίζουμε στο χάος και στην απαξίωση της ίδιας μας της προσωπικότητας. Σ’ αυτά τα τραγικά γεγονότα που συνεκλόνισαν ολόκληρη την ανθρωπότητα, η τελευταία με πολλούς και διάφορους τρόπους εκφράστηκε, όπως μπορούσε. Η μόνη φωνή που δεν ακούστηκε, αλλά απουσίαζε ήταν εκείνη της διανοούμενης αριστεράς μαζί με τους νομείς της εξουσίας που είχαν και εκείνοι αποσυρθεί στο στέγαστρο της σιωπής, άλαλοι και άπραγοι. Ανίκανοι να διαχειριστούν μια καιρική κρίση. Τα άλλοτε εύλαλα χείλη της αριστερής διανόησης σιώπησαν. Δεν μίλησαν για τα γεγονότα. Απείχαν από αυτά. Έμειναν μακριά. Δεν άντεξαν να πουν την αλήθεια. Η σιωπή τούς βόλευε καλύτερα. Η αλήθεια τούς πονούσε. Αυτοί που είχαν ως σημαία της ζωής τους την αλήθεια, την καταπολέμηση των εκτροπών και των ανομημάτων, την προστασία των φτωχών και των αδυνάτων, χάθηκαν από τα γεγονότα. Προτίμησαν τη σιωπή και την αφωνία, την αποχή. Έμειναν κλεισμένοι στο καβούκι τους, στον εαυτό τους, λες και δεν είχαν κάτι να πουν. Η σιωπή όμως δεν είναι πάντα χρυσός. Ο κόσμος φωνάζει για την αθλιότητα της Μόριας, για την κατάλυση του ασύλου στα πανεπιστήμια, για την επαναφορά, σίτιση και στέγαση των αιώνιων φοιτητών, για τη μόνιμη εγκατάσταση των περιθωριακών στα Α.Ε.Ι. Τις έκνομες ενέργειες του Ρουβίκωνα. Τους προπηλακισμούς και τους ξυλοδαρμούς των καθηγητών πανεπιστημίου. Την απαξίωση του Κοινοβουλίου. Τον ρατσισμό στα σχολεία, τη βία στα γήπεδα, τη μετανάστευση των επιστημόνων μας σ’ άλλες χώρες, την ανεργία, την οικονομική κρίση, την αποσύνθεση του κράτους. Φωνή για όλα αυτά δεν υπήρξε. Μεμονωμένες περιπτώσεις δεν αλλοιώνουν τον κανόνα και την αρχή. Η αριστερή διανόηση έμεινε άφωνη και άλαλη, ακόμη και όταν οι μετριότητες της (ακρο)δεξιάς κατελάμβαναν υπουργικούς θώκους στην κυβέρνηση, όταν ο πρωτοκλασάτος υπουργός ξέχασε να δηλώσει 1.000.000 δολάρια στο πόθεν έσχες και η αποτυχημένη συνταξιούχος πρόεδρος του Αρείου Πάγου διοριζόταν χωρίς μισθό, νομικός σύμβουλος του πρωθυπουργού, στην αυλή του. Άκρα του τάφου σιωπή από την αριστερή διανόηση. Παρέδωσε τη θέση της στη σιωπή, στην αποχή, στην απραξία. Φοβήθηκε να εγκαλέσει την εξουσία. Λύγισε, γονάτισε. Δεν μπόρεσε να της καταλογίσει τις ευθύνες της, τα λάθη και τα ατοπήματά της. Να υπερασπιστεί την αλήθεια, της οποίας είναι υπέρμαχος, όπως η ίδια υποστηρίζει. Το δράμα της εποχής μας. Το γλυκύ όραμα που μελωδεί τον ύμνο της εξέγερσης και δε χαίρεται την ανταπόκριση του συνοδοιπόρου της ζωής.
Η αριστερή διανόηση πάντα ήθελε να γίνει δύναμη ελευθερίας και κοινωνικής δικαιοσύνης, δύναμη αλήθειας σ’ όλο τον χώρο της ζωής, το πυρφόρο πνεύμα μιας αδιάκοπης κοινωνικής επανάστασης και αλήθειας, με ανθρώπους τίμιους και αληθινούς γύρω της που να ζουν μέσα στην τιμιότητα, την καθαρότητα και την υψηλοφροσύνη. Είναι πλέον καιρός να βρει τη λαλιά της, τη χαμένη υπόστασή της, την οντότητά της, αν θέλει να είναι το πνεύμα της ιστορίας.
* Από τον Αθανάσιο Φώτο, επί τιμή δικηγόρο
