Είναι η μόνον πεντάωρη καθημερινή λειτουργία των ακροατηρίων, οι πολλές και συνήθως χωρίς σοβαρό λόγο αναβολές πολύμηνης διάρκειας, ο φόρτος των «πινακίων» (δηλαδή του αριθμού των δικών κάθε δικασίμου), η ελληνική δικομανία που συνδυάζεται με την πολυδικηγορίακαι το μηδαμινό κόστος εισαγωγής των υποθέσεων στη Δικαιοσύνη, η πενθήμερη ανά εβδομάδα και ολιγόωρη ανά ημέρα λειτουργία των Δικαστηρίων.Επίσης οι πολύμηνεςπανελλήνιεςή τοπικές απεργίες των δικηγόρων, η τεράστια αργοπορία έκδοσης αποφάσεων κ.α.
Ούτε προσωπικό χρειάζεται (εσφαλμένα εντοπίζονται εδώ οι καθυστερήσεις των δικών). Ούτε Δικαστές λείπουν, καθώς ο αριθμός τουςστην Ελλάδα αντιστοιχεί με τον μ.ο. της Ε.Ε.. Ούτε Δικαστικά Μέγαρα λείπουν, και ασφαλώς δεν λείπουν οι δικηγόροι. Η χώρα μας έχειτους περισσότερους κατά πληθυσμιακή αναλογία δικηγόρους στην Ευρώπη. Δεν γνωρίζω αν έχουμε παγκόσμια πρωτιά. Συνολικά 42.000 και από αυτούς οι 26.000 στην Αθήνα.
Οι παθογένειες των πολιτικών Δικαστηρίων εντοπίζονται και στα ομόλογα Διοικητικά. Εκεί όπου δικάζονται διαφορές μεταξύ πολιτών και του Δημοσίου με την ευρύτερη έννοιά του (Υπουργεία, ΟΤΑ, Ασφαλιστικά Ταμεία και Δημόσιοι φορείς). Στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών υπάρχει stock υποθέσεων, που δεν έχουν πάρει χρόνο εκδίκασης, 200 σχεδόν χιλιάδων φακέλων. Η όλη κατάσταση οδηγεί στην ουσία σε άρνηση απονομής δικαιοσύνης, έχει δε συμβάλει καθοριστικά στις αρνητικές εκτιμήσεις των επενδυτών, και στην απαξίωση του συγκεκριμένου πόλου εξουσίας. Τα ημίμετρα που κατά καιρούς νομοθετούνται, δεν έχουν θίξει τη μεγάλη πληγή του συντεχνιασμού, που έχει εισχωρήσει και στον χώρο της Δικαιοσύνης. Με λίγες ώρες την ημέρα, λίγες ημέρες την εβδομάδα, πολλές απεργίες τον χρόνο, αναβολές με το παραμικρό, βραδύτητα έκδοσης δικαστικών αποφάσεων, δωρεάν πρόσβαση στα Δικαστήρια, ως δήθεν προσφερόμενο αγαθό στους πολίτες και υπόθαλψη της δικομανίας των Ελλήνων, η κατάσταση δεν βελτιώνεται. Χειροτερεύει.
Η σκέψη μου οδηγείται προς ριξηκέλευθες μορφές για τη λειτουργία της Δικαστικής εξουσίας. Πιστεύω πως χρειάζεται υποχρεωτική θέσπιση εξωδικαστικής επίλυσης των αστικών και διοικητικών υποθέσεων. Πρώτο βήμα ο άμεσος και σοβαρός περιορισμός των εισαγομένων στις Νομικές σχολές των Πανεπιστημίων μας. Το πλήθος των δικηγόρων ευθύνεται όχι μόνον για δικηγορογενείς υποθέσεις, αλλά και για αθέμιτο ανταγωνισμό. Ο τελευταίος οδηγεί σε έκνομες λειτουργίες και ατελή προσφορά υπηρεσιών σοβαρού μέρους του νομικού κόσμου. Ως επόμενο και παράλληλο βήμα θεωρώ την επείγουσα νομοθέτηση ταχύτατης εξωδικαστικής επίλυσης των αστικών και διοικητικών υποθέσεων. Ανά ένας δικηγόρος κάθε πλευράς, και σε μικρές υποθέσεις μόνοι τους οι πολίτες. Πρόεδρος ένας τακτικός δικαστής. Εκδίκαση της υπόθεσης το πολύ σε δύο μήνες και πάντοτε με γραπτή διαδικασία, επειδή στην Ελλάδα βρίθουν οι ψευδομάρτυρες. Έκδοση απόφασης το πολύ σε 45 μέρες, και μικρή προθεσμία για εκτέλεσή της. Οι λεπτομερειακές ρυθμίσεις, που δεν θα παραλύουντο σύστημα, ανήκουν στον Νομοθέτη.
Όταν διάδικος επιθυμεί συνέχιση της υπόθεσης σε τακτικό Δικαστήριο, θα του καθορίζεται υποχρεωτική προκαταβολή όλης της δαπάνης, με επιστροφή της σε περίπτωση ευνοϊκής για τον ίδιο απόφασης. Η δημαγωγική αντίληψη του «δωρεάν λάβετε», δεν έχει λογικό στήριγμα. Με την προσκόμιση φορολογικών εντύπων Ε1, Ε2, Ε9 κ.α. μπορεί να ελαχιστοποιηθεί η προκαταβολή. Θα σταματήσει τότε παραγωγή δικογράφων τόσο στην εξώδικη όσο και στην δικαστική φάση. Δεν πρέπει να κυριαρχεί η αντίληψη ικανοποιητικής ύλης για τον νομικό κόσμο της χώρας. Οι καλοί δικηγόροι θα φανούν στον ανταγωνισμό και η αξιοσύνη τους θα βοηθήσει πολύ στην ικανοποίηση των δίκαιων αιτημάτων του πολίτη. Υπάρχει πρόσφατο παράδειγμα. Πριν αρκετά χρόνια καθιερώθηκε υποχρέωση προκαταβολής 100 ευρώ για την κατάθεση μήνυσης. Η τεράστια μείωση των μηνύσεων αιφνιδίασε. Δυστυχώς ο Έλληνας βρήκε το παράθυρο των ανώνυμων καταγγελιών. Που αντί να πετιούνται, ταλαιπωρούν Εισαγγελείς, Δικαστές, καταγγελλόμενους, μάρτυρες και ολόκληρο το σύστημα απονομής δικαιοσύνης. Για «την πλάκα» συνήθως απίθανων τύπων, οι Έλληνες φορολογούμενοι πληρώνουν μεγάλα χρηματικά ποσά. Για κακοήθειες αυτού του είδους.
Εναντίον επώνυμου δικηγόρου της πόλης μας, κάποια επιτεύγματα (;) του οποίου, εμπάθεια (;) ή εγγενής κακότητα (;) μιας ή ενός πολίτη αποτέλεσαν σοβαρό λόγο δυσφήμισής του - με «επώνυμη», αλλά με ανύπαρκτο όνομα και διεύθυνση μήνυση- εξαπολύθηκε πριν λίγα χρόνια βροχή ανώνυμων καταγγελιών για ανύπαρκτα αδικήματα στους οικονομικούς Εισαγγελείς, στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, στον Εισαγγελέα της Λάρισας, στο ΣΔΟΕ, τον Δικηγορικό Σύλλογο, και τον φορέα όπου ο καταγγελλόμενος υπήρξε προϊστάμενος των νομικών του Υπηρεσιών. Εισαγγελείς, Δικαστές, Γραμματείς, Δημόσιοι υπάλληλοι και ο καταγγελλόμενος χρειάστηκε να απασχοληθούν για πολύ καιρό … μόνο και μόνο για να μπουν στο αρχείο οι ανώνυμες καταγγελίες του απίθανου τύπου ή τύπισσας. Σε ανάλογες καταστάσεις, διαπιστώνεται ανυπαρξία μηνυτή (απασχόληση μιας ή δυο πολύ ωρών), οι καταγγελίες πρέπει αμέσως να πετιούνται στα άχρηστα με εγγραφή μόνον αριθμού καταγγελίας και παράπλευρη σημείωση με τη λέξη «αβάσιμη».
Στο δεύτερο τώρα στάδιο αντιμετώπισης των υποθέσεων πρέπει να καθορίζονται πάλι συντομότατες προθεσμίες χωρίς δυνατότητες αναβολών. Σήμερα συμβαίνει να εκδίδονται αποφάσεις ακόμα και μετά δύο χρόνια από την εκδίκαση των υποθέσεων. Χρειάζεται να καταργηθούν οι ρυθμίσεις υπέρ των Δικηγόρων, οι απεργίες των οποίων υποχρεώνουν τα Δικαστήρια να αναβάλλουν τις εκδικάσεις. Είναι χρήσιμη η εξαήμερη λειτουργία των ακροατηρίων καθώς και το ολοήμερο ωράριό τους. Κανένα ανάλογο μέτρο δεν έχει ληφθεί. Τελευταία υπήρξε ρύθμιση για εκδίκαση υποθέσεων σε πρώτο βαθμό στα πολιτικά δικαστήρια σε 100 ημέρες. Είναι μικρή η συμβολή της ρύθμισης για την βελτίωση της εικόνας της Δικαιοσύνης μας.
Σημαντική βελτίωση πρέπει να γίνει και στα ποινικά Δικαστήρια, όπου επεμβαίνει και τιμωρεί η Πολιτεία τα εγκλήματα. Από πταίσμα μέχρι κακούργημα. Χρειάζεται και εδώ οικονομικό φράγμα στην εισαγωγή μηνύσεων, ανάλογα με την βαρύτητα των μηνυόμενων πράξεων. Πρέπει να υπάρξουν και χρηματικές ποινές κατά του Δημοσίου για κατηγορούμενους που κηρύσσονται κατ’ ουσίαν και παμψηφεί αθώοι λόγω ανυπαρξίας άδικης πράξης. Για τους γνωρίζοντες τα πράγματα υπάρχει μεγάλο πεδίο ουσιαστικής νομοθετικής βελτίωσηςστον χώρο της Δικαιοσύνης. Όχι «μπαλώματα», για να μη θίγονται τα κακώς κείμενα και δημιουργείται πολιτικό κόστος.
Είναι χρήσιμο σε προσεχές σημείωμά μου ν’ αναφερθώ στο μισθολόγιο των Ελλήνων Δικαστών. Υπάρχουν ενδιαφέροντα πράγματα που ξεκίνησαν το 2006. Χρονιά στην οποία Δικαστές, συνταξιούχοι Δικαστές και σύμβουλοι του νομικού Συμβουλίου του Κράτους (Ν.Σ.Κ.) έλαβαν αυξήσεις κατά 50% στο ήδη πολύ ικανοποιητικό μισθολόγιό τους. Με βάση λοιπόν πλειοψηφική από δικηγόρους και δικαστές απόφαση του Μισθοδικείου το Κράτος υποχρεώθηκε να διαθέσει για τους 6.000 Έλληνες Δικαστές, και συνταξιούχους Δικαστές 830 εκατομμύρια ευρώ μέχρι τη χρονιά εκείνη. Το πώς και το γιατί ενδιαφέρει τον φορολογούμενο πολίτη. Όπως τον ενδιαφέρουν και οι εξαιρέσεις του Δικαστικού κλάδου από τις μνημονιακές μειώσεις των μισθών μετά το 2012. Όλα αυτά την ώρα που το ελληνικό μέσο μισθολόγιο μειώθηκε κατά 80%. Αυτά για σήμερα.
* Γράφει ο Όμηρος
