Λευκάδιος Χερν, ένας Έλληνας της Ιαπωνίας!

Ίσως είναι σπάνιο παράδειγμα στην παγκόσμια λογοτεχνία , όπου ένας συγγραφέας αφιερώνει τόσα χρόνια συγγραφής σε μια ξένη χώρα, στην οποία βέβαια έζησε και την αγάπησε  και με σκοπό να καταστήσει γνωστό τον πολιτισμό της σε όλον τον κόσμο.

Ο Λευκάδιος Χερν (1850-1904) γεννήθηκε στη Λευκάδα από πατέρα Ιρλανδό και μητέρα από τα Κύθηρα, αλλά έζησε σε διάφορα μέρη, στην Ιρλανδία, Ουαλία, Λονδίνο, Νέα Υόρκη, Οχάιο, όπου εργάστηκε ως δημοσιογράφος (1872-1877), στη Νέα Ορλεάνη , όπου έμεινε για 10 χρόνια, συνεργαζόμενος με εφημερίδες και περιοδικά, γράφοντας δοκίμια, άρθρα, μεταφράζοντας και σκιτσάροντας κ.ά. Το 1877 πήγε στις Δυτικές Ινδές και το 1890 έφυγε για Ιαπωνία ως ανταποκριτής του Harper’s Magazine,όπου και έμεινε ως το τέλος της ζωής του. Το 1896 έλαβε την ιαπωνική υπηκοότητα και  το όνομα Κοϊζούμι Γιακούμο. Δίδαξε Αγγλική Φιλολογία στο πανεπιστήμιο του Τόκυο, όπου και εγκαταστάθηκε αρχίζοντας μια λαμπρή συγγραφική καριέρα. Πέραν των άλλων, με θέμα την Ιαπωνία, χώρα του ηλίου και των λουλουδιών, έγραψε 12 βιβλία , θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς της Ιαπωνίας και ο αυθεντικότερος ερμηνευτής της Ιαπωνίας στη Δύση.
 Υπάρχουν οκτώ μουσεία προς τιμήν του σε όλη την Ιαπωνία και το βιβλίο του Glimpses of Unfamiliar Japan διδασκόταν στα σχολεία για πολλά χρόνια. Επίσης στο Δήμο Λευκάδος ιδρύθηκε μουσείο στο Ιστορικό Κέντρο Λευκάδιου Χερν (2014), δόθηκε το όνομά του σε δρόμο κ.ά. Όπως γράφει ο Τάκης Π. Ευσταθίου , μέλος του  The Xearn Society : “Ο Λευκάδιος Χερν είναι ένας οικουμενικός  άνθρωπος που ένωσε δύο κόσμους, την Ανατολή και τη Δύση. Υπήρξε πρεσβευτής της Ιαπωνίας στη Δύση, υπήρξε όμως και ο πρεσβευτής του δυτικού πολιτισμού και της Ελλάδας στην Ιαπωνία».
 Όλα αυτά και πολλά άλλα ενδιαφέροντα μπορεί να τα διαβάσει ο αναγνώστης στο βιβλίο με τίτλο « Λευκάδιος Χερν ΚΟΤΤΟ , Παράξενα και πολύτιμα της Ιαπωνίας σκεπασμένα με ιστούς αράχνης», μετάφραση-επιμέλεια: Τέτη Σώλου, Πρόλογος Μπον Κοϊζούμι (δισέγγονος του Λευκάδιου Χερν), Εισαγωγή George C. Poulos, έκδοση Ταμείο Παγκόσμιας Κυθηραϊκής Κληρονομιάς, 2014, σελ.311.
Το βιβλίο περιέχει 20 μικροκείμενα αναφερόμενα στην ιαπωνική ζωή και κουλτούρα, σε παλιές ιστορίες, θρύλους και παραδόσεις, φανταστικές και   παράξενες, όπως Η ιστορία μιας μύγας, Η ιστορία ενός φασιανού, Πυγολαμπίδες, Μια δροσοσταλίδα, Ο ονειροφάγος, Το ημερολόγιο μιας γυναίκας κ.ά., ωστόσο πολύτιμες ιστορίες για την κατανόηση των αξιών της Ανατολής . Είναι αφηγήματα που αναδεικνύουν πολιτιστικά στοιχεία της ιαπωνικής ιστορίας και του πολιτισμού , της βουδιστικής φιλοσοφίας και αντίληψης για τη ζωή , ήθη και έθιμα για τη γέννηση, το γάμο και το θάνατο, τη συμπεριφορά , τη νοοτροπία και ψυχολογία του μέσου ιάπωνα στην καθημερινότητα, απέναντι στη θρησκεία , στη Φύση και τα πλάσματά της, τους άρχοντες, τους γείτονες κ.ά. Σε πολλές διηγήσεις διαπιστώνουμε μια υπόγεια διακειμενικότητα μεταξύ των δύο μυθολογιών, της ιαπωνικής και ελληνικής. Λ.χ. ψηλαφούμε πολλές φορές ιδέες γύρω από την μετεμψύχωση, την αιωνιότητα, την αφθαρσία της ύλης, τον κόσμο των πνευμάτων, τους καλούς και κακούς δαίμονες, την κόλαση, τα δέντρα-ψυχές κ.ά. Κι ακόμα μύθους και θρύλους  κοινούς, όπως ο μύθος για τον τζίτζικα (πβλ.ο Ανακρέων ο Τήιος , 6ος αι. π. Χ., λυρικός ποιητής, έχει παραδώσει ολόκληρο ποίημα «Εις τέττιγα» κ.ά.), ο θρύλος του Ουράσιμα (πβλ. ο Μύθος για το Κουτί της Πανδώρας), ο θρύλος για το δέντρο τζινκό (πβλ. Το κυπαρίσσι του Μυστρά) κ.ά.
Είναι κείμενα με λογοτεχνικό τρόπο γραμμένα και με επιτυχή μετάφραση και υψηλή βιβλιακή αισθητική , εικόνες και σκίτσα από το αυθεντικό βιβλίο. Ας θυμίσουμε ότι η Τέτη Σώλου είναι γνωστή  εικονογράφος , έχει εικονογραφήσει πλέον των 150 βιβλίων και  με ουσιαστική προσφορά πλέον της εικοσαετίας στην καλλιτεχνία του βιβλίου  . Και μπορεί να διερωτηθεί ο αναγνώστης για την καλαισθησία του βιβλίου: Ποιος μιμήθηκε ποιον; Ο μεταφραστής τον καλλιτέχνη ή ο καλλιτέχνης τον μεταφραστή; Φαίνεται ότι η συνύπαρξη στο ίδιο πρόσωπο έδωσε αποτελέσματα εξαιρετικά. Το βιβλίο ως προϊόν προκαλεί θαυμασμό για την ποιότητα , τη δομή, το χαρτί, τα τυπογραφικά στοιχεία, την εξαιρετική παρουσία ιαπωνικών εικόνων κ.λπ. Σημειώνει η Τέτη Σώλου: «Ο Λευκάδιος Χερν μπήκε στη ζωή μου το 2006 και από τότε, παράλληλα με τις άλλες δραστηριότητες, ασχολούμαι συστηματικά με τη μετάφραση των έργων του…με σκοπό να μεταφράσω όλα τα έργα του της περιόδου της Ιαπωνίας».
Το βιβλίο «ΚΟΤΟ, παράξενα και πολύτιμα της Ιαπωνίας σκεπασμένα  με ιστούς αράχνης» αφήνει στον αναγνώστη όχι μόνο  βαθιά ικανοποίηση  , αλλά και μια επίγευση υψηλής αισθητικής. Και θα έλεγα , ο Λευκάδιος Χερν με μεγάλη δεξιοτεχνία καταγράφει ή αφηγείται ιαπωνικούς μύθους , θρύλους και ιστορίες που λειτουργούν ως γέφυρες ανάμεσα στην Ανατολή και την Δύση, ανάμεσα στην Ιαπωνία και την Ελλάδα. Γι΄αυτό τα έργα του έχουν μεγάλη αναγνωσιμότητα και διαβάζονται σε όλο τον κόσμο.
Β. Δ. Αναγνωστόπουλος,
Ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας