Ο Κωνσταντίνος Τσάτσος πρότεινε: Η λύση για να βγούμε από την κρίση των μεταπολεμικών κοινωνικών και πνευματικών φαινομένων θα ήταν να επιστρέψουμε στις κλασικές πηγές, να θεμελιώσουμε την κοινωνία στις αρχές του κλασσικού κόσμου, στον ουμανισμό.
Ο Γεώργιος Θεοτοκάς θεώρησε ότι η Ευρώπη είναι κατακερματισμένη σε κράτη που ασκούν εγωκεντρική πολιτική, των οποίων η μορφή έχει ξεπεραστεί σήμερα. Η ενότητά της και η συγχώνευση ηθικών και υλικών δυνάμεων αποτελούν τη μοναδική ελπίδα, είπε.
Εξηντατρία χρόνια μετά, σήμερα Ιούνιος 2018, οι προβληματισμοί αυτοί, τα διλήμματα, οι σκεπτικισμοί, οι αποσχιστικές τάσεις συνεχίζονται.
Οι χώρες της Ευρώπης προσπάθησαν να ξαναχτίσουν μία διαλυμένη και βαθιά τραυματισμένη Ήπειρο από συρράξεις και φρικαλεότητες. Όλες μαζί, με θεσμούς, δεσμεύτηκαν να μην υπάρξει άλλη επανάληψη και να βοηθάμε όσους χρειάζονται προστασία.
Σήμερα η συμπεριφορά της απέναντι στους πρόσφυγες αποτελεί οπισθοχώρηση και διαβρώνει συμβάσεις κερδισμένες με κόπο.
Η Αυστρία, με διάφορα μέτρα, προσπαθεί να καταστήσει τη χώρα λιγότερο ελκυστική στις αιτήσεις ασύλου. Η Ουγγαρία ανέγειρε φράχτη στα σύνορα με τη Σερβία και παράλληλα διεξάγει αντιρατσιστική προπαγάνδα. Η Βουλγαρία μιμήθηκε την Ουγγαρία στα σύνορά της με την Τουρκία. Η Ισπανία απωθεί με συνοπτικές διαδικασίες τους μετανάστες. Στη Δανία το λαϊκίστικο κόμμα βρίσκεται στην εξουσία μετά από αντιμεταναστευτική ρητορική. Η Γαλλία υποχρηματοδοτεί την υποδοχή των προσφύγων αναγκάζοντάς τους να κοιμούνται στους δρόμους. Η Τουρκία, χώρα διέλευσης δύο και πλέον εκατομμυρίων ανθρώπων που εγκατέλειψαν άρον-άρον τις εστίες τους, τους πετάει στο Αιγαίο αν δεν πάρει ανταλλάγματα. Σε αντίθεση κάποιες ευρωπαϊκές χώρες αντιδρούν να δεχθούν μερικές εκατοντάδες. Εξαίρεση αποτελούν η Αρμενία, η Σουηδία και η Γερμανία, ενώ όταν η Ιταλία και η Ελλάδα διασώζουν πλήθος κόσμου, σχεδόν μόνες τους, δέχονται δριμεία κριτική και εχθρότητα.
Η Ευρώπη αποτελεί μία από τις πλουσιότερες και σταθερότερες περιοχές του κόσμου. Με πληθυσμό 750 εκατ. υποκρίνεται ότι 500 χιλιάδες αιτήσεις ασύλου «την» απειλούν.
Είναι βέβαιον ότι με την αναμόρφωση των νόμων για τη μετανάστευση και με περισσότερες «νόμιμες» οδούς εισόδου οι πρόσφυγες δεν θα επιλέγουν επικίνδυνους δρόμους και συνεπώς δεν θα θεωρούνται εγκληματίες. Τούτο ίσως επιφέρει πλήγμα στους διακινητές.
Κατά την ταπεινή μου γνώμη οφείλει η Ευρώπη να υιοθετήσει τις προτάσεις της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, να εφαρμόσει αναπτυξιακές πολιτικές αφού τερματιστούν οι βομβαρδισμοί στις χώρες εκροής προσφύγων, ώστε σιγά-σιγά να εξαλειφθούν τα αίτια της μετανάστευσης.
Η Ευρώπη μοιάζει να παραιτήθηκε, αυθωρεί και αμαχητί απ’ την πολιτιστική της ταυτότητα, από την ασυμβίβαστη υπεράσπιση των δημοκρατικών θεσμών και του κοινωνικού κράτους.
Αποτελεί επιτακτική ανάγκη και πρόκληση για τους ηγέτες η διαχείριση της ανησυχίας της κοινής γνώμης, της γενικευμένης σύγχυσης και της διάχυσης του φόβου.
Ας αντιμετωπίσομε αυτούς τους ανθρώπους μέσα από μία ηθική σκοπιά, με ανεκτικότητα, με αλληλεγγύη, με τις βασικές χριστιανικές αξίες, οι οποίες εδώ και 2.000 χρόνια, ισχύουν από τότε που Εκείνος δίδαξε το «Αγαπάτε Αλλήλους».
Γράφει ο Τζίνο Πολέζε
