Μάλιστα, η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί να προσδώσει έναν ιδιαίτερα ενισχυμένο ρόλο στον πολιτισμό και την πολιτιστική πολιτική της, μέσα από τις πολιτικές που έχει αναπτύξει τα τελευταία χρόνια με την ‘Ευρώπη 2020’, για βιώσιμη ανάπτυξη, για ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς και για έξυπνη ανάπτυξη. Εξάλλου, στην ευρωπαϊκή ατζέντα για τον πολιτισμό του 2007 αναγνωρίζεται ότι ο πολιτισμός αποτελεί απαραίτητο στοιχείο για την επίτευξη των στρατηγικών στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή της ευημερίας, της αλληλεγγύης και της ασφάλειας.Επιπλέον τη σημασία του πολιτισμού για τις σύγχρονες κοινωνίες τονίζουν και άλλοι διεθνείς οργανισμοί, πέραν της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η UNESCO, τα Ηνωμένα Έθνη, ο ΟΟΣΑ.
Ο πολιτισμός αποτελεί μια σύνθετη έννοια, με την οποία εκφράζεται η θεσμική, ηθική, επιστημονική και κοινωνική πρόοδος, ενώ από τις απαρχές του 19ου αιώνα συνδέθηκε με την επιστημονική πρόοδο, τον ορθολογισμό και την τεχνικο – βιομηχανική ανάπτυξη, ενώ σε πολλές περιπτώσεις ταυτίστηκε με την εκβιομηχάνιση. Ουσιαστικά, η νέα προσέγγιση του πολιτισμού αφορά και στη συνεισφορά του στην αύξηση της απασχόλησης, στην αύξηση των επενδύσεων για έρευνα και καινοτομία, στη βελτίωση της εκπαίδευσης, στην καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και της φτώχειας. Επιπλέον, ο πολιτισμός δημιουργεί υψηλές προστιθέμενες αξίες, άμεσα μετρήσιμες για τις τοπικές και εθνικές οικονομίες, ενώ η διασύνδεσή του με πολλούς και διαφορετικούς κλάδους και υπηρεσίες επιφέρουν πολλαπλασιαστικά οφέλη, τόσο οικονομικά όσο και κοινωνικά.Μάλιστα, ο πολιτισμός, τοποθετείται στο κέντρο των πολιτικών βιώσιμης ανάπτυξης, καθώς η προσφορά των πολιτικών αυτών, στις σύγχρονες κοινωνίες έχουν ολιστική αναπτυξιακή θεώρηση όπως και ανθρωπιστική θεώρηση.
Για το λόγο αυτό, τα τελευταία χρόνια, οι πολιτιστικές βιομηχανίες αποτελούν έναν ανερχόμενο οικονομικά τομέα, για τις σύγχρονες κοινωνίες, ενώ ο πολιτιστικός σχεδιασμός συνδέεται όλο και συχνότερα με τον τουρισμό, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην τουριστική ανάπτυξη ή και αναβάθμιση της περιοχής στην οποία αναφέρεται. Εξάλλου, ο πολιτιστικός τουρισμός δομείται στο συγκριτικό πλεονέκτημα της περιοχής, ενώ δημιουργεί και ενσωματώνει νέες πρακτικές και διαδρομές και εμπλουτίζει το τουριστικό προϊόν της περιοχής με εισροές από τις πολιτιστικές βιομηχανίες, όπως τα μουσεία της περιοχής, τα ιστορικά μνημεία, ή ακόμη και διάφορους πολιτιστικούς θεσμούς όπως τα φεστιβάλ.Υπάρχουν πολλά παραδείγματα τα οποία αποδεικνύουν την ενίσχυση των τουριστικών εισροών για τις περιοχές μέσα από τις πολιτιστικές βιομηχανίες,χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του μουσείου της Ακρόπολης και πως αυτό έχει λειτουργήσει θετικά για την οικονομία της περιοχής και της πόλης των Αθηνών γενικότερα ή του νέου κτηρίου του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.Οι πολιτιστικές διαδρομές συμβάλλουν στη διατήρηση και ανάδειξη των μνημείων, αναδεικνύουν την άυλη πολιτιστική κληρονομιάτου τόπου, δημιουργούν δίκτυα και ταυτόχρονα ο αυξημένος αριθμός επισκεπτών λόγω της ελκυστικότητας των πολιτιστικών πόρων τονώνει οικονομικά τις επιχειρήσεις της περιοχής. Ακόμη, ο τοπικός πολιτισμός, μέσα από ένα σωστό σχεδιασμό μπορεί να δημιουργήσει μια συγκεκριμένη ταυτότητα για τον τόπο, αποτελώντας παράλληλα κινητήρια δύναμη ανάπτυξης. Είναι γνωστό ότι στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και του έντονου ανταγωνισμού, η ανάδειξη καθώς επίσης και η προβολή των τοπικών χαρακτηριστικών αλλά και των ιδιαιτεροτήτων μιας περιοχής αποτελούν τα πλέον ισχυρά πλεονεκτήματα για ανάπτυξη αλλά και δημιουργία θέσεων εργασίας.Κρίνεται απαραίτητη η συμβολή του πολιτισμού στην αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, καθώς μπορεί να αποτελέσει ουσιαστικό και ζωτικό παράγοντα οικονομικής ανάπτυξης μέσα από τη συνέργεια με άλλους παραγωγικούς κλάδους όπως ο τουρισμός.
Στην περίπτωση του Νομού Λάρισας υπάρχουν οι πολιτισμικοί πόροι οι οποίοι μπορούν να λειτουργήσουν καταλυτικά για την περιοχή. Το Α΄ Αρχαίο Θέατρο καθώς επίσης και η ευρύτερη περιοχή μπορεί να διαδραματίσει ένα σημαντικό ρόλο για την πολιτισμική και οικονομική ανάδειξη. Επιπλέον, το Διαχρονικό Μουσείο, μπορεί να λειτουργήσει ως ένας δεύτερος πολιτισμικός πόλος για την περιοχή, συνδεδεμένος με το χώρο του κέντρου και το μνημείο του Ιπποκράτη. Επιπρόσθετα οι αρχαιολογικοί χώροι του Κραννώνα με τα μοναδικά ταφικά μνημεία, των Τεμπών, των Φαρσάλων με το μυθικό ήρωα Αχιλλέα, της Ελασσόνας κ.α. μπορούν να δημιουργήσουν και να προσφέρουν ένα ολοκληρωμένο πακέτο πολιτισμικού τουρισμού που θα καλύπτει όλο το Νομό.
Του Απόστολου Γούλα
*Ο Απόστολος Γούλας είναι οικονομολόγος MSc, υπ. διδάκτορας Αγροτικής Οικονομίας, Ανάπτυξης και Πολιτικής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
