Όλοι τους έδωσαν και την τελευταία ρανίδα του αίματος για την υπεράσπιση της Κυπριακής Ελευθερίας. Οι δεκαέξι κατά την άνιση και προδομένη μάχη απόκρουσης του τούρκου εισβολέα το μαύρο καλοκαίρι του 1974 και ένας κατά τη διάρκεια των τουρκικών βομβαρδισμών στην περιοχή Μανσούρας - Κοκκίνων το 1964, καθώς βρισκόταν εντός της τορπιλακάτου "Φαέθων" που βυθίστηκε την ώρα που προσπαθούσε να αποκρούσει την τουρκική αεροπορική και ναυτική επίθεση σε όλη την περιοχή της Τηλλυρίας.
Τότε που με Πρωθυπουργό τον αείμνηστο Γεώργιο Παπανδρέου, η Ελλάδα είχε εντάξει την Κύπρο στον ευρύτερο αμυντικό σχεδιασμό της, οχυρώνοντας της με μια πλήρως εξοπλισμένη στρατιωτική Μεραρχία, πραγματικό φόβητρο σε κάθε τουρκική επιβουλή. Αυτός άλλωστε ήταν και ο λόγος που η απόπειρα εισβολής της Άγκυρας τον Αύγουστο του ΄64, δεν τελεσφόρησε. Τα περί αμερικανικής και σοβιετικής παρέμβασης (που ασφαλώς δεν αμφισβητούνται) αποτελούν την μια μόνο όψη του νομίσματος, αφού η στρατιωτική επιχείρηση των τούρκων στερείτο εξ αρχής κάθε πιθανότητας επιτυχίας. Θυμίζω ότι τότε στην Αθήνα, για πρώτη και μοναδική φορά ίσως, υπήρχε μια κυβέρνηση, η κυβέρνηση του Γέρου της Δημοκρατίας, που ήταν αποφασισμένη να μην αφήσει αναπάντητη καμιά τουρκική πρόκληση και να μην υποκύψει σε κανένα έξωθεν εκβιασμό! «Μην ανοίξετε την πόρτα του φρενοκομείου …», διαμήνυσε τότε ρητά και κατηγορηματικά ο Γεώργιος Παπανδρέου», στέλνοντας το μήνυμα πως η Ελλάδα δεν θα έμενε απαθής και με σταυρωμένα τα χέρια σε ενδεχόμενη αποβατική κίνηση των τούρκων!
Σε αντίθεση με το 1974, όπου στρατιωτική και πολιτική ηγεσία υπέκυψαν-εκτέλεσαν έξωθεν εντολές και δεν έκαναν το παραμικρό προκειμένου να αποτρέψουν την τουρκική στρατιωτική μηχανή που σαν οδοστρωτήρας περνούσε πάνω από τα κορμιά των ανυπεράσπιστων υπερασπιστών της μαρτυρικής Κύπρου! Δολοφονώντας, ατιμάζοντας και καίγοντας τα πάντα στο πέρασμα της. Είχε άλλη δουλειά βλέπετε η Αθήνα! Έβαλε τα καλά της και γιόρταζε! Γιόρταζε για τον ερχομό του αυτοεξόριστου Κωνσταντίνου Καραμανλή και για τη επάνοδο της δημοκρατίας που αποκαταστάθηκε επάνω στις στάχτες της κυπριακής γης! Τέτοια καφρίλα δηλαδή!
Έφθασαν λοιπόν στις 26 Μαΐου, ύστερα από καθυστέρηση 43 σχεδόν χρόνων, στην πατρώα γη, άλλοι δεκαεπτά δαφνοστεφανωμένοι Ημίθεοι! Είναι τα κόκκαλα τα ιερά ενός πεσόντα της τορπιλακάτου "Φαέθων", τριών πεσόντων του μεταγωγικού αεροσκάφους Νοράτλας «Νίκη-4» που καταρρίφθηκε το 1974 στη Λευκωσία και δεκατριών πεσόντων στις μάχες με τους εισβολείς. Πρόκειται για τον Συνταγματάρχη Βασίλειο Παπαλάμπρου από τη Λάγγα Καστοριάς και τους Ανθυπασπιστές Νικόλαο Κρητικό από τη Χασιά του Δήμου Φυλής και Νικόλαο Αθανασίου από το Μουζάκι Καρδίτσας που υπηρετούσαν το 1974 στην ΕΛ.ΔΥ.Κ., τον Αντιπτέραρχο Βασίλειο Παναγόπουλο από το Αγρίνιο, που ήταν ο Κυβερνήτης του «Νίκη 4» και τους Ανθυπασπιστές Καταδρομείς Σωτήριο Κουρούνη από την Καστάνιτσα του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας και τον Στέφανο Τζιλιβάκη από το Μεϊντάνι Χανίων που βρίσκονταν μέσα στο μεταγωγικό αεροσκάφος.
Μαζί με αυτούς επέστρεψαν τα οστά των στρατιωτών της ΕΛ.ΔΥ.Κ., Ελευθέριου Άνθη από τη Γαρίτσα Κέρκυρας, Γεώργιου Ζερβομανώλη από τα Παράκοιλα Μυτιλήνης, Αθανάσιου Καραγεώργου από το Μεγάλο Κεφαλόβρυσο Τρικάλων, Ιωάννη Κωνσταντακόπουλου από την Αγία Μαρίνα Βάρδα Ηλείας, Κωνσταντίνου Μπροδήμα από τα Δίδυμα Αργολίδας, Ιωάννη Παπαδόπουλου από το Λάνθι του Πύργου Ηλείας, Αργύριου Σίννη από το Καπαρέλι Θηβών, Μανούσου Τριανταφυλλίδη από τις Ποταμιές Ηρακλείου, Βασίλειου Τριάντη από το Καναλάκι Πρέβεζας και Γεώργιου Χαμουργιωτάκη από τη Νέα Ποτίδαια Χαλκιδικής. Επίσης επέστρεψε στην Ελλάδα ο Ανθυπασπιστής Ναυτικού Νικόλαος Νιάφας από τη Λαμία, που υπηρετούσε στη τορπιλάκατο «Φαέθων».
Τα οστά των πεσόντων Ηρώων παραδόθηκαν μέσα σε μικρές λειψανοθήκες σκεπασμένες με την κυπριακή σημαία και την γαλανόλευκη, με τις δέουσες τιμές από την Κυπριακή Δημοκρατία στους συγγενείς τους, παρουσία του Προέδρου Αναστασιάδη και του Υπουργού Εθνικής Άμυνας Πάνου Καμένου, ο οποίος συνοδευόταν από τον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ Ναύαρχο Ευάγγελο Αποστολάκη και τον Αρχηγό ΓΕΣ Αντιστράτηγο Αλκιβιάδη Στεφανή και άλλων πολλών επισήμων.
«Υποκλίνομαι στους σεβαστούς συγγενείς των Ηρώων. Με αισθήματα δέους, βαθιάς συγκίνησης και εθνικής υπερηφάνειας, με τον προσήκοντα σεβασμό, για να αποτίσουμε τον οφειλόμενο φόρο τιμής στους ηρωικούς πεσόντες Ελλαδίτες στρατιωτικούς κατά την επαίσχυντη τουρκική εισβολή το 1974 στη μαρτυρική Κύπρο αλλά και τον πεσόντα της ακταιωρού ΦΑΕΘΩΝ το 1964. Άπαντες επιτελούσαν εθνική αποστολή και συμμετείχαν σε πόλεμο. Δεν συμμετείχαν ούτε σε άσκηση ούτε σε κρυφή αποστολή, όπως έλεγαν κάποιοι μέχρι σήμερα. Αυτή είναι η αλήθεια και η πατρίδα είναι υπερήφανη … Πριν 43 χρόνια οι τιμώμενοι ήρωες μας, μαζί με άλλα άξια τέκνα της Πατρίδας, ενίσχυσαν τον άνισο αγώνα που έδιναν οι Ελληνοκυπριακές δυνάμεις στη Μεγαλόνησο, συνεπείς στους όρκους που έδωσαν, τιμώντας το “τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι”.
Δε δείλιασαν μπροστά στο θάνατο και έδωσαν το παράδειγμα στις επόμενες γενιές των Ελλήνων που πιστεύουν στην αξία της ελευθερίας. Που πιστεύουν ότι υπάρχουν αρχές και έννοιες για τις οποίες αξίζει να δώσουμε την ύστατη ρανίδα του αίματος μας και την τελευταία μας πνοή. Αυτοί έπεσαν υπέρ βωμών και εστιών και ορίζουν τη δική μας αποστολή και το δικό μας καθήκον.
Στην ιερή γη της Κύπρου, στην ιερή ελληνική γη της Κύπρου, βρίσκονται θαμμένα πολλά παλικάρια της Ελλάδας και της Κύπρου, που έπεσαν αναλαμβάνοντας το βάρος της Ιστορίας. Της Ιστορίας που γεννούσε πάντα ήρωες και συνεχίζει να γεννά ήρωες ακόμα και σε περίοδο ειρήνης…. Τιμή και δόξα σε αυτούς τους ήρωες που έδωσαν τη ζωή τους για την πατρίδα μας.
Αξιωματικοί των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, του ελληνικού Στρατού και του Πολεμικού Ναυτικού που σήμερα γυρίζετε στην πατρίδα, θα σας συνοδεύσουμε με τη στρατιωτική ηγεσία των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων με όλες τις οφειλόμενες τιμές. Πέσατε υπέρ πίστεως και πατρίδος στα ελληνικά χώματα της Κύπρου και σήμερα επιστρέφετε στη μητροπολιτική Ελλάδα στη συνέχεια της Ελλάδος … Θα σας υποδεχτούμε όπως οφείλαμε να σας υποδεχτούμε εδώ και πάρα πολλά χρόνια. … Κάποιοι πίστεψαν ότι θα πρέπει να σιωπήσουμε και θα πρέπει να μαλακώσουν τα πράγματα. Όχι. Η οφειλή της πατρίδας είναι τη θυσία σας να την κάνει παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές και αυτό κάνει σήμερα … Αναγνωρίσαμε τη θυσία του κυβερνήτη της ακταιωρού ΦΑΕΘΩΝ, Μητσάτσου που το 1964 πολέμησε για την Ελλάδα, εδώ στην Κύπρο. Κάποιοι θεώρησαν ότι δεν θα έπρεπε ο ναύαρχος πλέον να αναγνωρίζεται ως ήρωας. Κυκλοφορούσε επί αρκετές δεκαετίες ακρωτηριασμένος και κάποιοι δεν του έδιναν προτεραιότητα στα νοσοκομεία γιατί δεν θα έπρεπε να αποκαλυφθεί η αποστολή!
Αυτά αποκαθιστούμε πλέον, κάτω από τη σκέπη του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, του Έλληνα Προέδρου, του Έλληνα Πρωθυπουργού και με τη βοήθεια των Υπουργών της κυπριακής κυβέρνησης. Γονατίζουμε μπροστά στους ήρωες και σας καλώ όλους μαζί να φωνάξουμε, Αθάνατοι», είπε μεταξύ άλλων ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας της μητρός πατρίδος πριν οι δεκαεπτά ήρωες ξεκινήσουν το ταξίδι της επιστροφής.
Υστερόγραφο:: Με δέος παρακολουθούμε όλες τις προσπάθειες που γίνονται, έστω και πολύ αργοπορημένα, τα τελευταία χρόνια για την ταυτοποίηση των νεκρών αγνοουμένων και πεσόντων ηρώων μας, καθώς και το ύστατο χαίρε όπως αρμόζει σε ήρωες. Κάθε φορά που ένα μεταγωγικό αεροσκάφος ταξιδεύει από την Ελλάδα στην Κύπρο για να μεταφέρει τα κόκκαλα τα ιερά των αθάνατων νεκρών ηρώων μας, κάθε φορά που ανοίγει η καταπακτή του μεταγωγικού για να αποκαλυφθούν οι μικρές ξύλινες λειψανοθήκες, κάθε φορά που οι προδομένοι του ’74 οδηγούνται με μεγάλη καθυστέρηση στην τελευταία τους κατοικία, ένας βουβός ήχος λυγμού αναστατώνει το πεζούλι της λησμονιάς. Με ηχηρές τις απουσίες των εθνικών κα περιφερειακών ΜΜΕ, κυρίως των ηλεκτρονικών! Που έπρεπε να είναι στην πρώτη γραμμή της υποδοχής των Ημιθέων Ηρώων μας και να προβάλουν την υπέρτατη θυσίας τους! Τέτοιες στιγμές είναι που έχει ανάγκη σήμερα η νεολαία μας και όχι κάποιες εκπομπές που δεν μας τιμούν και δεν προσφέρουν τίποτε στους νέους που ξέμειναν από αληθινά πρότυπα λεβεντιάς …
Να θυμίσω πως όταν τον περασμένο Οκτώβριο είχαν επιστρέψει άλλοι δεκαέξι Ήρωες, μεταξύ τους και ο Δαλαμάγκας Ηλίας από το Μεσοχώρι Λάρισας, ο Νάκος Κωνσταντίνος από τον Πλάτανο Τρικάλων και ο Γιαννάκος Στέφανος από το Παλαιοεκκλήσιο Καρδίτσας, σχεδόν κανένα από τα τοπικά ηλεκτρονικά μέσα μαζικής ενημέρωσης δεν μπήκε στον κόπο να καλύψει τις εξόδιους ακολουθίες και την ταφή των οστών τους στις γενέτειρες τους! Βλέπετε ζούμε στην εποχή που όλα τα σκιάζει η λιτότητα και τα πλακώνει η τρόικα!
Από τον Δρα. Αυγουστίνο (Ντίνο) Αυγουστή, Επίκουρο καθηγητή στο Τ.Ε.Ι. Λάρισας