Θεομητορικό προσκύνημα λοιπόν στην Κοίμηση της Θεοτόκου, Πόλεις, βουνά, θάλασσες, πεδιάδες και χωριά πανηγυρίζουν την μετάστασή της στους Ουρανούς κι οι πιστοί χριστιανοί αγάλλονται μαζί της, αναγεννιώνται, παίρνουν δύναμη από την γιορτή της Παναγιάς και συνεχίζουν τον αγώνα της ζωής για να φτάσουν ψηλά, στην κορύφωση του αγώνα τους, στον αγιασμό, ταις πρεσβείαις της Θεοτόκου…
Ο Τύρναβος, η ένδοξη και θαυμαστή αυτή πόλη έχει να καυχηθεί για πολλά και σπουδαία πράγματα και γεγονότα.
Μέσα στην ιστορία διακρίθηκε αυτή η πόλη για τους σπουδαίους εθνικούς αγώνες της, τους ακόμη σπουδαιότερους ανθρώπους της, μεγάλους ευεργέτες της Πατρίδος, σπουδαίους και σοφούς Διδασκάλους, Μουσικούς, Ζωγράφους και ανθρώπους του πνεύματος, που εδόξασαν την πατρίδα τους, εδίδαξαν στο περίφημο Ελληνομουσείο του Τυρνάβου και τις περιώνυμες σχολές της πόλεως αυτής, ενώ περισσότερο από όλα η πόλις αυτή πρόσφερε δύο Νεομάρτυρες της Πίστεως στα δύσκολα χρόνια της δουλείας, τον Άγιο Γεδεών, τον Οσιομάρτυρα και τον ένδοξο Διδάσκαλο της Ραψάνης, Άγιο Γεώργιο, που θυσιάστηκαν ομολογώντας το όνομα του Κυρίου, κοντά στην γέφυρα του Τυρνάβου το έτος 1818.
Καυχάται αυτή η πόλη όμως και για τις θαυμάσιες ιστορικές εκκλησίες της, με πρώτη την μητρόπολη του Τυρνάβου, τον σπουδαίο αυτό πέτρινο Ιερό Ναό της Παναγίας, της Φανερωμένης, στο κέντρο της πόλεως. Εκτός από ευλογημένο καθίσταται και πολύ ενδιαφέρον το προσκύνημά μας στον ιστορικό αυτό Ναό, με τους ανεκτίμητους θησαυρούς και τα ιερά κειμήλια και σεβάσματα, που δεικνύουν το πόσο ριζωμένη είναι αυτή η πίστη στις καρδιές των ανθρώπων της πόλεως αυτής.
Ο Ιερός Ναός της Παναγίας της Φανερωμένης οικοδομήθηκε το 1674 από ευλαβείς ανθρώπους της πόλεως, στο κεντρικότατο αυτό σημείο, στο οποίο ίσως προϋπήρχε κάποιο Θεομητορικό κάθισμα, γεγονός που δικαιολογεί την επιμονή των υπευθύνων να ανεγερθεί ο ναός της Θεοτόκου στο συγκεκριμένο σημείο και όχι κάπου αλλού ή κεντρικότερα ακόμη, επί της πλατείας. Ασαφείς πληροφορίες λένε πως ακολούθησε μεγάλη πυρκαγιά στο κέντρο της πόλεως, που ασφαλώς επηρέασε ή και κατέστρεψε εν μέρει τον μεγαλόπρεπο Ναό, οπότε το 1870 έτσι ή αλλιώς ανακαινίσθηκε με την μπροστινή μεγαλειώδη προσθήκη, που είναι με την νέα μορφή του Ναού και η κεντρική είσοδος του. Ο Ναός χαρακτηρίζεται από τους αρχιτέκτονες και Ναοδόμους ως ιδιαίτερος, επιβλητικός, μεγαλοπρεπής και πρωτότυπος με αρκετές διακοσμήσεις, ο ρυθμός του είναι τρίκλιτη βασιλική με τρούλο και κοσμείται από το υψηλότερο στην πόλη και την περιοχή κωδονοστάσιο, πάνω στο οποίο υπάρχει τοποθετημένο μεγάλο ρολόϊ, ευδιάκριτο στους διερχομένους.
Αξιοθαύμαστα και ιδιαίτερα λειτουργικά στον Ναό αυτό φαίνονται το πανέμορφο υψηλό, σκαλιστό ξυλόγλυπτο τέμπλο (1874), ο θαυμάσιος ζωγραφιστός, όπως τον αποκαλούν άμβωνας και ο επιβλητικός Δεσποτικός θρόνος(1873), καθώς και ένα πολύ παλαιό προσκυνητάρι του Ναού με τέσσερα σκαλιστά κολονάκια, πάνω στα οποία στηρίζεται μικρός τρουλίσκος με πολλές απεικονίσεις, κυρίως ανθέων και συμβόλων.
Ο Ναός ήταν και είναι αφιερωμένος στο Γενέθλιο της Υπεραγίας Θεοτόκου και εορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου, όμως η ευλάβεια των ανθρώπων επέβαλε κυριολεκτικά να τελούνται πανηγυρικώς εκεί όλες οι μεγάλες Θεομητορικές εορτές, Δοξολογίες και Δεήσεις. Εξάλλου και στο παρελθόν εκεί τελέσθηκαν Ιερές Δοξολογίες, με την ευκαιρία σημαντικών γεγονότων της Πατρίδος μας και του Έθνους μας, το οποίο υπερπερισσώς ευεργέτησε και προστάτευσε η Υπέρμαχος Στρατηγός του Γένους μας.
Σχετικά με την ονομασία του Ναού και το προσωνύμιον ¨Φανερωμένη¨ η επικρατούσα άποψη, θέλει την ονομασία αυτή να την αντλεί ο Ναός από αλλεπάλληλα θαύματα, φανερώσεις και αποκαλύψεις μιας θαυματουργού παλαιάς και εφεστίου ιεράς εικόνος της Παναγίας, που εφυλάσσετο στον Ναό ή και έξω αυτού. Υπάρχει μέχρι σήμερα έντονη η θύμιση εκ διηγήσεων των πολύ παλαιοτέρων πως γύρω στον 18ο αιώνα, όπισθεν του πρώτου Ιερού Ναού, υπήρχε πρόχειρο σχετικά οικοδόμημα(εικονοστάσι), που μέσα του φιλοξενούσε την παλαιά εφέστιο ιερά εικόνα της Βρεφοκρατούσης Παναγιάς, αγνώστου προελεύσεως και αγιογράφου που οι πιστοί την ονόμαζαν Οδηγήτρια! Μάλιστα ο τόπος αυτός εθεωρείτο ιερός και άγιος, ονομαζόταν κάθισμα της Παναγίας, οι πιστοί διήρχοντο από ΄κει καθημερινά και προσεύχονταν, ενώ οι λαμπάδες των αιτημάτων των πιστών δεν έσβηναν ούτε αργά την νύχτα. Την Παναγία αυτή την επικαλούνταν άνδρες, γυναίκες και παιδιά σε δύσκολες ώρες, πολέμους, ασθένειες, λοιμούς και κακουχίες, άναβαν τις κανδήλες της όταν επιμόνως την παρακαλούσαν να φανερώσει λύσεις στα προβλήματά τους και θεραπεία στις ασθένειές τους, αναφέρονταν σε εκείνην όταν αντιμετώπιζαν δοκιμασίες και προβλήματα μεγάλα ή ακόμη όταν έχαναν πολύτιμα αντικείμενα. Και Εκείνη γεμάτη αγάπη και ευσπλαχνία απαντούσε με τον δικό της τρόπο στα δίκαια αιτήματα των πιστών, φανερώνοντας πότε τον τρόπο με τον οποίο θα υπερβούν οι άνθρωποι τις δυσκολίες και πότε δίδοντας την ίαση και την θεραπεία στις πονεμένες ψυχές των ασθενών και των αδυνάτων, δεικνύοντάς τους πάντοτε το θέλημα του Θεού. Από όλες αυτές τις ευεργεσίες και τις θαυμαστές αποκαλύψεις, οι ίδιοι οι πιστοί φέρεται να μετονόμασαν, όχι με καμιά ιδιαίτερη πράξη ή τελετή, αλλά μέσα στην καρδιά και την συνείδησή τους την ιερά εικόνα από Οδηγήτρια σε Παναγιά Φανερωμένη και τόσο έντονη και βιωματική ήταν η αγάπη τους προς την ιερά αυτή εικόνα της Θεομήτορος, που την μετέφεραν εντός του νέου ιερού Ναού, μετονομάζοντας και αυτόν τον ίδιο τον Ναό σε Παναγία Φανερωμένη!
Ο Ναός έχει στην διάθεσή του αρκετά ιερά κειμήλια και σπουδαίες ιερές εικόνες, που τα τελευταία χρόνια συντηρούνται και εξέρχονται και πάλι σε λειτουργική χρήση, ώστε να προσκυνούνται από τους πιστούς και τα εικονιζόμενα ιερά πρόσωπα των αγίων μας να ευλογούν την ζωή και τα έργα τους. Σημαντικό είναι ότι παρά τις επιθέσεις που δέχθηκε κατά καιρούς ο Ναός, όπως στα χρόνια της Γερμανικής κατοχής κατόρθωσε και διετήρησε πολλά από τα ιερά κειμήλια του.
Πλούσιο και ευλογημένο λοιπόν αποβαίνει το προσκυνηματικό οδοιπορικό ενός πιστού στον Μητροπολιτικό Ναό της Παναγίας, της Φανερωμένης του Τυρνάβου, αφού του δίδεται η ευκαιρία να προσκυνήσει εκτός των άλλων την ιερά και χαριτόβρυτη αγία κάρα του Οσίου Γεδεών, του Πολιούχου του Τυρνάβου, που φυλάσσεται στον Ιερό Ναό, αλλά και την εφέστιο ιερά εικόνα της Παναγίας, της Φανερωμένης, που και σήμερα φανερώνει σε όλους εμάς τον δρόμο της σωτηρίας και του αγιασμού μας, δίδει την πολυπόθητη υγεία της ψυχής και του σώματος, αρωματίζει με την γλυκιά ευωδία της την γεμάτη από δυσώδη πάθη ζωή μας και μας στηρίζει στον καθημερινό αγώνα της ζωής, που χωρίς τις μεσιτείες της και τις δραστικότατες πρεσβείες της ο σύγχρονος άνθρωπος διαρκώς παραπαίει και σίγουρα δεν μπορεί να βρει το αληθινό νόημα της ζωής.
* Του αρχιμανδρίτου π. Αχιλλίου Τσούτσουρα,
πρωτοσυγκέλου της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και Τυρνάβου
