Η επιδείνωση της κρίσης στη Συρία, όμως, είναι προϊόν και της αμφίσημης συμπεριφοράς των Ηνωμένων Πολιτειών, των κενών που αφήνει σε αυτή την περιοχή: τα χημικά όπλα χρησιμοποιήθηκαν στην πόρτα της Δαμασκού αμέσως μετά την ανακοίνωση της προσεχούς αποχώρησης των αμερικανικών στρατευμάτων από τη χώρα.
Με τον τρόπο αυτό, ο Τραμπ έστειλε στον Ασαντ ένα μήνυμα που ο τελευταίος ερμήνευσε ως πράσινο φως για να εξαλείψει τις τελευταίες εστίες αντίστασης στο καθεστώς του. Ο Πούτιν έχει τις ευθύνες του, αλλά στην περίπτωση της Συρίας υπήρξε αρκούντως προσεκτικός. Παρόλο που η Δαμασκός βρίσκεται στη ρωσική σφαίρα επιρροής από την εποχή ακόμη της Σοβιετικής Ενωσης, από τα μέσα της δεκαετίας του ’60, το Κρεμλίνο δεν παρενέβη στη Συρία παρά μόνο όταν πείστηκε ότι ο Μπαράκ Ομπάμα δεν είχε πρόθεση να εμπλακεί στην περιοχή. Αλλά και στη σημερινή συγκυρία, είναι φανερό ότι κάνει πόλεμο μόνο στα λόγια.
Η αμερικανική επίθεση σχεδιάστηκε με τέτοιον τρόπο ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος ρωσικών αντιποίνων. Τόσο η Μόσχα όσο και η Ουάσινγκτον θέλουν να αποτραπεί η κλιμάκωση της σύγκρουσης. Η επίθεση του Σαββάτου ήταν ακριβής, περιορισμένη και είχε προαναγγελθεί. Το μήνυμα που στάλθηκε προς τον Ασαντ και κάθε δικτάτορα ήταν να μη χρησιμοποιούν όπλα μαζικής καταστροφής. Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους δεν υποστηρίζουν ότι θέλουν πόλεμο: λένε απλώς ότι όποιος χρησιμοποιεί χημικά όπλα θα πρέπει να περιμένει μια στρατιωτική απάντηση που θα του προκαλέσει απώλειες και ζημιές μεγαλύτερες από εκείνες που προκαλεί αυτός.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες πληρώνουν σήμερα το διπλωματικό τους χάος. Η Ρωσία, αντίθετα, έχει μια συγκεκριμένη στρατηγική, όπως και το Ιράν και το Ισραήλ. Η Αμερική δεν έχει καμιά στρατηγική: τη μια μέρα ανακοινώνει την αποχώρησή της και την άλλη επιτίθεται. Οι πιο επικίνδυνες φιλοδοξίες όμως στην περιοχή δεν είναι της Ρωσίας, αλλά του Ιράν, το οποίο ονειρεύεται μια ηγεμονία μέχρι τη Μεσόγειο. Υπερβολικό και επικίνδυνο: αργά ή γρήγορα, ο Πούτιν θα συγκρουστεί με τους ιρανούς συμμάχους του.
Σε ό,τι αφορά τον Τζον Μπόλτον, τον νέο σύμβουλο εθνικής ασφαλείας του Τραμπ, είναι ασφαλώς πιο εξτρεμιστής από τον προκάτοχό του, πιστεύω όμως ότι θα ασχοληθεί κυρίως με το κορεατικό ζήτημα. Η Μέση Ανατολή θα παραμείνει στις αρμοδιότητες του Πενταγώνου. Ο στρατηγός Μάτις είναι άνθρωπος με μεγάλες αναλυτικές ικανότητες, ένας μετριοπαθής ρεαλιστής και ένας βαθύς γνώστης της περιοχής.
Αυτό που με εντυπωσιάζει περισσότερο σε αυτή τη σύγκρουση είναι ο ηλεκτρονικός πόλεμος. Εκστρατείες παραπληροφόρησης συνόδευαν πάντα τις συγκρούσεις. Ήδη από τον Α’Παγκόσμιο Πόλεμο. Ποτέ δεν είχαμε δει όμως μια εκστρατεία τέτοιας έντασης. Τα μέσα ενημέρωσης συμμετέχουν πλέον στις πολεμικές επιχειρήσεις. Η επικράτηση στη μάχη της πληροφόρησης έχει γίνει πλέον σημαντικότερη από τη νίκη στο πεδίο της μάχης.
Του Robert Kaplan (*)
(*) Ο Ρόμπερτ Κάπλαν είναι αμερικανός αναλυτής διεθνών θεμάτων, συγγραφέας 18 βιβλίων και δημοσιογράφος.
(Πηγή: Corriere della Sera)
