Ένας άνεμος φύσηξε δροσάτος, μελτέμι αυγουστιάτικο το λες, τα μάζεψε σωρό, τα στροβίλισε και μετά τα απίθωσε ζαλισμένα σε μια γωνιά της πλατείας. Φθινοπωριάζει...
Παρ’ όλα αυτά, οι άνθρωποι στην πόλη μού εύχονται «καλό υπόλοιπο καλοκαιριού», σαν να φοβούνται να πουν «καλό χειμώνα» όπως κάποτε που παίρναμε τη ζωή με οπωσδήποτε πιο φυσικό τρόπο. Η ψευδαίσθηση ότι το καλοκαίρι συνεχίζεται είναι κι αυτή «μια κάποια λύσις», ένα αντίδοτο στη δεδομένη μελαγχολία των ημερών.
Στην τηλεόραση παίζει πλάνα από την κηδεία της Ζωής Λάσκαρη. Πέρυσι τέτοιες μέρες αποχαιρετούσαμε μια ακόμη ωραία περσόνα του ελληνικού σινεμά, τον Ανδρέα Μπάρκουλη. Παράξενο, αλλά ο Αύγουστος έχει μέσα του σπέρματα πένθους... Ο μήνας που κοιμήθηκε η γλυκιά Παναγιά, η «μητέρα του κόσμου», ήταν ίσως ο πιο κατάλληλος να πάρει μαζί του και την «ξανθιά αγαπημένη Παναγιά», όπως τραγουδούσε κάποτε ο Τόλης Βοσκόπουλος για τη Ζωή...
Ζωή Λάσκαρη... Μια ωραία κοιμωμένη...
Κάπως έτσι, καθώς το παζλ των παιδικών σου ηρώων αποσυντίθεται,συλλαμβάνεις τον χρόνο που περνά και μας προσπερνά. Ο νους γυρνά πίσω στα καλοκαιρινά σινεμά της δεκαετίας του ’70. Υπάρχουν μερικά ακόμη στη Λάρισα, περίεργο που η αντιπαροχή δεν τα άγγιξε. Τα ντουβάρια που χρησίμευαν για σκηνή μένουν ακόμη όρθια. Μπορεί μελλοντικά κάποια ευφάνταστη δημοτική αρχή και να τα αναστήσει...
Και τι δεν έχει προβληθεί πάνω σ’ αυτά τα κουφάρια... Ο Θανάσης Βέγγος δεν σταματά να τρέχει και να κάνει παλαβομάρες. Ο Λάμπρος Κωνσταντάρας – αμετανόητος πενηντάρης εντυπωσιάζει τον συνοικιακό γυναικόκοσμο με το παράστημά του, Γκιωνάκης, Ηλιόπουλος, Σταυρίδης, Βλαχοπούλου, συναγωνίζονται τον Χατζηχρήστο σε ατάκες. Αμ πώς; Κι από κοντά ένας απελπισμένος Κούρκουλος να βάζει φωτιά στο τσαρδί του. Λιγώνονται τα θηλυκά στο αρρενωπό ζεμπέκικό του, τα ίδια αυτά θηλυκά που κλαίνε για την τραγική μοίρα της υπολοχαγού Νατάσα –Βουγιουκλάκη.
Εκεί μέσα άνθησε και η εντέχνως καλλιεργημένη κόντρα της λαμπερής ξανθιάς Ζωής Λάσκαρη με τη «συνοικιακή» και οπωσδήποτε πιο γήινη Μάρθα Καραγιάννη. Και εκεί το διαισθανόσουνα. Το συνοικιακό αντρομάνι είχε ταχθεί αναφανδόν με τη Λάσκαρη, ένα άπιαστο ξανθό όνειρο, μια γυναίκα «χάι κλας» για την εποχή της. Τις άλλες, τις Μάρθες, τις σνόμπαραν. Το είδος της μελαχρινής «τσουπωτής» ντυμένης μονίμως με φτηνά κλαρωτά τσιτάκια, που ήταν ικανή μόνο για να τηγανίζει τα μεσημέρια του καλοκαιριού κολοκυθάκια και μελιτζάνες, αφθονούσε άλλωστε στη γειτονιά, οπότε ποιος να το εκτιμήσει;
Ακολουθώντας τη γενική αυτή τάση, ερωτεύτηκα κι εγώ μυστικά στο δημοτικό την ακατάδεκτη και εγωίστρια Βίκυ, και νομίζω πως με συγκίνησε που ήταν ξανθιά. Σαν τη Λάσκαρη. Και ούτε που έδινα σημασία στην καλόκαρδη μελαχρινή Ματίνα που όλο με φώναζε να παίξουμε και γω προφασιζόμουνα πως είχα διάβασμα. Το ξανθό –για ένα περίεργο λόγο - ήταν συμβατό με ένα κύμα μοντερνισμού που είχε καταλάβει την Ελλάδα του ’70. Νομίζω ότι πήγαινε ασορτί με την πορτοκαλί φορμάικα με την οποία ντύσαμε τα ντουλάπια της κουζίνας στο νέο μας σπίτι. Με τις φωτισμένες βιτρίνες των καταστημάτων που άρχισε να αποκτά τότε η Λάρισα και τις πρώτες πιτσαρίες. Τα παγωτά ξυλάκια της «Δέλτα» και την άρτι αφιχθείσα τότε Κόκα Κόλα. Τις κόκκινες θρυλικές BMW 2002 που άρχισαν να αντικαθιστούν τα Φιατάκια και τους Σκαραβαίους και ακόμη τη μόδα των χίππις που είχε εισβάλει ορμητικά και στην Ελλάδα.Η Ελλάδα ζούσε εποχές μεγάλων προσδοκιών και το νεωτερικό ξανθό εξέπεμπε μια αισιοδοξία που έσπαζε τη θλίψη του μαύρου. Του μαύρου μαλλιού, των μαύρων ρούχων που φορούσε εσαεί ο μισός γυναικόκοσμος σαν χήρευε και πενθούσε, των μαύρων τσεμπεριών που φόραγαν οι γιαγιάδες μας.
Φθινοπωριάζει... Και τι θυμάσαι τώρα... Αυτός ο κόσμος δεν υπάρχει πια, οι πρωταγωνιστές του, όσοι τον αποτέλεσαν παίρνουν ένας – ένας τον δρόμο για το «σινεμά ο Παράδεισος», όπου έχει ασφαλώς μαζευτεί ένα μεγάλο καστ της Φίνος Φιλμ. Σε μας ο κόσμος αυτός κληροδότησε αναμνήσεις και αν το σκεφτείς είμαστε από αυτήν την άποψη τυχεροί.
Σήμερα – παγκοσμίως- δεν υπάρχουν μήτε προσδοκίες, μήτε τέχνη. Ταλαιπωρημένος ο πλανήτης παραμένει όμηρος των τρελών... Του επόμενου φανατικού τζιχαντιστή που θα πάρει ένα φορτηγό για να σκοτώσει ανυποψίαστους δυτικούς πολίτες. Των Τράμπ και των Κιμ Γιονγκ Ουν που μάλλον δεν έχουν αντιληφθεί τι θα σημάνει αν κάνουν πράξη τις απειλές τους. Παγκόσμια κουλτούρα τα σκουπίδια του Διαδικτύου και μόδα μας ό,τι παράγει και μας επιβάλλει η κινέζικη βιομηχανία και οι δορυφόροι της.
Στην Ελλάδα της κρίσης και της περιδίνησης, η σκέψη και η δημιουργία μοιάζουν ρολόι σταματημένο. Ποίηση και λογοτεχνία, θύματα του εκδοτικού κόστους. Ό,τι σπουδαίο γράφεται μένει συνήθως στο συρτάρι. Οι λιγοστές κινηματογραφικές ταινίες είναι συνήθως ασήμαντες, είναι αναλώσιμα προϊόντα. Τα τραγούδια του συρμού δεν τα θυμάσαι καν μετά από ένα εξάμηνο. Στις φετινές διακοπές, στα ίδια μέρη που κάποτε οι παρέες ονειροπολούσαν τραγουδώντας χατζιδακικές μελωδίες, άκουγα το νέο σουξέ της εποχής : «Ξημερώματα δίνεις δικαιώματα...». Πράγματι...
Κάπως έτσι οι μελλοντικές γενιές προπονούνται στο να έχουν κοντή μνήμη. Το βέβαιο είναι πως δεν θα έχουν ισχυρές αναμνήσεις. Καλό ή κακό, ποιος μπορεί να το πει; Καμιά φορά λυτρώνει η λήθη και οι αναμνήσεις πληγή χαίνουσα...
Φθινοπωριάζει... Το «ξανθό καλοκαιράκι», και μαζί με την ξανθιά Ζωή μας αποχαιρετούν. Καιρός να μαζευόμαστε. Είναι ίσως καλύτερα έτσι. Μέσα στην περισυλλογή ίσως και να ανακαλύψουμε τα φωτεινά μονοπάτια... Κάποιες διεξόδους από τις οποίες έχουμε πια απολύτως ανάγκη...
ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΛΕΣΗΣ
alexiskalessis@yahoo.gr
