Αφιερωμένο, ως ελάχιστη ένδειξη τιμής σε όλους τους αθάνατους αεροπόρους και ιδιαίτερα της 348 Μοίρας Τακτικής Αναγνωρίσεως (Μ.Τ.Α), που θυσιάστηκαν κατά την εκτέλεση του ιερού καθήκοντος προς την πατρίδα και σε όλους εκείνους τους εκατοντάδες ιπταμένους και τεχνικούς που με τον ενθουσιασμό τους, το θάρρος τους, την αφοσίωση στο καθήκον και τη δημιουργική τους εργασία, στον αέρα και το έδαφος, έθεσαν σταθερά τα θεμέλια για να διατηρηθεί για 64 συναπτά έτη σε υψηλά επίπεδα η μαχητική ικανότητα της 348 Μ.Τ.Α, αλλά και της Π. Α γενικότερα.
Η Π.Α, τιμώντας αυτό το ιστορικό γεγονός σήμερα Παρασκευή 5 Μαΐου 2017 διοργανώνει στο αεροδρόμιο της 110 Π.Μ, την τελετή αναστολής λειτουργίας της 348 Μ.Τ.Α και απόσυρσης των αεροσκαφών RF-4 E Phantom ΙΙ της Μοίρας, μετά από 39 χρόνια παραγωγικής υπηρεσίας στην Π.Α. και μάλιστα με χαμηλό δείκτη ατυχημάτων.
Το γεγονός αυτό πέρα από το επιχειρησιακό σκέλος, έχει και ιστορική διάσταση τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Η εκδήλωση θα περιλαμβάνει διάφορα αεροπορικά «events», όπως στατική έκθεση αεροσκαφών, έκθεση φωτογραφίας, διελεύσεις μαχητικών αεροσκαφών, καθώς και επίδειξη μεμονωμένου αεροσκάφους F-16 « Ζευς» και Τ-6 « Δαίδαλος ». Ας δούμε όμως εν συντομία το ιστορικό της 348 Μ.Τ.Α.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ 348 ΜΤΑ
Η 348 Μ.Τ.Α είναι μία από τις αρχαιότερες και ιστορικές Μοίρες της Π.Α., και η μοναδική σε ρόλο Τακτικής Αναγνώρισης. Την δεκαετία του 1950, άνοιξε νέα σελίδα για τα αεροπορικά δεδομένα και για την άμυνα της χώρας μας. Με την εμφάνιση των αεριωθούμενων μαχητικών αεροσκαφών και με την είσοδο της χώρας μας στο ΝΑΤΟ τέθηκε σε εφαρμογή ένα εκτεταμένο σχέδιο εκσυγχρονισμού και ανάπτυξης της Πολεμικής Αεροπορίας, η οποία οργανώθηκε σε νέες βάσεις και προσαρμόσθηκε στις απαιτήσεις των σύγχρονων εξελίξεων. Τα ελικοφόρα αεροσκάφη άρχισαν να αντικαθίστανται από αεριωθούμενα με πρώτη παραλαβή, στις 21 Σεπτεμβρίου 1951, των εκπαιδευτικών αεριωθουμένων Τ-33Α.
ΣΜΗΝΟΣ 348 ΤΑΚΤΙΚΗΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ
Στις 26/11/1953 συγκροτήθηκε στο αεροδρόμιο της Ελευσίνας το 348 Σμήνος Τακτικής Αναγνώρισης με αεριωθούμενα αεροσκάφη F-84G και ελικοφόρα Helldivers. Πρώτος Διοικητής του 348 Σμήνους ήταν, ο μετέπειτα αείμνηστος Αρχηγός ΓΕΑ, τότε Υποσμηναγός (Ι) Αλέξανδρος Παπανικολάου και πιλότοι οι Ανθυποσμηναγοί Σβώλης Β. - Παπαδόπουλος Γ. και Λίγδας Π., Αρχιμηχανικός ο Καρύδας Π. Το 348 Σμήνος υπαγόταν στην 112 Π.Μ (Ελευσίνα) και είχε ως αποστολή την κάλυψη των αναγκών των Ενόπλων Δυνάμεων σε τακτικές επιχειρησιακές πληροφορίες και φωτοαναγνωρίσεις, αφού η ανάγκη ήταν επιτακτική λόγω της έντονης ισχυροποίησης των γειτονικών χωρών. Στις 5/7/1954, το 348 Σμήνος Αναγνωρίσεως με τα F-84G Thunderjet μεταστάθμευσε στην 110 Π.Μ στο αεροδρόμιο Λάρισας, όπου ήδη τον ίδιο χρόνο είχε ιδρυθεί και το Μικτό Αεροφωτογραφικό Κέντρο (Μ.Α.Φ.Κ).
348 ΜΟΙΡΑ ΤΑΚΤΙΚΗΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣHΣ
Στις 5/5/1955, το 348 Σμήνος Αναγνωρίσεως οργανώθηκε σε 348 Μοίρα Τακτικής Αναγνωρίσεως (348 Μ.Τ.Α), ενώ άρχισε η παραλαβή των νέων διθέσιων μικρών δυνατοτήτων αεροσκαφών R-T33A Shooting star. Το νέο αεριωθούμενο έφερε μεγάλες και σύγχρονες για τότε φωτομηχανές στην κεφαλή της ατράκτου. Τον Αύγουστο του 1956 προστέθηκαν στη δύναμη της 348 Μ.Τ.Α τα νέου τύπου με μεγαλύτερες δυνατότητες, αναγνωριστικά αεροσκάφη RF-84F Τhunderstreak τα οποία έφεραν στο ρύγχος της κεφαλής της ατράκτου συγχρόνως τρεις (3) συμβατικές φωτομηχανές για αποστολές ημέρας, την μετωπική, τη λοξή αριστερή και δύο (2) κατακόρυφες. Το Δεκέμβριο του 1956, λόγω έργων στο αεροδρόμιο Λάρισας, η 348 Μ.Τ.Α μετακινήθηκε στην 111 Π.Μ (Ν. Αγχίαλο) παραμένοντας μέχρι το Σεπτέμβριο του 1957, οπότε και επέστρεψε στην 110 Π.Μ συνεχίζοντας το επιχειρησιακό της πτητικό έργο.
Το 1977 η Π.Α θέλοντας να αντικαταστήσει τα πλέον γερασμένα αλλά μάχιμα αεροσκάφη RF-84F, με αεροσκάφη με μεγαλύτερες επιδόσεις και νέα ηλεκτρονικά συστήματα αναγνώρισης, προμηθεύθηκε τα νεότερης γενιάς αεροσκάφη τύπου RF-4E PhantomΙΙ. Η πρώτη πτήση με τα Ελληνικά εθνόσημα πραγματοποιήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 1978 από το Saint Louis των Η.Π.Α με προορισμό την 110 Π.Μ. με κυβερνήτη τον τότε επισμηναγό Βασίλειο Κατσαντώνη (μετέπειτα Αρχηγό ΑΤΑ)
ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ KΛIMAKIOY/ MOIΡAΣ 348 Μ.Τ.Α ΜΕ ΑΕΡΟΣΚΑΦΗ RF-4E PHANTOM II
Στις 12/7/1979 συγκροτήθηκε νέο κλιμάκιο φωτοαναγνώρισης με μικρό αριθμό σύγχρονων αεροσκαφών RF-4E, με Αξιωματικό Επιχειρήσεων (Α.Ε) τον μοναδικό εκπαιδευτή τότε Βασίλειο Κατσαντώνη και Διοικητή τον Αθηναίο Φλωρίνη.
Αργότερα το κλιμάκιο οργανώθηκε σε νέα Μοίρα Τ.Α αλλά δεν συγχωνεύθηκε με την παλαιά 348 Μ.Τ.Α με τα αεροσκάφη RF-84F, αλλά υπαγόταν ως ανεξάρτητη Μοίρα στην 110 ΠΜ, με αρχική αποστολή την επιχειρησιακή εκπαίδευση των νέων χειριστών που μετατέθηκαν από την 348 Μ.Τ.Α / RF-84F και από άλλες Μοίρες αεροσκαφών F-4E. Πρώτος Διοικητής της νέας 348 Μοίρας των RF-4E συνέχισε να είναι ο Επισμηναγός ( Ι) Αθηναίος Φλωρίνης και Α.Ε ο Β. Κατσαντώνης.
Το αεροσκάφος RF-4E είναι διθέσιο, δικινητήριο, υψηλών επιδόσεων, καθαρά τακτικής αναγνωρίσεως όπως και το αποσυρθέν το 1991 αεροσκάφος RF-84F. Στα αεροσκάφη RF-4E χρησιμοποιούνται πέντε (5) διαφορετικές φωτομηχανές συμβατικές, κατακόρυφες, λοξές και μετωπικές, που φωτογραφίζουν από μικρό ή μεγάλο ύψος και μία φωτομηχανή μεγάλων αποστάσεων. Επίσης ένας τύπος φωτομηχανής χρησιμοποιείται ημέρα και νύχτα που λειτουργεί στο φάσμα της υπέρυθρης ακτινοβολίας (Infra-Red). Το αεροσκάφος RF-4E μπορεί να φέρει βλήματα αέρος –αέρος, σύγχρονα συστήματα αυτοπροστασίας και συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου (chaff & flares) για παραπλάνηση των εχθρικών Radars και συλλογής παντός είδους ηλεκτρονικών εκπομπών.
Τον Ιούλιο του 1987 συγχωνεύθηκαν οι δύο Μοίρες των RF-84F και RF-4E σε μία Μοίρα 348 Μ.Τ.Α, η οποία είχε και τους δύο (2) τύπους αεροσκαφών και κοινή αποστολή την εκτέλεση φωτοαναγνωρίσεων ημέρα και νύχτα.
Σημειώνεται, ότι το καλοκαίρι του 1993, προκειμένου να αυξηθεί ο στόλος της 348 Μ.Τ.Α, παρελήφθησαν από τη Γερμανική Αεροπορία 27 RF-4E τα οποία είχε ήδη αποδεσμεύσει από το δυναμικό της. Τα αεροσκάφη αυτά έχουν ελάχιστες διαφορές από τα ήδη υπάρχοντα Ελληνικά RF-4E.
ΑΠΟΣΥΡΣΗ ΑΕΡΟΣΚΑΦΩΝ RF-84F
Στις 29 Μαρτίου του 1991 τα παλαιά πλέον “θρυλικά” αεροσκάφη RF-84F απεσύρθησαν από την ενεργό δραστηριότητα, αφού πέταξαν στους Ελληνικούς ουρανούς για 35 ολόκληρα χρόνια (1956 – 1991).
Το αεροπλάνο αυτό, τιμής ένεκεν, έχει τοποθετηθεί από το 1993 μαζί με τους άλλους τύπους μουσειακών αεροσκαφών της 348 Μ.Τ.Α (F-84G και RT-33A) σε περίοπτη θέση στο μνημείο πεσόντων αεροπόρων στο αεροδρόμιο της 110 Π.Μ και σε λίγο καιρό δίπλα σε αυτά τα μουσειακά αεροσκάφη θα τοποθετηθεί και το RF-4E, ενώ το επετειακό μουσειακό αεροσκάφος RF-4E ήδη ταξίδεψε οδικώς με ειδικό όχημα στη Αθήνα και τοποθετήθηκε στο μουσείο της Π.Α. στο Τατόι.
ΔΙΑΤΕΛΕΣΑΝΤΕΣ ΑΡΧΗΓΟΙ Α.Τ.Α, ΓΕΑ ΠΡΟΕΡΧΟΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ 348 Μ.Τ.Α
Η 348 Μ.Τ.Α στα 64 χρόνια υπάρξεώς της στην πρώτη γραμμή των επιχειρήσεων της Τακτικής Αεροπορίας, διατήρησε υψηλή ετοιμότητα και μαχητική ικανότητα, αλλά και χαμηλό δείκτη αεροπορικών ατυχημάτων, τα οποία οφείλονται κυρίως στην άριστη εκπαίδευση, την ικανότητα και τη δημιουργική εργασία του προσωπικού της.
Στα 64 αυτά χρόνια δράσης της 348 Μ.Τ.Α πολλοί από τους βετεράνους αεροπόρους εξελίχθηκαν μέσα από τους κόλπους της Μοίρας και κατέλαβαν ηγετικές θέσεις στην ιεραρχία της Π.Α. Ορισμένοι δε από αυτούς διετέλεσαν Αρχηγοί του Γ.Ε.Α ή του Α.Τ.Α όπως: Οι αείμνηστοι: Αλέξανδρος Παπανικολάου, ο πρώτος Διοικητής της 348 Μ.Τ.Α του 1956 με αεροσκάφη RF-84F διετέλεσε επίσης Αρχηγός Α.Τ.Α και Γ.Ε.Α. Ο Νικόλαος Στάπας διετέλεσε Αρχηγός Α.Τ.Α και Γ.Ε.Α. Ο Αθανάσιος Σταθιάς διετέλεσε Αρχηγός ΓΕΑ, ο Βασίλειος Κατσιαντώνης διετέλεσε Αρχηγός Α.Τ.Α και πρόσφατα ο Χρήστος Βαΐτσης διετέλεσε Διοικητής Μοίρας 348, Αρχηγός Α.Τ.Α και Γ.Ε.Α.
Επίσης ορισμένοι ιπτάμενοι έχουν άρρηκτους δεσμούς λόγω της πολυετούς υπηρεσίας στην 348 Μ.Τ.Α όπως π.χ, ο υπογράφων το άρθρο πέταξα και τους δύο τύπους αεροσκαφών της 348 Μ.Τ.Α RF-84F και RF-4E και διετέλεσα Αξιωματικός Επιχειρήσεων (Α.Ε) και Διοικητής της 348 Μ.Τ.Α (RF-84F) καθώς επίσης και Διοικητής της 110 Πτέρυγας Μάχης. Επίσης o Ανδρέας Σωτηρόπουλος πέταξε και τους δύο τύπους αεροσκαφών και διετέλεσε Διοικητής της Μοίρας ( RF-84F). Oι Στέφανος Ξιφαράς και Αντώνης Μανουσάκης πέταξαν πάρα πολλά χρόνια RF-84F και διετέλεσαν Α.Ε της Μοίρας. Ο Γιάννης Λάτσιος πέταξε και τους δύο τύπους αεροσκαφών και διετέλεσε Α.Ε και Διοικητής της Μοίρας ( RF-4E), παρομοίως, o Χρήστος Πατζιάς, ο Βασίλης Αγορογιάννης και ορισμένοι άλλοι ιπτάμενοι.
Επίσης δύο (2) διακεκριμένα στελέχη της 348 Μ.Τ.Α αναδείχθηκαν και αξιόμαχα στην πολιτική ζωή της χώρας, όπως ο αείμνηστος Ανδρέας Εξαδάκτυλος και ο Αθηναίος Φλωρίνης διατέλεσαν Βουλευτές και Νομάρχες.
Η έμφαση που έχει δοθεί από την Π.Α. στο εορτασμό των 64 χρόνων της 348ΜΤΑ, είναι αντάξια της λαμπρής ιστορίας της και του έργου που έχει προσφέρει στην άμυνα της χώρας μας.
Στις εκδηλώσεις του εορτασμού έχουν προσκληθεί η Ηγεσία της Π.Α, αντιπροσωπείες της Π.Α., οι Θρησκευτικές, Πολιτικές και Στρατιωτικές αρχές της Λάρισας καθώς και οι διατελέσαντες πρώην Διοικητές της 110 Π.Μ και οι Διοικητές της 348 Μοίρας, επίσης και προσωπικό όλων των βαθμών που έχει υπηρετήσει κατά καιρούς στην 348 Μοίρα από την ίδρυσή της το 1953 μέχρι και σήμερα.
Όλοι εμείς οι Βετεράνοι της 348 Μοίρας θα ενθυμούμεθα με συγκίνηση το πέρασμά μας από την θρυλική αυτή πολεμική Μοίρα με το έμβλημα τα διαπεραστικά «ΜΑΤΙΑ» και θα συνεχίζουμε το ετήσιο έθιμο, όπως εδώ και πολλά χρόνια συμβαίνει, να συμμετέχουμε στην καθιερωμένη ετήσια συνάντησή μας στη Λάρισα και την Σκοτίνα.
Στους νέους Αξιωματικούς της 348 Μοίρας, επίσης ευχόμεθα καλή τύχη στην περαιτέρω καριέρα τους και να συνεχίσουν να πετούν σε άλλες Μοίρες της Π.Α με άλλα πιο σύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη, με ζήλο, ενδιαφέρον και ασφάλεια.
Τέλος, εμείς οι αεροπόροι, παρακαλούμε με ευλάβεια την Παναγία και τους Αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ να προστατεύουν όλους τους αεροπόρους μας για να μη χαθούν άδικα άλλοι ήρωες, όπως συνέβη με τους 728 συνολικά πεσόντες υπέρ πατρίδος στους αγώνες του έθνους μας αλλά και στην ειρηνική περίοδο στις εκπαιδευτικές ή επιχειρησιακές πτήσεις.
Ας είναι Αιωνία η μνήμη όλων των αθάνατων αεροπόρων μας, ενθυμούμενοι, «τιμής ένεκεν» τους παρακάτω αείμνηστους ήρωες πεσόντες της 348 Μ.Τ.Α των τελευταίων δύο τύπων αεροσκαφών R-F84F και R-F4E Phantom II.
Βούλγαρη, Πορφύρη, Κοντολέφα, Τυροβολά, Τσίρκα, Δασοπάτη, Παπαθανασίου ( RF-84F), Ανδρώνο και Μάρκου, Βουτίδη και Φατμελή (RF-4E), Γαλανό και Τότσα (Τ-33A) και υποσχόμεθα στους αθανάτους, ότι θα τους σκεπτόμαστε χωρίς δάκρυα αλλά με χαρά, ακολουθώντας τον τελευταίο στίχο του ποιήματος του συναδέλφου ποιητή Δ. Τσουκνίδα, που έχει αναγραφεί στο μνημείο πεσόντων της 110 Π.Μ, που αναφέρει:
«…….στον τύμβο τους αθάνατους οι μούσες τραγουδάνε,
εδώ χορεύουν σταυραετοί κλάματα δε χωράνε »
* Του αντιπτεράρχου (Ι) ε.α. Χρήστου Ι. Βάγια
* Ο Αντιπτεράρχος (Ι) ε.α. Χρήστος Ι. Βάγιας είναι επίτιμος πρόεδρος Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Αεροπορίας Λάρισας, εκπρόσωπος Συνδέσμου Αποφοίτων Σχολής Ικάρων στη ευρύτερη περιοχή Λάρισας
ΦΩΤΟΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΑ ΑΕΡΟΣΚΑΦΗ 348 Μ.Τ.Α.
