Η Οικονομία, η Υγεία, η Παιδεία, η Εκκλησία, το μεταναστευτικό, τα πάντα. Προοπτική ανάκαμψης, δεν διαφαίνεται πουθενά. Και θα δείτε, πως κανένα γρανάζι του Κρατικού μηχανισμού δεν θ' αρχίσει να ρολάρει, αν όλοι όσοι έχουν ευθύνη, δεν μεριμνήσουν και μάλιστα έγκαιρα, να γιάνουν τη βαριά νοσούσα Δημόσια Διοίκηση. Έχουμε μια Δημόσια Διοίκηση, που χρόνια τώρα, απ' όλες τις Κυβερνήσεις των Πράσινων, Γαλάζιων και Κόκκινων, έχει αφεθεί στο έλεος του Θεού. Επισήμανση, πάγια και αναμφισβήτητη. Οι Υπουργοί μας το ξέρουν και το ομολογούν. Οι Εταίροι μας το έχουν από πολλού διαπιστώσει και συχνά δυσφορούν. Ο βασικός αυτός μοχλός της όλης κρατικής δομής, δυστυχώς δεν δείχνει προοπτική ανάνηψης. Νοσεί βαρέως. Κι όμως είναι ο βασικότερος παράγων, εκ των ών ουκ άνευ - για την ανάκαμψη.
Ποτέ όμως δεν ήμασταν σ' αυτή την απελπιστική κατάσταση. Ακόμα και όταν απεχώρησε από την πολιτική ο Εθνάρχης Κων. Καραμανλής, η Ελλάδα ήταν ένα σοβαρό κράτος. Σε κάθε πόστο της Δημόσιας Διοίκησης βρίσκονταν τότε οι Γενικοί Διευθυντές. Σοβαροί, υπεύθυνοι, ικανότατοι και ενημερωμένοι, για ό,τι θέμα προέκυπτε. Και όταν κάποιος αποχωρούσε, η εκλογή του νέου Διευθυντού, δεν γινόταν με πολιτικά και κομματικά κριτήρια. Περνούσε από αυστηρή αξιοκρατία. Ήταν ανεπηρέαστοι από κόμματα, με επιστημονικές γνώσεις, εργατικού με συναίσθηση άκρας ευθύνης και κυρίως ηθικοί.
Κανένα λαμόγιο, κομματικός κεκράκτης, αδαής και ανίκανος δεν τολμούσε να παραβιάσει θώκο της Δημόσιας Διοίκησης. Αξιόλογοι Γενικοί Διευθυντές, όπως και στο σώμα των Διπλωματών, εισήγοντο με εξετάσεις, που είχε θεσπίσει ο Ελ. Βενιζέλος. Άνθρωποι κατάλληλοι για να γίνουν δύναμη της κρατικής μηχανής. Οι άνθρωποι αυτοί είχαν πλήρη αποδοχή και εμπιστοσύνη, από τους εκάστοτε κυβερνώντες. Όταν ο Κων, Καραμανλής επιθεωρούσε κανένα Δημόσιο έργο, τους γενικούς Διευθυντές καλούσε για ενημέρωση. Οι μόνοι έμπιστοι. Ούτε στους αρμόδιους Υπουργούς είχε εμπιστοσύνη.
Μέχρι την εποχή της επάρατης Χούντας, Γενικοί Διευθυντές ήταν μόνιμοι και ακομμάτιστοι. Ανεξάρτητοι από κάθε κομματική παράταξη. Το πρώτο κτύπημα δόθηκε, όταν καθιερώθηκε η 35/ετία. Έμπειροι και καταξιωμένοι υπάλληλοι, αναγκάσθηκαν να πάρουν την πόρτα της εξόδου. Χωρίς καν να ληφθεί μέριμνα για την σταδιακή τους αντικατάσταση από άξιους νέους. Η Δημόσια Διοίκηση εάλω. Το κάστρο έπεσε και τις κενές θέσεις Γενικών Διευθυντών κατέλαβαν οι «ημέτεροι». Τα προϊόντα της πελατειακής σχέσης Πολιτείας και πολιτών. Νέοι άπειροι που χρειάζονταν χρόνια, για ν' αποκτήσουν τη δέουσα πείρα. Βέβαια οι παλαιοί Γενικοί Διευθυντές δεν θα κάθονταν δια βίου, αλλά θα είχαν αρκετά περιθώρια, να εκπαιδεύσουν τους αντικαταστάτες τους.
Στη συνέχεια ήλθε η Χούντα των Συνταγματαρχών. Έβαλε σκούπα σ' όσους βρήκε και τοποθέτησε στη θέση τους συνταξιούχους Αξιωματικούς. Και μάλιστα της απολύτου εμπιστοσύνης των. Διευθυντές Νοσοκομείων, Νομαρχιών, Δήμων κ.ά. αλώθηκαν τα πάντα. Ποιοι δε θυμούνται τον περιβόητο Λαδά τον «Θεσσαλάρχη»; Από γαλονάς μια ζωή στο στρατόπεδο, χωρίς τις σχετικές γνώσεις, σε θέση ευθύνης;
Με το ΠΑΣΟΚ ισοπεδώθηκε ό,τι είχε απομείνει. Με Νόμο αντικαταστάθηκαν οι Γενικοί Διοικητές με τους Πολιτικούς Συμβούλους. Έτσι αναρριχήθηκαν «αβρόχις ποσί» άνθρωποι τυχάρπαστοι, χωρίς αξιοκρατία, χωρίς ντροπή, σε πόστο άκρως ευαίσθητο και σημαντικό. Με μόνο προσόν την κομματική ταυτότητα. Τρόφιμοι κι αυτοί του δόλιου του «Πρυτανείου». Και καθώς εναλλάσσονταν οι κυβερνήσεις μετά από κάθε εκλογή, έπαιρναν πόδι, αφήνοντας πίσω τους, όχι μόνον έργο μηδαμινό, αλλά και θέση για «εξυπηρέτηση» άλλων ομοίων των. Ζωντανοί είναι ακόμα στη μνήμη μας.
Έτσι φθάσαμε στη σημερινή κατάσταση. Εκπόρθησαν τους Πολιτικούς Συμβούλους, που βρήκαν, και τους αντικατέστησαν με μόνο κριτήριο την κομματοκρατία. Δίκαια μας τα λέει ο ποιητής : «Αδέλφια ξαδέλφια, συμπέθεροι (λάβετε φάγετε Γενικοί Γραμματείς/ Ω Σύμβουλοι μπάτε κι αλέστε /των φαύλων κομμάτων / σφοδροί τιμητές/ ορμάτε τρυγάτε εάλω ο μπαχτσές.»
«Οι καιροί ου μενετοί». Αν θέλουμε να θεωρούμεθα ως ένα Ευρωπαϊκό κράτος, πρέπει να μιμηθούμε τους Ευρωπαίους. Συχνά βλέπουμε στα μέλη της Ε.Ε. μετά από εκλογές, μια δυστοκία δημιουργίας κυβέρνησης. Χρόνος που κρατά και πάνω από ένα έτος. Στο διάστημα αυτό, το κράτος, χωρίς κυβέρνηση λειτουργεί άψογα. Κι αυτό χάρις στην άρτια λειτουργία της Δημόσιας Διοίκησης (Δανία, Γερμανία κ.ά.). Ώρα λοιπόν να οργανώσουμε τη Δ.Δ. με στελέχη, τίμια, ακομμάτιστα, σωστά εκπαιδευμένα. Υπεύθυνα και μόνιμα, ώστε να καταστούν πεπειραμένα και αποδοτικά.
* Του Κων. Ι. Παπακωνσταντίνου
