Του Θόδωρου Καρυώτη*
Πέντε ολόκληρα χρόνια οι εκπαιδευτικοί βίωσαν μια απίστευτα βάρβαρη πολιτική, όπως εξάλλου και ο υπόλοιπος λαός.
Βίωσαν τον φόβο, τον άκρατο ανταγωνισμό, το αλλοπρόσαλλο πειθαρχικό δίκαιο, τον κοινωνικό αυτοματισμό που καλλιεργήθηκε συστηματικά από τις κυβερνήσεις, τη διαθεσιμότητα, την αξιολόγηση, τις καταργήσεις - συγχωνεύσεις σχολικών μονάδων, με λίγα λόγια τον άκρατο φιλελευθερισμό, στο χώρο της εκπαίδευσης. Μέσα σ' αυτές τις συνθήκες, ο φόβος είχε τον πρώτο λόγο. Ελλόχευε παντού. Τελευταίο διάστημα όμως, με τη νέα κυβέρνηση, που δρα ομολογουμένως, ας μην το ξεχνάμε μέσα στο ναρκοπέδιο των διαπραγματεύσεων, νομοθετήθηκαν σημαντικές αλλαγές που σηματοδοτούν και το πνεύμα της διαφορετικής εκπαιδευτικής πολιτικής με γνώμονα τη στήριξη του Δημόσιου σχολείου. Στο διάστημα αυτό φάνηκαν ήδη τα πρώτα δείγματα γραφής της νέας κατάστασης. Οι πρώτες νομοθετικές παρεμβάσεις αποτυπώνουν την πρόθεση του υπουργείου Παιδείας να αντιμετωπίσει τα άμεσα ζητήματα του πολύπαθου χώρου της Εκπαίδευσης. Ας τα δούμε ένα - ένα: Το πρώτο και σημαντικότερο η επαναπρόσληψη των σε διαθεσιμότητα εκπαιδευτικών και η επανασύσταση των ειδικοτήτων των ΕΠΑΛ που είχε σαν αποτέλεσμα αφενός μεν την εργασιακή δικαίωση των συναδέλφων, αφετέρου δε τη δυνατότητα των μαθητών να επιλέγουν τις ειδικότητες που καταργήθηκαν και υπήρχαν μόνο στα διάφορα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια. Εδώ οφείλουμε να πούμε πως οι αγώνες των εκπαιδευτικών απέδειξαν πως τίποτα δεν κατακτάται χωρίς αυτούς και η κλιμάκωσή τους είναι αδήριτη ανάγκη. Είναι όμως και σαφές πως χρειάζεται και πολιτική βούληση από την πλευρά των κυβερνώντων και αυτό αποδείχτηκε από μια κυβέρνηση της Αριστεράς. Ας μην γελιόμαστε. Θα δικαιώνονταν οι συνάδελφοι αν ήταν ακόμη υπουργός ο Κυρ. Μητσοτάκης, ο οποίος ανερυθρίαστα διατεινόταν ότι οι απολύσεις ήταν απαίτηση των δανειστών για να σπάσει το ταμπού της μονιμότητας;
Δεύτερον, οι εκπαιδευτικοί τις τελευταίες εβδομάδες βιώσαμε μια πρωτόγνωρη δημοκρατική διαδικασία: Οι διευθυντές και οι υποδιευθυντές των σχολικών μονάδων επιλέχθηκαν και με τη σύμφωνη γνώμη του Συλλόγου Διδασκόντων διά μυστικής ψηφοφορίας. Με τον ίδιο τρόπο θα επιλεγούν και οι προϊστάμενοι και των δύο βαθμίδων μόνο που εδώ θα ψηφίζουν οι ήδη επιλεχθέντες διευθυντές και υποδιευθυντές. Η παραπάνω διαδικασία, δηλαδή ο εκπαιδευτικός να έχει λόγο στην επιλογή των προϊσταμένων του, είναι πάγιο αίτημα του εκπαιδευτικού κινήματος αν και πολεμήθηκε για πολλούς λόγους. Η δημοκρατική αυτή διαδικασία συκοφαντήθηκε σαν να ήταν προτιμότερο να έχουν λόγο οι αιρετοί των ΠΥΣΠΕ - ΠΥΣΔΕ και να επιλέγουν διά συνεντεύξεως.
Βέβαια και τώρα σημαντικό ρόλο παίζουν και τα αντικειμενικά προσόντα, όπως πρέπει. Ευτυχώς οι Κασσάνδρες διαψεύστηκαν. Ούτε διάσπαση ούτε διχόνοιες υπήρξαν.
Τρίτον, καταργήθηκε το κατάπτυστο πειθαρχικό δίκαιο. Για όσους δεν γνωρίζουν, έφτανε μία καταγγελία ή μήνυση για οποιονδήποτε λόγο, ακόμη και για περιουσιακές διαφορές (!!!) να τεθεί εκπαιδευτικός σε διαθεσιμότητα και μάλιστα πριν τελεσιδικήσει η υπόθεση!
Τέταρτον, καταργήθηκε η αξιολόγηση - καρατόμηση που προέβλεπε απολύσεις με ποσοστά. Η αξιολόγηση πολεμήθηκε απ' τους συναδέλφους. Έδωσαν αγώνες για να μην περάσει. Σωστά την αποκάλεσαν χειραγώγηση επειδή φυσικά ήταν και απαίτηση των δανειστών. Αυτή ανήκει πλέον στο παρελθόν.
Πέμπτον, καταργήθηκε η Τράπεζα Θεμάτων που είχε σαν αποτέλεσμα την απίστευτη μαθητική διαρροή και την επιβάρυνση του οικογενειακού προϋπολογισμού.
Έκτον, καταργήθηκε η πολιτική επιστράτευση των απεργών που καταστρατηγούσε στοιχειώδη και αναφαίρετα δημοκρατικά δικαιώματα.
Έβδομον, καταργείται το δικαίωμα των πρώην περιφερειακών διευθυντών να τοποθετούνται αυτοδικαίως (αλλά αδίκως) σε θέσεις σχολικών συμβούλων.
Έγιναν όλα; Όχι. Πρέπει να γίνουν κι άλλα πολλά. Ο χώρος της Παιδείας πάσχει από πολλά. Πρέπει να προετοιμαστούμε ακόμη περισσότερο για τις αλλαγές που έχει ανάγκη η Δημόσια Εκπαίδευση. Έχουμε πολλά ζητήματα και στις τρεις βαθμίδες. Τα τραύματα που άφησε η νεοφιλελεύθερη κυνική πολιτική είναι αμέτρητα. Όμως πήραμε μια ανάσα. Μπορεί όχι βαθιά. Τελειώνοντας θα ήθελα να καλέσω όλους τους συναδέλφους εκπαιδευτικούς να αναλογιστούν, για λίγο, τι συνθήκες επικρατούσαν στα σχολεία πριν έναν ακριβώς χρόνο, με τον φόβο και τον πέλεκυ της απόλυσης να επικρέμαται πάνω από τα κεφάλια τους.
* Ο Θόδωρος Καρυώτης είναι εκπαιδευτικός, μέλος της Γραμματείας του Τμήματος Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ
