Πρόσφατα κυκλοφόρησε (στο διαδίκτυο) κείμενο το οποίο αναφέρεται σε περίπου 200 τουρκικές λέξεις που χρησιμοποιούμε στο καθημερινό μας λεξιλόγιο και δεν το ξέρουμε.
Εν συντομία διατυπώνω εύλογη αμφισβήτηση τουλάχιστον εν μέρει, δεδομένου ότι προς τοις άλλοις ο συντάκτης του κειμένου -έστω αθέλητα- αγνόησε σύγχρονη σχετική με άλλη όμως άποψη βιβλιογραφία. Ενδεικτικά λοιπόν επισημαίνονται:
1. Αγάς < (ομηρ.) Αγός = ηγεμών, αρχηγός. Το αγ-άς προκύπτει ως δημώδης λέξη με τη μεγεθυντική κατάληξη –άς.
2. Αλάνα < *αλώνα< αλώνι <Αλων-ος
3. Γκέμι <κημ-ός (πρβλ. «εν κημώ και χαλινώ»)
4. Γλέντι <καλένδαι(> *γκ(α)λένδαι> *γκλένδαι> γλέντι
5. Κατσίκα, -ίκι< Αίγα ( > * αιγ-άκι> *αιγάτσι> *(αι)γατσ-ίκι>κατσίκι
6. Καζάνι < κάδος (>* καδ-άνι> καζάνι)
7. Λαπάς < λοπάς (με προληπτική αφομοίωση)
8. Λελέκι, -κας< Λέλεγες (Μικρασιατικό φύλο χαρακτηριζόμενο ως «πλάνητες» από τους αρχαίους συγγραφείς, οπότε κατά μεταφοράν «ομοιότητος ένεκα»>λέλεκας, -κι)
9. Λεμόνι < Λειμώνος, -νι (ως το κατ΄εξοχήν εύοσμο του λειμώνος) και φυσικά γραπτέον λειμώνι αντί λεμόνι.
10. Τσιράκι < (μεσνκ.) κύρ-ης (<κύριος) με υποκορ. κατάληξη –άκι και με τσιτακισμό >τσυράκι (και συνεπώς γραπτέον με υ).
11. Μπαλτάς <πέλτη( > με τη μεγ.κατάλ.*πελτ-άς> *παλτάς>μπαλτάς)
12. Μπουρί <πόρος (>*πουρί >μπουρί (αλλ.γένους, κώφωση, δάσυνση)
Και ταύτα μεν προς ώρας. Ευτυχώς δε που υπάρχουν και ξένοι μελετητές που υποστηρίζουν την ελληνική προέλευση λέξεων θεωρουμένων ως τουρκικών, για την περίπτωση που οι προσφιλείς γείτονες τυχόν εγείρουν και πνευματικά δικαιώματα…
Ι.Ν. Ηλιούδης, δ.φ. σχολ. σύμβουλος Φιλολόγων Λάρισας
