Αρκετά με ρωτάνε για συμβουλές, λόγω της ενασχόλησης μου με την μέση εκπαίδευση, και ολοένα και περισσότερο παρατηρώ πως οι γονείς τους προτρέπουν να μην ακολουθήσουν την δουλειά που κάνουν οι ίδιοι (οι λόγοι είναι θέμα κάποιου μελλοντικού άρθρου)! Κάποτε συνήθιζα να λέω «Βρες την δουλειά που σου αρέσει και πιστεύεις πως θα είσαι καλός». Πλέον προσθέτω «…μία δουλειά που δεν θα μπορεί να την αντικαταστήσει ένα… ρομπότ».
Σύμφωνα με μία ακαδημαϊκή δημοσίευση του Oxford Martin School, σχεδόν το 50% όλων των σημερινών επαγγελμάτων το 2030, θα έχουν αντικατασταθεί από robots (6% μέχρι το 2020). Προς αποσαφήνιση, τα robot δεν είναι μόνο ανθρωπόμορφα τέρατα, αλλά εκτείνονται από μηχανοποιημένους κύβους (κάτι σαν ηλεκτρικές σκούπες) που έχουν αρχίσει ήδη να αντικαθιστούν επαγγέλματα όπως οι διανομείς ενδοεταιρικών δεμάτων και φακέλων, μέχρι απλά κομμάτια έξυπνου κώδικα που έχουν αρχίσει να «σβήνουν» από τον εργασιακό χάρτη επαγγέλματα όπως λογιστές κλπ.
Οποιαδήποτε εργασία απαιτεί αναλύσεις και υπολογισμούς, είναι προφανές πως θα μπορεί να διεξάγεται από υπολογιστές. Αλλά η ανάπτυξη καινοτομιών, δείχνει αυτή την τάση και σε επαγγέλματα όπως αγρότες (με μη επανδρωμένα μηχανήματα, drones κ.α) ακόμα και ηθοποιούς (πρόσφατα, «συμμετείχαν» στο Star Wars η Κάρι Φίσερ και ο Πίτερ Κάσινκ, που αν και έχουν αποβιώσει, έδειχναν όπως και στην ταινία του 1977). Αν ποτέ αναρωτηθείτε αν και το επάγγελμα σας, κινδυνεύει να παρασυρθεί από την νέα τεχνολογική επανάσταση, μπορείτε να επισκεφθείτε το www.replacedbyrobot.info.
Αυτοί που θα επηρεαστούν περισσότερο είναι οι λογιστές και οι μαρκετίστες, με 95% αυτοματοποίησης. Αν οι κυβερνήσεις το δουν ως πρόβλημα, μένει να δούμε ποιες πολιτικές θα χαράξουν για την αντιμετώπιση του, γιατί προφανώς, με τις σωστές κατευθυντήριες γραμμές θα δημιουργηθούν νέα είδη εργασίας, ίσως και περισσότερα από αυτά που θα εκλείψουν. Για παράδειγμα, το Forbes αναφέρει ως ταχέως εξελισσόμενο κλάδο, τον «συντηρητή ανεμογεννητριών», ενώ οι times τον «εκπαιδευτή για συνθήκες αντιβαρύτητας» μιας και το ταξίδι στο διάστημα (λόγω της SpaceX,) μοιάζει πλέον εφικτό. Είναι γεγονός πως τα επαγγέλματα που θα είναι τα κορυφαία σε 5 χρόνια (που θα αποφοιτούν οι τωρινοί πρωτοετείς φοιτητές), αυτήν την στιγμή δεν υπάρχουν καν.
Επιχειρηματίες και startuppers, συχνά ομολογούν πως δεν φανταζόταν ποτέ ότι θα κάνουν την δουλειά που κάνουν τώρα. Αστείο αποτελεί πως η νέα γενιά δεν μπορεί να εξηγήσει στην προηγούμενη, πως βγάζει το ψωμί της ( η φράση «είμαι you tuber” “growth hacker” “content marketer” “data scientist” κ.α προκαλούν απορία). Ο Μάκης Αντύπας, της Viva Payments (άλλη μία εταιρεία που πριν 10 χρόνια ήταν ανήκουστη), είχε πει «αν δεν μπορείς να εξηγήσεις με απλά λόγια το επάγγελμα σου στην γιαγιά σου, τότε δεν έχεις καταλάβει ούτε ο ίδιος τι κάνεις».
Προσωπικά διαφωνώ και τείνω περισσότερο προς τον ιδρυτή της εταιρείας Intrideo, που όπως μου ανέφερε, δεν έχει καταφέρει ακόμα να εξηγήσει στους γονείς του τι ακριβώς δουλειά κάνει, και μάλιστα, η δουλειά του είναι να αυτοματοποιήσει ένα μεγάλο μέρος της (βαρετής) εργασίας που αναλαμβάνουν οι υπεύθυνοι προσωπικού μίας εταιρείας.
Ο Dr. Burton - Cartledge από το Πανεπιστήμιο του Derby, δίνει μεγάλες «ελπίδες επιβίωσης» στα επαγγέλματα που απαιτούν αποφάσεις και κρίση. Ως εκπαιδευτικός, συμβουλεύω τα παιδιά να αναπτύσσουν ένα ευρύ φάσμα ικανοτήτων που θα τους επιτρέψει να ελιχθούν αναλόγως τις εξελίξεις, και να μην στοχεύουν από νωρίς σε μία εξειδίκευση. Το καλύτερο βιβλίο που θα πρότεινα σε ένα παιδί που αναζητά την μελλοντική του απασχόληση, είναι το «Rise of Robots» του M. Ford.
Η μείωση των ωρών εργασίας, δεν σημαίνει και λιγότερη παραγωγικότητα, και τρανό παράδειγμα είναι αυτό της Σουηδίας, που ενσωματώνει αυτοματισμούς συνεχώς και θέσπισε το 6ωρο εργασίας ανά ημέρα. O T. Ferris στα βιβλία του, περιγράφει πως οδεύουμε στο να εργαζόμαστε 4 ώρες εβδομαδιαίως, και απλά θα λαμβάνουμε τις αποφάσεις της δουλειά μας, που ένα μηχάνημα αδυνατεί να πάρει. Ίσως τα παιδιά μας καταλήξουν όπως στο Star trek, να περιπλανώνται ξέγνοιαστοι στο διάστημα έχοντας αναθέσει στα robots το καθήκον της εργασίας.
Του Γιάννη Γιαλαμά
(*) Μέρος του άρθρου γράφτηκε σε ένα λεπτό από την μηχανή τεχνητής νοημοσύνης articoolo.com, και διορθώθηκε από τον Γιάννη Γιαλαμά (johngia@hotmail.com).
