Ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υπόσχεται ότι η επέλαση του τουρκικού στρατού θα συνεχιστεί και σε ιρακινά εδάφη που ελέγχονται από Κούρδους (με κύριο στόχο την κατάληψη της πόλης Μανμπίτζ). Ο ίδιος εξαπολύει πολεμικές κραυγές προς κάθε κατεύθυνση με πρόσχημα είτε την εξόντωση των «Κούρδων τρομοκρατών» ή των «κακών ξένων» που βυσσοδομούν εναντίον της χώρας του.
Το θέμα, ωστόσο, που ανακύπτει από τη συνεχιζόμενη απρόσκοπτη τουρκική επέλαση σε κουρδικά εδάφη δεν αφορά μόνο τις βιαιότητες τις οποίες διαπράττει στο πέρασμά του ο τουρκικός στρατός, με συνέπεια κάποιοι να κάνουν λόγο ακόμη και για μια νέα γενοκτονία σε βάρος του κουρδικού λαού. Οι τουρκικές ηγεσίες άλλωστε αρκετές φορές στο πρόσφατο παρελθόν προέβησαν σε εκκαθαρίσεις πληθυσμών, όταν θεώρησαν ότι θίγονταν τα συμφέροντά τους (λ.χ. η γενοκτονία των Αρμενίων, οι εκκαθαρίσεις σε βάρος των ελληνικών πληθυσμών στη Μικρά Ασία και την Κωνσταντινούπολη, η γενοκτονία των Ποντίων).
Το αισθητήριο του ευαισθητοποιημένου πολίτη «ερεθίζεται» από τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται η τουρκική και όχι μόνο βαναυσότητα από τη διεθνή κοινότητα και τις Μεγάλες Δυνάμεις. Η διεθνής κοινότητα τηρεί παθητική στάση ανάλογη με αυτή που υιοθέτησε στο παρελθόν στις σφαγές στη Σρεμπρένιτσα, στον εμφύλιο της Ρουάντα, στο ολοκαύτωμα των Εβραίων, στη γενοκτονία των Αρμενίων και των Ποντίων και σε πολλές άλλες περιστάσεις μικρών ή μεγαλύτερων γενοκτονιών.
Είναι προφανές ότι η θυσία χιλιάδων αθώων ψυχών στο βωμό των γεωπολιτικών συμφερόντων συγκινεί πλέον ελάχιστα. Αποτελεί μόνον είδηση για τα μονόστηλα ή δίστηλα των εφημερίδων και των λοιπών ενημερωτικών μέσων. Η διεθνής κοινότητα συνεχίζει να σιωπά, να κωφεύει. Η κοινωνία των πολιτών αδιαφορεί. Η αλληλεγγύη μεταξύ των λαών είναι ανύπαρκτη. Η βία γίνεται ανεκτή ως παγιωμένη κατάσταση, μη αναστρέψιμη, ως «καθημερινότητα». Η απουσία συλλογικής ιστορικής μνήμης είναι εμφανής.
Το ίδιο συμβαίνει και στα καθ’ ημάς. Η ελληνική κοινωνία, για παράδειγμα, άργησε να «κατανοήσει» τη θυσία χιλιάδων Εβραίων συμπολιτών μας στα κολαστήρια των στρατοπέδων συγκέντρωσης του Τρίτου Ράιχ. Επίσης, η 8η Μαΐου (1945), που εορτάζεται σε όλη την Ευρώπη ως η ημέρα τερματισμού του πολυαίμακτου Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου με την κατάρρευση του φασισμού, έχει χάσει στο μυαλό κάποιων τη σημασία της, «θύμα» στο βωμό ενός αρρωστημένου κομματισμού και των ιστορικών απωθημένων.
Κι όμως, όταν δεν παραδειγματιζόμαστε από την ιστορία και αδιαφορούμε για την ιστορική μνήμη, είμαστε καταδικασμένοι να ξαναζήσουμε τις θλιβερές στιγμές της με μεγαλύτερη ακόμη βιαιότητα. Το παρελθόν μας εκδικείται.
Του Βασίλη Πλατή, φιλόλογου-δρ. Ιστορίας Α.Π.Θ.
