Η απόφαση Τραμπ ενίσχυσε την αβεβαιότητα στη Μέση Ανατολή αναζωπυρώνοντας τις προϋποθέσεις για μία σύγκρουση στην περιοχή η οποία ήδη αντιμετωπίζει σοβαρότατα προβλήματα και το τελευταίο διάστημα βρίσκεται σε αναβρασμό.
Την περασμένη Τετάρτη στη Σύνοδο Κορυφής του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας, που πραγματοποιήθηκε στην Κωνσταντινούπολη οι ηγέτες περισσότερων από 50 χωρών που έλαβαν μέρος δήλωσαν: «Ανακηρύσσουμε την Ανατολική Ιερουσαλήμ πρωτεύουσα του κράτους της Παλαιστίνης και καλούμε τις άλλες χώρες να αναγνωρίσουν το κράτος της Παλαιστίνης και την Ανατολική Ιερουσαλήμ ως κατεχόμενη πρωτεύουσά του», ανέφεραν οι μουσουλμάνοι ηγέτες σε ανακοίνωση που εξέδωσαν μετά τη λήξη της Συνόδου Κορυφής του Οργανισμού.
Ενώ την ίδια στιγμή υπογράμμισαν: «Απορρίπτουμε και καταδικάζουμε σθεναρά την ανεύθυνη, παράνομη και μονομερή απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως δήθεν πρωτεύουσα του Ισραήλ. Θεωρούμε αυτή την απόφαση άκυρη και μη γενόμενη», προσθέτουν.
ΟΙ ΥΠ. ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΤΗΣ Ε.Ε.
Αντίστοιχο ήταν το μήνυμα και των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ στις αρχές της εβδομάδας που διεμήνυσαν ότι καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν προτίθεται να μεταφέρει την πρεσβεία της από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ, σύμφωνα τουλάχιστον με την απάντηση που έλαβε ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου στην επίσκεψή του στις Βρυξέλλες.
Ο Ισραηλινός βρήκε απέναντί του τη σταθερή άρνηση των Ευρωπαίων υπουργών Εξωτερικών, οι οποίοι επίσης θεώρησαν την κίνηση αυτή πλήγμα κατά της ειρηνευτικής διαδικασίας.
Στην παρέμβασή του στο Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών, ο Νίκος Κοτζιάς ανέφερε ότι εκ μέρους της ελληνικής πλευράς: «Υπογραμμίσαμε την ανάγκη να υπάρξει η λύση των δύο κρατών, Ισραήλ και Παλαιστίνης, διασφαλίζοντας παράλληλα τη ασφάλεια του Ισραήλ». Όπως επισήμανε ο Ελληνας ΥΠΕΞ «η αναγνώριση και η μετακίνηση της Πρεσβείας των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ, δεν αποτελεί συμβολή στην ειρήνη στην περιοχή».
«ΠΡΟΣΒΟΛΗ»
Ο Ισμάτ Σάμπρι πρώην επιτετραμένος της Παλαιστινιακής Αρχής στην Ελλάδα, μιλώντας στην «Ε» για τις τελευταίες εξελίξεις σημειώνει ότι «η απόφαση Τραμπ έστρωσε τον δρόμο του εξτρεμισμού», ενώ αναφέρει ότι τα διεθνή ΜΜΕ κάνουν προσπάθεια «να μην δείχνουν το μέγεθος των διαδηλώσεων στον αραβικό κόσμο για την Ιερουσαλήμ, οι οποίες είναι πολυπληθέστατες.
Σημειώνει δε ότι η απόφαση Τραμπ έδωσε έναυσμα να υπάρξει ένα κοινό μέτωπο απέναντι στην επιθετικότητα του Ισραήλ, ενώ όπως τονίζει η κατάσταση έτσι όπως διαμορφώνεται θα αναγκάσει την Ευρώπη να προχωρήσει ακόμα περισσότερο, από μία απλή δήλωση στο Συμβούλιο Εξωτερικών υποθέσεων.
Όπως υπογραμμίζει ο Ι. Σάμπρι, η απόφαση Τραμπ ήταν προσβολή απέναντι στον ΟΗΕ, καθώς εναντιώνεται στα ψηφίσματα του Οργανισμού και του Συμβουλίου Ασφαλείας. Σημειώνει δε ότι με βάση την απόφαση του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας θα κατατεθεί ψήφισμα εναντίον των ΗΠΑ στο Συμβούλιο Ασφαλείας, με το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας να αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. «Μία ασέβεια στους διεθνείς οργανισμούς όπως η απόφαση Τραμπ δεν είναι δυνατόν να γίνει αποδεκτή τόσο εύκολα, θα αντιδράσουν και αυτοί. Σε κάθε άλλη περίπτωση θα είναι σαν να στέλνουν μήνυμα ότι ο καθένας μπορεί να κάνει ό,τι θέλει χωρίς να υπολογίζει τίποτα και νομίζω κανείς δεν το επιθυμεί αυτό. Σας θυμίζω ότι το δικαστήριο της Χάγης στις 9/7/2004 για πρώτη φορά με 14:1 ψήφους ζητά καταστροφή του τείχους των Ισραηλινών και αποζημίωση Παλαιστινίων για τη ζημιά που έχουν υποστεί. Οι Ισραηλινοί έχουν καταστρέψει επιχειρήσεις, χωριά, δεν μπορεί κανείς να αρκείται σε ανακοινώσεις. Αυτό ισχύει και για την ελληνική κυβέρνηση.
Όταν βομβαρδίζανε σχολεία με βόμβες ναπάλμ τα έβλεπε όλος ο κόσμος. Δεν μπορεί να υπάρχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά. Αν οι ΗΠΑ και το Ισραήλ δημιουργήσουν προϋποθέσεις για μία νέα ανάφλεξη στην περιοχή στο Λίβανο, ή στη Γάζα, τι θα γίνει;».
Ο τέως επιτετραμένος της Παλαιστινιακής Αρχής στην Ελλάδα υπογραμμίζει ότι υπάρχει και ζήτημα για νέο κύμα προσφυγικού σε περίπτωση ανάφλεξης της Μέσης Ανατολής. «Τι θα κάνεις με τους πρόσφυγες; Δεν είναι άνθρωποι πεινασμένοι που δεν ξέρεις τι θα τους κάνεις. Πρόκειται για ανθρώπους, με ζωή συγκεκριμένη, κύρος, κοινωνική θέση, που ξαφνικά τους βρίσκεις στα πόδια σου» προειδοποιεί, καθώς η Ελλάδα και η Κύπρος είναι στους πρώτους προορισμούς και λόγω γεωγραφικής θέσης.
«ΑΔΕΙΟ ΓΗΠΕΔΟ»
Όσον αφορά στη στάση του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σημειώνει: «Αυτή τη στιγμή ο Ερντογάν βρίσκει άδειο γήπεδο. Η Ελλάδα που συνήθως είχε ένα ξεχωριστό ρόλο, αυτή τη στιγμή έχει πλήρη ταύτιση με τις θέσεις των ΗΠΑ. Αυτό είναι δικαίωμα της ελληνκής κυβέρνησης το οποίο ωστόσο θεωρώ ότι θα κριθεί από τον ελληνικό λαό».
«Με τους Ισραηλινούς κανείς δεν βγαίνει κερδισμένος. Δεν έχουν αποδείξει ότι έχουν φίλους. Πράκτορες στέλνουν ακόμα και στις ΗΠΑ. Δεν είναι χώρα που μπορείς να στηριχθείς» προσθέτει, σημειώνοντας ότι όσο η Ελλάδα επιλέγει στρατηγική συμμαχία με την Αίγυπτο και το Ισραήλ δεν μπορεί να διαδραματίσει κανένα ρόλο στην περιοχή.
«Η προσπάθεια Τραμπ να δαιμονοποιήσει τους μουσουλμάνους και να δώσει θρησκευτικό χαρακτήρα στη ρήξη Ισραήλ – Παλαιστίνιων δεν θα πετύχει, Δεν μπορείς να χαρακτηρίζεις ολόκληρους λαούς τρομοκράτες. Η πολιτική αυτή όχι μόνο αποτυχημένη είναι αλλά και επικίνδυνη και πιστεύω ότι θα έχει επιπτώσεις τόσο στην αμερικανική οικονομία όσο και στην Ευρώπη», όπως επισημαίνει ο Παλαιστίνιος διπλωμάτης.
Την ίδια στιγμή ο δημοσιογράφος Ουαλίντ Ελίας, από τον Λίβανο, σημειώνει με τη σειρά του ότι η κατάσταση στην περιοχή είναι ιδιαίτερα εύθραυστη, μετά και την κρίση στη Βηρυτό και την ιστορία με τον πρωθυπουργό της χώρας Σααντ αλ Χαρίρι.
ΕΞΤΡΕΜΙΣΜΟΣ
Μία εύθραυστη ισορροπία την οποία βάζει σε δοκιμασία η απόφαση Τραμπ, η οποία όπως τονίζει ο Λιβανέζος δημοσιογράφος στην «Ε» «έδωσε ώθηση και προς τη Χαμάς, ενώ υπήρχε μία ελπίδα η Φατάχ να κερδίσει τις εκλογές. Αυτή η απόφαση τίναξε στον αέρα την πολιτική λύση και δικαίωσε τη Χαμάς που εδώ και χρόνια λέει στη Φατάχ ότι δεν μπορεί να υπάρξει πολιτική λύση για το παλαιστινιακό και όλοι τώρα είναι προς αυτή την πλευρά. Πλέον έχουμε δηλώσεις ότι Τραμπ και ΗΠΑ όπως ανακοίνωσε ακόμα και ο Αμπάς έχουν πάρει το μέρος του Ισραήλ και δεν έχουν ρόλο στην ειρηνευτική διαδικασία» σημειώνει ο Ου. Ελίας.
Όσον αφορά στον Ρ. Ερντογάν τονίζει ότι «πάντα ήταν δημαγωγικός ηγέτης, ήθελε πάντα τον ρόλο του χαλίφη του Ισλαμ και πάντα αποτύγχανε να υπερασπίσει αυτό το ρόλο. Μην ξεχνάτε ότι εδώ και χρόνια υπάρχει διγλωσσία στις αποφάσεις και στις δηλώσεις του σχετικά με το Ισραήλ. Ακόμα και τότε που δήθεν «σήκωσε το γάντι με το Ισραήλ, με το πλοίο στη θάλασσα του Μαρμαρά, ήταν προσχηματικό και καθ’ όλα επικοινωνιακό». Όπως επισημαίνει ο ίδιος «Ισραήλ και Τουρκία έχουν τις καλύτερες σχέσεις, υπάρχει συμφωνία συνεργασία αμυντικού τύπου. Δεν κρύβει καμία πλευρά ότι οι σχέσεις τους είναι στρατηγικές. Ο Ερντογάν άρπαξε την ευκαιρία επικοινωνιακά όμως δεν μπορεί να την υποστηρίξει μέχρι τέλους». Σημειώνει δε πως «πρώτο μέλημα Ερντογάν είναι τα εδάφη του. Δεν είναι ο Ερντογάν ο υπερασπιστής των Παλαιστινίων. Δεν είναι αξιόπιστος».
Ο Ου. Ελίας τονίζει ότι η Ελλάδα μπορεί να παίξει μεσολαβητικό ρόλο και να αποτελέσει έναν σταθεροποιητικό παράγοντα στην περιοχή εφόσον επιλέξει να διαφοροποιηθεί από την ισραηλινή πολιτική. Σημειώνει δε ότι θα ήταν πολύ χρήσιμο και για την ενίσχυση του ρόλου της στην περιοχή, έναν ρόλο τον οποίο αυτή τη στιγμή διεκδικεί ο Ερντογάν.
Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή αφορά άμεσα στην Ελλάδα, καθώς όπως έδειξε η ιστορία της Συρίας, η χώρα μας είναι ο βασικός προορισμός των προσφύγων και μία νέα ανάφλεξη με άγνωστες επί του παρόντος προεκτάσεις και εξέλιξη, θα μπορούσε να επηρεάσει άμεσα την Ελλάδα αλλά και την Κύπρο. Όλοι άλλωστε εκτιμούν ότι η απόφαση του Αμερικανού προέδρου δεν αφορά μόνο το Ισραήλ και την Παλαιστίνη αλλά την ασφάλεια όλης της λεκάνης της Μεσογείου, που πλέον τίθεται υπό αμφισβήτηση.
Της Αλεξάνδρας Φωτάκη
