Στην πραγματικότητα, δημόσιες υπηρεσίες είναι κι αυτές που απλώς πληρώνει το κράτος, ανεξαρτήτως του ποιος τις παρέχει. Όταν το κράτος εκδίδει δωρεάν κουπόνια θεάτρου ή κατασκήνωσης ή όταν επιδοτεί μετακινήσεις ειδικών ομάδων, αυτό ουδόλως σημαίνει πως τα θέατρα, οι κατασκηνώσεις ή τα ΚΤΕΛ πρέπει υποχρεωτικά να είναι δημόσια.
Όταν αγοράζεις μια υπηρεσία, καθόλου δεν σε απασχολεί αν παρέχεται από το δημόσιο ή από ιδιώτη. Το μόνο που σε απασχολεί, είναι το ποιος την πουλά σε χαμηλότερη τιμή και καλύτερη ποιότητα! Το ίδιο πρέπει να ισχύει και για το κράτος. Όταν αγοράζει υπηρεσίες υγείας (ή για να είμαστε ακριβείς, όταν οι φορολογούμενοι αγοράζουν υπηρεσίες υγείας για συμπολίτες τους – γιατί οι φορολογούμενοι αγοράζουν, όχι το κράτος…!), το μόνο που λογικά τους ενδιαφέρει είναι το κόστος και η ποιότητα. Αν την ίδια εγχείρηση κάνει καλύτερα και φθηνότερα ένας ιδιώτης, τόσο το καλύτερο και γι’ αυτόν που θα χειρουργηθεί και γι’ αυτούς που θα πληρώσουν.
Δυστυχώς, το ελληνικό κράτος έφτιαχνε διαχρονικά δημόσιες δομές, όχι για να βελτιώνει τη σχέση ποιότητας/τιμής αλλά για να διορίζει κόσμο εξαγοράζοντας ψήφους. Έτσι, αλλού έχει περισσότερους υπαλλήλους απ’ όσους χρειάζεται – κάτι που αυξάνει το κόστος – κι αλλού λιγότερους απ’ όσους χρειάζεται – κάτι που μειώνει την ποιότητα. Μια ιδιωτική κλινική δεν μπορεί να λειτουργεί ούτε με περισσότερους ούτε με λιγότερους απ’ όσους χρειάζεται. Αν αγόρασε ένα ακριβό μηχάνημα, δεν μπορεί να το κρατάει ούτε μέρα ανενεργό ή χαλασμένο. Το δημόσιο νοσοκομείο αντίθετα, απλώς στέλνει τον λογαριασμό στο (επίσης δημόσιο και χρεοκοπημένο) ασφαλιστικό σύστημα…
Στην Ελλάδα υπάρχουν νοσοκομεία με πάνω του 100% πληρότητα! Νοσοκομεία στα οποία οι γιατροί κυριολεκτικά δεν προλαβαίνουν να πάρουν ανάσα. Υπάρχουν και άλλα με κάτω του 40% πληρότητα. (Για τη σύγκριση, η Σουηδία πρόσφατα ανακοίνωσε ότι θα κλείσει οποιοδήποτε δημόσιο νοσοκομείο έχει κάτω από 80% μέση πληρότητα. Η πτωχευμένη Ελλάς αντίθετα, επιμένει χουβαρνταλίδικα!). Έχουμε «Κέντρα Υγείας» όπου ειδικευόμενοι γιατροί, χωρίς μέσα και προσωπικό, απλώς παραπέμπουν κάθε σοβαρό περιστατικό στα μεγάλα νοσοκομεία. Υπάρχουν περιφερειακά νοσοκομεία π.χ. με ειδικές κλινικές (με κρεβάτια, γιατρούς, νοσοκόμες, καθαρίστριες, τραυματιοφορείς, μηχανήματα κλπ) που όμως δεν διαθέτουν αναισθησιολόγο! Οι κλινικές αυτές παραπέμπουν κάθε βαρύτερο περιστατικό στο κοντινότερο μεγάλο νοσοκομείο. Θα ήταν καλύτερο να κλείσουν οι συγκεκριμένες κλινικές και, αντί του νοσοκομείου, την παραπομπή να υπογράφουν ιδιώτες γιατροί, συμβεβλημένοι με το δημόσιο σύστημα υγείας. Κι αντί να πληρώνουμε κτίρια, κρεβάτια, μηχανήματα και αργομισθίες νοσηλευτών και καθαριστριών, σε κλινικές που παραμένουν άδειες, να επενδύσουμε σε ένα πιο σύγχρονο και πιο αποτελεσματικό σύστημα διακομιδών.
Αν έχεις αξονικό τομογράφο που δεν δουλεύει συνέχεια για να «βγάζει τα λεφτά του», θα ήταν προτιμότερο το ΕΣΥ να υπογράψει συμβάσεις με ιδιωτικά κέντρα πετυχαίνοντας καλύτερη σχέση ποιότητας/τιμής. Ή να νοικιάζει σε ιδιώτες τους δικούς του τομογράφους την ώρα που δεν χρησιμοποιούνται. Αν ένας ιδιώτης χειρουργός μπορεί να χειρουργεί σε ανταγωνιστική τιμή, γιατί να μην χειρουργεί (και) σε δημόσια χειρουργεία, που παραμένουν το απόγευμα κλειστά; (Σκεφτείτε τα χειρουργεία του στρατιωτικού νοσοκομείου Λάρισας…) Κι αντίστροφα, αν αυτά δεν επαρκούν, να μπορεί ο ασφαλισμένος του δημοσίου να χειρουργείται σε ιδιωτική μονάδα, σε προσυμφωνημένη τιμή.
Στους εργαζόμενους των δημόσιων μονάδων, η προοπτική κλεισίματος προκαλεί εύλογα ανησυχία. Το ευχάριστο είναι πως δεν είναι απαραίτητο να κλείσουν! Αν ένας νομός (π.χ. ο νομός Κοζάνης) έχει δύο νοσοκομεία σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους, αυτά μπορούν να συγχωνευθούν, μετατρέποντας το δεύτερο σε πολυϊατρείο αστικού τύπου, που θα παρέχει – σοβαρές όμως - πρωτοβάθμιες υπηρεσίες υγείας! Αν κάπου αλλού έχουμε νοσοκομείο με χαμηλή πληρότητα που είναι κοντά σε μεγάλο αστικό κέντρο (π.χ. νοσοκομείο Κατερίνης) , μπορούμε να το μετατρέψουμε π.χ. σε κέντρο αποκατάστασης, αν δεν υπάρχει κοντά αντίστοιχο ιδιωτικό, με το οποίο το δημόσιο θα μπορούσε να υπογράψει σύμβαση. Θα μπορούσαμε επίσης να το μετατρέψουμε – ανάλογα με την περιοχή - σε μονάδα ιατρικού τουρισμού, κέντρο γηριατρικής, ιαματικών λουτρών, αναγεννητικής ιατρικής κ.α. Ο χώρος του άρθρου δεν επαρκεί για την πλήρη περιγραφή ενός νέου υγειονομικού χάρτη. Γεγονός είναι πως οι αποστάσεις έχουν μικρύνει και το μοντέλο «κάθε νομός και νοσοκομείο» είναι πλέον παρωχημένο. Χρειαζόμαστε λιγότερα και μεγαλύτερα νοσοκομεία, με συμμετοχή και ιδιωτών στο σύστημα υγείας. Στόχος να καταφέρουμε ο κάθε Έλληνας, να μπορεί να απολαμβάνει καλύτερη και φθηνότερη υγεία, ανεξαρτήτως της νομικής φύσης του φορέα που θα την παρέχει.
*Του Γ. Καραβάνα
*Ο Γιώργος Καραβάνας είναι μοριακός βιολόγος και πολιτικό στέλεχος της ΝΔ
