Στην πρώτη σωζόμενη απογραφή των Οθωμανών (1454/1455) η Αγιά αναφέρεται με 123 οικογένειες, από τις οποίες οι 8 είναι οικογένειες χηρών γυναικών, δηλαδή είχε γύρω στους 600 κατοίκους. Οι Αγιώτες καλλιεργούσαν σιτηρά και λινάρι, είχαν αμπέλια, μελίσσια, αρκετούς χοίρους και 1.965 πρόβατα. Το καλοκαίρι του 1455 ο τιμαριούχος είσπραξε από τους Αγιώτες 7.370,5 άσπρα.
Η απόδοση των ονομάτων των Αγιωτών είναι προβληματική. Πολλά από αυτά παραποιήθηκαν από τον γραφέα του απογραφικού καταστίχου και από την μεταφορά τους από τα αραβικά στα ελληνικά. Παρατηρώντας τα όσα αποδίδονται ορθά, βλέπουμε ότι μερικά είναι επαγγελματικά επώνυμα (Αδραχτάς, Ανυφαντής, Βαγενάς, Καλαμαράς, Ράφτης, Σκιαδάς) και μερικά πατριδωνύμια (Αρβανίτης, Βλάχος, Ζαγοριανός, Μωραΐτης, Σέρβος, Σλάβος). Τα πατριδωνύμια δείχνουν μεγάλη μετακίνηση προς την περιοχή της Αγιάς, στα μέσα του 15ου αι., ακόμα και από την περιοχή της Πελοποννήσου. Μερικά επώνυμα ανήκουν σε πολλές οικογένειες: Μωραΐτης 9 οικογένειες, Βαΐπης 9 οικογένειες, Σέρβος 8 οικογένειες, Αρβανίτης 4 οικογένειες.
Μεταξύ των βαπτιστικών ονομάτων των Αγιωτών του 1454/1455 υπάρχουν εννιά τα οποία είναι μάλλον παραποιημένα ή αμάρτυρα από άλλες πηγές. Πρόκειται για τα ονόματα Βέτικος, Γκάζος, Νενάντας, Παγκάρης, Μάγκος, Σάνης, Πίος, Πρατόης, Πουρντάνας και Τράικος. Επίσης, μερικά είναι σλαβικά (Βλάντος, Ιβάνης, Ντόμπρος, Ράντος, Στάικος, Στογιάνος) και αρβανίτικα (Γκίνης, Γκιώνης). Τα άλλα είναι όπως όλων των Θεσσαλών.
Στο συνοπτικό κατάστιχο της απογραφής του 1485, η Αγιά αναφέρεται ότι είχε και άλλο όνομα Yenice Koy. Στον οικισμό κατοικούσαν 49 πλήρεις οικογένειες, 26 οικογένειες χηρών και 9 άγαμοι, δηλαδή γύρω στα 350 άτομα, το μισά σχεδόν άτομα σε σχέση με την απογραφή του 1454/1455. Η μείωση του πληθυσμού δεν είναι εφικτό να προσδιορισθεί. Ο τιμαριούχος είσπραξε το καλοκαίρι του 1485 από τους Αγιώτες 5.596 άσπρα.
Στην απογραφή του 1521, το περιεχόμενο της οποίας δεν είναι διαθέσιμο, η Αγιά αναφέρεται ως υπαγόμενη στην Kesrice, δηλαδή στο Καστρί.
Το 1570 ο πληθυσμός της Αγιάς τετραπλασιάσθηκε, σε σχέση με τον πληθυσμό του 1485, καθώς αριθμούσε 312 οικογένειες, δηλαδή γύρω στους 1.500 κατοίκους. Η αύξηση αυτή προφανώς οφείλεται στην εγκατάσταση νέων οικογενειών.
Στις μοναστηριακές προθέσεις, η Αγιά αναφέρεται στην αρχαιότερη όλων, την 401 του Μεγ. Μετεώρου. Στα φ. 81α - 81β είναι καταχωρισμένα τα ονόματα 61 αφιερωτών του 1520 και άλλων 11 στα φ. 126β και 127α του έτους 1538, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και τα ονόματα 4 καλογριών.
Μετά το 1570 αναφέρεται στο φ. 233β της ανέκδοτης πρόθεσης 36 της Μονής του Δουσίκου (Αγίου Βησσαρίωνα) των Τρικάλων, με 7 αφιερωτές, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται 3 μοναχές (Θεοτίμη, Μελάνη, Σιμώνη) και ένας επίσκοπος (Ιγνάτιος), για τον οποίο δεν διαθέτουμε άλλες πληροφορίες.
Το 1592/1593, στο φ. 38α της πρόθεσης 421 του Μεγ. Μετεώρου, η Αγιά αναφέρεται, ως οικισμός της εκκλησιαστικής επαρχίας του Γόλου, δηλαδή της Δημητριάδας, με 2 αφιερωτές και άλλους 15 μεταγενέστερων εποχών.
* Αρχιμανδρίτης Νεκτάριος Δρόσος, αρχιερατικός επίτροπος Περιφέρειας Αγιάς
