Ας αρχίσουμε από τη Βρετανία, μια χώρα ανεπτυγμένη, μια χώρα όπου ο σταυρός του Αγίου Γεωργίου παραμένει χαραγμένος στη σημαία της ως έμβλημα της ιστορίας της, μια χώρα που όταν κάποτε αποκλείστηκε η διώρυγα της Μάγχης μια εφημερίδα είχε τίτλο «Ομίχλη στη Μάγχη, η Ευρώπη αποκλεισμένη». Μετά το Brexit, οι νέοι της Βρετανίας δεν παύουν να υπενθυμίζουν ότι 27 ευκαιρίες είναι πάντα καλύτερες από μία. Παρά ταύτα, όλοι γνωρίζουμε ότι το αποτέλεσμα εκείνου του δημοψηφίσματος δεν προέκυψε με μαγικό τρόπο: οι ίδιοι οι Άγγλοι αποφάσισαν για το μέλλον τους. Ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού δεν ψήφισε και από τη στιγμή εκείνη το Λονδίνο επιδιώκει να ξαναβρεί τις ρίζες του. Αν και πρέπει να μην ξεχνάμε επίσης ότι οι Άγγλοι ήταν οι πρώτοι που είπαν στη Γερμανία: εσύ δεν είσαι Ευρώπη.
Στην περίπτωση της Κολομβίας, ύστερα από 52 χρόνια εμφυλίου πολέμου και με την ειρήνη να βρίσκεται επιτέλους στα χέρια του πληθυσμού, την ημέρα του δημοψηφίσματος για την επικύρωση της συμφωνίας με τις FARC και πάλι μεγάλο μέρος του πληθυσμού δεν προσήλθε στις κάλπες. Μερικοί λένε ότι το πρόβλημα του πρώην προέδρου Αλβαρο Ουρίμπε με αυτή τη συμφωνία είναι ότι δεν τη συνήψε εκείνος. Είναι πιθανό να είναι έτσι, όπως είναι πιθανό και να θεωρεί ο Ουρίμπε ότι πρέπει να επιτευχθεί η τέλεια ειρήνη, σε συνδυασμό με την τέλεια δικαιοσύνη.
Το να επιδιώκεις κάτι που δεν υπήρξε ποτέ είναι θετικό και αποτελεί μέρος της ανθρώπινης ύπαρξης. Το βέβαιο πάντως είναι ότι η Κολομβία ζει μια μοναδική εμπειρία δεδομένου ότι, παρόλο που ο λαός είπε ΟΧΙ, οι αντάρτες και ό,τι απομένει από την κυβέρνηση του Χουαν Μανουέλ Σάντος, ενισχυμένη από το Νομπέλ Ειρήνης, είπαν ΝΑΙ, με αποτέλεσμα να μην προβλέπεται σύντομα επιστροφή στα όπλα. Το φαινόμενο αυτό έχει να κάνει με τη μοναξιά και με τα μαθήματα που πρέπει να διδαχθούμε από έναν κόσμο που σήμερα βρίσκεται στα χέρια εκείνων που για διάφορους λόγους – μνησικακία, μίσος ή εκδίκηση – πήγαν να ψηφίσουν.
Σε αυτή τη συγκυρία, η Ισπανία ανακάλυψε κάτι υπέροχο που αγνοούσε από την εποχή των Καθολικών Βασιλέων: ότι περνάς καλύτερα χωρίς κυβέρνηση. Έχουν περάσει πάνω από 300 ημέρες και δεν τρέχει τίποτα. Πρόκειται για μια κάπως ακριβή πολυτέλεια, δεδομένου ότι λαμβάνονται αποφάσεις για λογαριασμό των πολιτών που δεν έχουν καμιά νομιμότητα ούτε καλύπτονται από το Σύνταγμα. Πόσοι Ισπανοί ψήφισαν στις τελευταίες εκλογές; Λιγότεροι από επτά στους δέκα. Αυτό σημαίνει ότι πάνω από 10 εκατομμύρια άνθρωποι έμειναν στο σπίτι τους.
Κι έτσι φτάνουμε στην κρίσιμη 8η Νοεμβρίου και στις εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου θεωρητικά μπορούν να ψηφίσουν πάνω από 200 εκατομμύρια άνθρωποι για να εκλέξουν τον νέο πρόεδρο της χώρας, που εξακολουθεί να είναι ο αυτοκράτορας του πλανήτη. Πόσοι όμως θα ψηφίσουν; Και τι θα συμβεί αν η αποχή φέρει στην εξουσία έναν αυτοκράτορα που για να βρούμε όμοιό του θα πρέπει να γυρίσουμε στην εποχή του Νέρωνα;
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι διερχόμαστε μια γενικευμένη κρίση του συστήματος αντιπροσώπευσης, καθώς η αδυναμία του δημοκρατικού μοντέλου προκαλεί ένα τεράστιο κενό εξουσίας. Έχουμε φτάσει σε ένα σημείο καμπής: αν η αποχή παραμείνει στα επίπεδα των τελευταίων ετών, θα καταλάβουν την εξουσία όλοι εκείνοι που αντιπροσωπεύουν τα χειρότερα στοιχεία της εξουσίας και ενσαρκώνουν τη συλλογική απογοήτευση.
Πηγή: El Pais
(*) Ο Αντόνιο Ναβαλόν είναι ισπανός δημοσιογράφος και συγγραφέας
