Η ακολουθία των Χριστουγέννων άρχιζε το εσπέρας της 5ης Ιανουαρίου και διαρκούσε και πέρα από τα μεσάνυχτα. Και το πρωί της 6ης Ιανουαρίου άρχιζε η ακολουθία των Επιφανείων ή Θεοφανείων.
Από τον 4ο αιώνα μ. Χ. αιώνα όμως διαχωρίστηκαν και η εορτή των Χριστουγέννων ορίστηκε να εορτάζεται την 25η Δεκεμβρίου.
Δεσποτικές εορτές τα Χριστούγεννα και τα Θεοφάνεια. Δηλαδή εορτές προς τιμήν του Δεσπότη Χριστού. Μάλιστα τα Χριστούγεννα αποτελούν την αφετηρίαόλων των χριστιανικών εορτών. Γιατί, αν ο Χριστός δεν ερχόταν να γεννηθεί ως άνθρωπος, δεν θα υπήρχε Χριστιανισμός, ούτε χριστιανικό εορτολόγιο.
Κατερχόμενος στη γη ο Χριστός, εκτέλεσε τις διατάξεις του Μωσαϊκού Νόμου. Υπέστη δηλαδή περιτομή, οδηγήθηκε στο ναό (προς καθαρισμό), βαπτίσθηκε στον Ιορδάνη ποταμό.
Συμμορφώθηκε πλήρως προς τις διατάξεις του Μωσαϊκού Νόμου ο Χριστός, παρότι δεν ήταν άνθρωπος, αλλά Θεός και άνθρωπος, Θεάνθρωπος! Ήταν «Παιδίον νέον, ο προ αιώνων Θεός». Αυτός, που κρατάει με τη δύναμή του το απέραντο σύμπαν.
H Ενανθρώπηση του Χριστού και όλη η επί γης πορεία του είχε προφητευθεί αιώνες πριν. Είναι χαρακτηριστική η προφητεία του Προφήτη Ησαΐα (8ος αι. π. Χ.): «Παιδίον εγεννήθη ημίν, υιός και εδόθη ημίν… Θεός ισχυρός…» (Ης. 9, 6). Και η ψαλμική έκφραση : «Υιός μου ει συ, εγώ σήμερον γεγέννηκά σε» (Ψαλμ. 2, 7). Εμφανίζει το Θεό- Πατέρα να ονομάζει το Χριστό Υιό του.
Δεν εξηγείται η εκπλήρωση τωνπροφητειών στο πρόσωπο του Χριστού, αν Αυτός ήταν ένας άνθρωπος, όπως υποστηρίζουν οι ορθολογιστές, οι αιρετικοί και όλοι γενικά οι αρνητές της θεότητός του. Δεν εξηγείται και η αυτοσυνειδησία του Χριστού, ότι είναι Υιός του Θεού, η οποία φαίνεται σε κάθε περίπτωση. Παντού ο Χριστός παρουσίαζε το θεϊκό του ΕΓΩ. Όταν δήλωνε: «πριν Αβραάμ γενέσθαι εγώ ειμί» (Ιω. 8, 58). Όταν διακήρυττε: «υμείς εκ του κόσμου τούτου εστέ, εγώ ουκ ειμί εκ του κόσμου τούτου» (Ιω. 8, 23) κ.α.
Ιδιαίτερα σημαντική είναι η περικοπή του Ευαγγελιστή Λουκά (Λουκ. 2, 20-21 και 2, 40-52), που διαβάζεται στους ναούς την 1η Ιανουαρίου. Στην εν λόγω περικοπή έχουμε πληροφορίες για το που και πώς έζησε ο Χριστός ως τα τριάντα του χρόνια, που άρχισε τη δημόσια δράση του. Και ότι δωδεκαετής προκαλούσε την κατάπληξη και το θαυμασμό των νομοδιδασκάλων του Ισραήλ για τη σοφία και τις απαντήσεις του.
Στην ως άνω περικοπή ο Χριστός αυτοσυστήνεται. Αποκαλύπτει τη θεϊκή του φύση. Στην αγωνιώδη ερώτηση της Παναγίας : «Τι εποίησας ημίν ούτως; Ιδού ο πατήρ σου καγώ οδυνώμενοι εζητούμεν σε», απαντά : «Τι ότι εζητείτε με; Ουκ ήδειτε ότι εν τοις του πατρός μου δει είναι με;». Η Παναγία αναφέρεται στο νομιζόμενο πατέρα του, τον Ιωσήφ. Εκείνος όμως φανερώνει τον φυσικό του Πατέρα, το Θεό. Αποκαλύπτει ότι είναι Υιός Θεού
Έχει ιδιαίτερη σημασία αυτή η αποκάλυψη. Κανένας πριν από το Χριστό δεν έχει ονομάσει το Θεό Πατέρα Του. Είναι αυτό μοναδικό γεγονός στην παγκόσμια ιστορία . Αποδεικνύει ότι ο Χριστός δεν είναι ένας κοινός άνθρωπος, αλλά Θεός.
Δίδαξε βέβαια ο Χριστός στους Μαθητάς του στην Κυριακή προσευχή να ονομάζουν το Θεό πατέρα τους. Αλλά για τον Ίδιο φυσικός πατέρας είναι ο Θεός -Πατέρας, συμφώνως προς το τριαδικό δόγμα (Πατήρ, Υιός και Άγιο Πνεύμα). Με άλλα λόγια ο Χριστός είναι κατά φύσιν Υιός του Θεού ενώ κάθε άνθρωπος αξιώνεται αυτή την υιοθεσία κατά χάριν.
Ο Χριστός είναι το μεγάλο μυστήριο της ευσεβείας. Αδυνατεί να το συλλάβει και να το αναλύσει ο ανθρώπινος νους. Ιλιγγιά μπροστά του. Σταματάει η γλώσσα. Και η πλέον ποιητική. Πώς να περιγράψει τον απερίγραπτο; Τον ακηλίδωτο Ήλιο της Δικαιοσύνης, που φαίδρυνε και λάμπρυνε τον κόσμο όλο; Την απαστράτουσα και ακτινοβολούσα το θεϊκό μεγαλείο απειρόκαλληθεανθρώπινη προσωπικότητά του, που σκόρπισε παντούροδοπέταλα αγάπης κατά το τριετές διάστημα της επί γης παρουσίας του; Και αυτός ακόμη ο εβραϊκής καταγωγήςΟλλανδός φιλόσοφος Βαρούχ ή Βενέδικτος Σπινόζα παραδέχεται ότι «η σοφία του Θεού προσέλαβον εν τω Χριστό ανθρωπίνηνφύσιν».
Ας μη λησμονούμε ποτέ τον ύμνο για την Ενανθρώπιση του Χριστού που πλέκει ο Απόστολος Παύλος : «Και ομολογουμένως μέγα εστί το της ευσεβείας μυστήριον. Θεός εφανερώθη εν σαρκί, εδικαιώθη εν πνεύματι, ώφθηαγγέλοις, εκηρύχθη εν έθνεσιν, επιστεύθη εν κόσμω, ανελήφθη εν δόξη. Είναι η τελειότερη περιγραφή της θεανθρώπινης προσωπικότητάς του.
* Του Βασιλείου Χ. Στεργιούλη, Θεολόγου
