συζητούσαν για το αν έπρεπε να εγγραφεί λίγες ημέρες αργότερα στην ημερήσια διάταξη ένα νέο ψήφισμα που θα καταδίκαζε τις παραβιάσεις του κράτους δικαίου από την πολωνική κυβέρνηση. Καθώς και ένα άλλο ψήφισμα που θα καταδίκαζε τις προσπάθειες του κυβερνώντος Σοσιαλιστικού Κόμματος στη Ρουμανία να αποδυναμώσει το δικαστικό σύστημα της χώρας.
Αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων: όχι ψήφισμα για την Πολωνία, παραίτηση όμως του Πολωνού αντιπροέδρου Ρίσαρντ Τσαρνέτσκι, μέλους του κυβερνώντος κόμματος στη Βαρσοβία, επειδή προσέβαλε μια συμπατριώτισσά του από το PPE. Δεν κατατέθηκε ψήφισμα ούτε κατά του Βουκουρεστίου: οι συντηρητικοί δεν τα έβαλαν με τους σοσιαλδημοκράτες, ώστε να μην πληγούν οι τοπικοί εταίροι τους από τη δημοκρατική Συμμαχία των Ούγγρων της Ρουμανίας που συνεργάζονται περιστασιακά με τη σοσιαλιστική κυβέρνηση του Βουκουρεστίου.
Αυτή η πολύπλοκη πολιτική κουζίνα δεν είναι γνωστή στο ευρύ κοινό, συμβάλλει όμως στην αποδυνάμωση των κομμάτων. Τα τελευταία ήταν πάντα διχασμένα. «Η πολιτική και ιδεολογική τους συνοχή είναι προβληματική», επισημαίνει ο βέλγος σοσιαλιστής Πολ Μανιέτ, καθηγητής στο ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών. Τα πράγματα χειροτέρεψαν όμως με την άνοδο των λαϊκιστικών κινημάτων, κυρίως στην ανατολική Ευρώπη. «Το ΡΡΕ έχει τον Ορμπαν, εμείς έχουμε τους Μαλτέζους και τους Ρουμάνους», σημειώνει μια κοινοβουλευτική πηγή από το σοσιαλιστικό στρατόπεδο.
Δεδομένου ότι καταλαμβάνει την πρώτη θέση σε όλες τις ευρωπαϊκές εκλογές από το 1999, το ΡΡΕ εξακολουθεί να ελέγχει όλους τους βασικούς θεσμούς της ΕΕ, με τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ επικεφαλής της Κομισιόν, τον Ντόναλντ Τουσκ στο τιμόνι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και τον Αντόνιο Ταγιάνι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Στην προσπάθειά του να περιορίσει τις παρεκκλίσεις των λαϊκιστών, σπεύδει να δεχθεί στις Βρυξέλλες τον νεαρό Αυστριακό καγκελάριο Σεμπάστιαν Κουρτς και αρνείται να επιβάλει κυρώσεις στον Βίκτορ Ορμπαν, ακόμη κι όταν τα βάζει με τις ΜΚΟ ή επιτίθεται στον Τζορτζ Σόρος. «Αν δείχνει αυστηρότητα στο πολωνικό PiS, ο λόγος είναι ότι το κόμμα αυτό ανήκει σε άλλη ομάδα, τους Ευρωπαίους Συντηρητικούς και μεταρρυθμιστές», επισημαίνει ο Πασκάλ Ντελουίτ, καθηγητής στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών.
Η ίδια λογική επικρατεί και στο PSE: αποδυναμωμένο από την πτώση των σοσιαλιστικών κομμάτων σε όλη την Ένωση (Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Ολλανδία), φοβάται ότι θα χάσει τη δεύτερη θέση στις ευρωπαϊκές εκλογές του 2019. «Η διεύρυνση προς ανατολάς είχε ως αποτέλεσμα το κόμμα αυτό να γίνει πιο ετερογενές, λόγω της άφιξης των κομμουνιστογενών κομμάτων», λέει ο Μανιέτ.
Έτσι, το PSE υιοθετεί κι αυτό αμφιλεγόμενες πρακτικές: τον Νοέμβριο του 2017, οι σοσιαλδημοκράτες αρνήθηκαν να υπογράψουν ψήφισμα διαμαρτυρίας για το κράτος δικαίου στη Μάλτα μετά τη δολοφονία της δημοσιογράφου Ντάφνι Καρουάνα Γκαλίτσια. Και κατήγγειλαν την προσπάθεια του ΡΡΕ να πλήξει την κυβέρνηση του σοσιαλιστή Ζόζεφ Μουσκάτ. «Είναι θλιβερό να διαπιστώνει κανείς ότι η ένταξη σε μια πολιτική ομάδα είναι σημαντικότερη από την υπεράσπιση των ευρωπαϊκών αξιών», τονίζει η πράσινη ευρωβουλευτής Εβα Ζολί.
Η ίδια σχιζοφρένεια επικρατεί και στο ALDE, όπου ο φεντεραλιστής αρχηγός του Γκι Φέρχοφστατ αρνείται να μιλήσει για την περίπτωση του λαϊκιστή Τσέχου πρωθυπουργού Αντρέι Μπάμπις, ο οποίος είναι πρόεδρος του φιλελεύθερου κινήματος ΑΝΟ.
Mε δεδομένα αυτά τα ρήγματα, είναι πολύ δύσκολο να σχεδιαστούν κοινά προγράμματα για τους Ευρωπαίους. Πώς να βρει το ΡΡΕ μια κοινή γραμμή για τη μετανάστευση, όταν η καγκελάριος Μέρκελ θέλει την κατανομή των προσφύγων σε όλη την Ένωση με βάση ποσοστώσεις που ο Ορμπαν και ο Κουρτς απορρίπτουν; Πώς να συνεννοηθούν οι σοσιαλδημοκράτες για το ελεύθερο εμπόριο όταν οι Ολλανδοί δεν καταλαβαίνουν γιατί οι Γάλλοι είναι τόσο επιφυλακτικοί;
Τα κόμματα αυτά αποτελούν σήμερα τον ιδανικό στόχο για τον Εμμανουέλ Μακρόν, που δεν έχει ακόμη διαλέξει το ευρωπαϊκό πολιτικό του «παρεκκλήσι» και ενδέχεται να αναγγείλει ένα ευρωπαϊκό «Μπροστά». Στην ομιλία που εκφώνησε άλλωστε στις 26 Σεπτεμβρίου 2017 στη Σορβόνη έλεγε: «Δεν θα αφήσω στα μεγάλα αυτά ευρωπαϊκά κόμματα το μονοπώλιο της συζήτησης για την Ευρώπη και τις ευρωπαϊκές εκλογές».
Οι ηγέτες των ευρωπαϊκών κομμάτων γνωρίζουν τον κίνδυνο, με πρώτο τον Φέρχοφστατ, που ήλπιζε ότι ο Μακρόν θα εντασσόταν στο ALDE. Η υποψία τους είναι ότι ο Γάλλος πρόεδρος υποστηρίζει την ιδέα των «ευρωβουλευτών επικρατείας» όχι τόσο για να εκδημοκρατίσει την Ένωση, όπως διατείνεται, αλλά για να αποδυναμώσει έτι περισσότερο τα υπάρχοντα ευρωπαϊκά κόμματα.
Το ΡΡΕ είναι αποφασισμένο να τορπιλίσει αυτή την πρωτοβουλία. Και οι σοσιαλδημοκράτες την υποστηρίζουν με πολύ μεγάλη απροθυμία.
Της Σεσίλ Ντικουρτιέ
(*) Η Σεσίλ Ντικουρτιέ είναι αρθρογράφος της Monde
(Πηγή: Le Monde)
