Εάν όμως υποχρεωτικά έπρεπε να τοποθετήσετε τα χρήματά σας σε σχέση με το δίλημμα: α) η Ευρωπαϊκή Ένωση θα ακολουθήσει μία προϊούσα πορεία αποσάθρωσης και εν τέλει διάλυσης β) θα αναστρέψει την πορεία και θα μπει σε μία διαδικασία περαιτέρω ενοποίησης και ομοσπονδιοποίηση;
Εικάζω ότι οι περισσότεροι από τους πολίτες της ΕΕ, άσχετα με το τι επιθυμούν, μάλλον θα στοιχημάτιζαν στην πορεία διάλυσης, παρά εμβάθυνσης και ομοσπονδιοποίησης.
Μέσα από αυτό το πρίσμα προκαλούν συμπάθεια οι ευρωπαϊστές και εκτός, αλλά κυρίως εντός της Ελλάδας, που αναζητούν επιχειρήματα υπέρ της Ευρώπης. Και μόνο η παραμονή του ΔΝΤ για επτά χρόνια σε μία χώρα μέλος της είναι μία τεράστια αποτυχία, στο πραγματικό επίπεδο ενώ είναι καταστροφική στο πεδίο των συμβολισμών. Η Ευρωπαϊκή Ένωση των 500 εκατομμυρίων, με την ισχυρότερη συνολικά, οικονομία του κόσμου, δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνη της τα προβλήματα σε μία χώρα στον σκληρό της πυρήνα, που επιπλέον αποτελεί μόνο το 2% του ΑΕΠ της, και καταφεύγει στο ΔΝΤ. Επιπλέον η ισχυρότερη χώρα της, η Γερμανία υπό την καθοδήγηση του ακραίου υπουργού Οικονομικών της προσπάθησε -και εξακολουθεί-, να αποβάλλει την Ελλάδα από την ευρωζώνη, και το πλήγμα αποφεύχθηκε με την παρέμβαση των ΗΠΑ, που έχουν μία πιο σφαιρική προσέγγιση των πραγμάτων, που περιλαμβάνει την οικονομία σε μία γεωστρατηγική θεώρηση.
Το δε πρόγραμμα που εφαρμόζεται στην Ελλάδα, πέρα από αποτυχία -άσχετα από το πώς κατανέμονται οι ευθύνες-, είναι η αναίρεση όλων των αρχών και αξιών της δημοκρατικής, κοινωνικής και φιλελεύθερης Ευρώπης, στις οποίες υποτίθεται ότι βασίζεται για να διαμορφώσει ένα συνεκτικό αφήγημα για τους πολίτες της. Εν τέλει, με τα capital controls, καταργεί και αυτόν τον πυρήνα της οικονομικής ελευθερίας, του καπιταλιστικού συστήματος. Συμπερασματικά η Ε.Ε. έχει επιβάλει συνθήκες δημοσιονομικής κατοχής και οικονομικής και πολιτικής δικτατορίας σε μία χώρα μέλος της. Η απάντηση του Γιούνκερ στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο είναι ένας συνδυασμός κυνισμού και παραδοχή αποτυχίας του ευρωπαϊκού εγχειρήματος και του ιδίου ως προέδρου της ΕΕ: στην Ελλάδα που είναι στο μνημόνιο δεν ισχύει ο ευρωπαϊκός χάρτης των κοινωνικών δικαιωμάτων.
Ο παραλογισμός μεγιστοποιείται από το ότι η δέσμευση στον δημοσιονομικό ζουρλομανδύα -όπως έχει αποκληθεί ο συνδυασμός της Συνθήκης του Μάαστριχτ με το Σύμφωνο Δημοσιονομικής Σταθερότητας- είναι υποχρέωση και αντίστοιχα υπόθεση συμμετοχής στην ΕΕ, η ανάπτυξη όμως -με όλα τα εμπόδια που βάζει ο ζουρλομανδύας-, είναι εθνικό πρόβλημα. Όπως και με τις τράπεζες, η λειτουργία τους είναι ευρωπαϊκή, η διάσωσή τους όμως εθνική και φυσικά σε βάρος των πολιτών.
Ποιος θέλει να είναι μέλος μίας τέτοιας Ένωσης, εκτός από τους παχυλά αμειβόμενους χιλιάδες γραφειοκράτες της, από το υστέρημα των πολιτών. Θα βελτιώσει την ζωή του μέσου πολίτη της ΕΕ; Ακόμη και η οικονομικά πανίσχυρη Γερμανία, είναι η πρώτη που έχει παραβιάσει τον χάρτη των κοινωνικών και εργασιακών δικαιωμάτων, με εκτεταμένη ελαστική εργασία, μισθούς των 500 ευρώ και τεράστιες ανισότητες.
Όσοι θέλουν να υπερασπιστούν την ΕΕ καταφεύγουν στα οράματα των ιδρυτών της, στο παρελθόν και κυρίως στο ότι αποσόβησε έναν ακόμη πόλεμο μεταξύ των ευρωπαϊκών δυνάμεων, που θεωρούν βέβαιο ότι θα προκαλούσε η Γερμανία. Μόνο που αυτό μπορεί να ενδιαφέρει τους Γάλλους. Γιατί όλοι οι άλλοι λαοί να πληρώνουν το κόστος για να κρατά η Γαλλία σε καταστολή τον κτηνώδη γείτονά της; Αλλά ακόμη και αυτό έφθασε στο τέλος του. Πρώτοι οι δημοκρατικά σκεπτόμενοι Γερμανοί πολιτικοί και διανοούμενοι διαπίστωσαν με τρόμο ότι αντί να δημιουργηθεί μια ευρωπαϊκή Γερμανία δημιουργήθηκε μία γερμανική Ευρώπη με όλα τα γνωστά δεινά.
Εν τέλει οι δήθεν «ευρωπαϊστές» παραμερίζουν όλη την φιλελεύθερη και δημοκρατική ευρωπαϊκή κουλτούρα και καταφεύγουν στο ακαταμάχητο επιχείρημα: η διάλυση θα έχει μεγαλύτερες συνέπειες από την διατήρηση, ειδικά για χώρες όπως η Ελλάδα που θα υποστούν τον πόλεμο των ισχυρών δυνάμεων στους οποίους χρωστά.
Για πόσο όμως μπορεί να διατηρηθεί μία Ένωση δίχως την απαραίτητη συναίνεση των πολιτών της που αποτελεί τη νομιμοποιητική βάση, μόνο με τον φόβο και την απειλή; Για πολύ λίγο συμφωνούν άπαντες οι θεωρητικοί, από τους αρχαίους Έλληνες μέχρι τον Ρουσό και τον Χάμπερμας. Εκτός αν αλλάξει η Γερμανία και συνειδητοποιήσει ότι η θέση της στον κόσμο εξαρτάται από την Ευρώπη και ότι για να την διατηρήσει πρέπει να κάνει σημαντικές υποχωρήσεις.
Ποιος θα στοιχημάτιζε, όμως τα χρήματά του ότι θα αλλάξουν οι Γερμανοί, που δύο φορές στην ιστορία τους αιματοκύλισαν τον κόσμο, ακολουθώντας τυφλά τους ηγέτες τους, ακόμη κι όταν ήταν ο Χίτλερ. Μάλλον κανένας...
Του Σπύρου Γκουτζάνη
* Ο Σπύρος Γκουτζάνης είναι δημοσιογράφος, πολιτικός συντάκτης
