Στα προηγούμενα κείμενα μας περιγράψαμε τις πρωτοφανείς συνθήκες κάτω από τις οποίες ο Κολοκοτρώνης συνελήφθηκε και οδηγήθηκε, μαζί με τον εξάδελφο του Δημήτριο Πλαπούτα, στις φυλακές του Ίτς Καλέ. Σήμερα θα δούμε κάποιες σημαντικές λεπτομέρειες απ’ όσα τραγικά ακολούθησαν.
Σύμφωνα με τον νόμο έπρεπε μέσα σε 24 ώρες από τη σύλληψη των Κολοκοτρώνη και του Πλαπούτα (που πραγματοποιήθηκε εν αγνοία των Ελλήνων υπουργών) να τους φανερώσουν την αιτία που τους πιάσανε. Ωστόσο οι δύο Αρχιστράτηγοι της επανάστασης περίμεναν τρεις ολόκληρους μήνες για να τη μάθουν! Η αλήθεια είναι ότι η δικαιοσύνη στην πατρίδα μας αμέσως μετά την απελευθέρωση (;) στεκόταν, ταιριαστή με τη δικαιοσύνη του Γερμανού νομοδιδάσκαλου Μάουρερ και του Εγγλέζου «ηθικοφιλόσοφου» Μάσσων (στην πορεία του χρόνου, και οι δυο τους αποδείχθηκαν βρομεροί ανθέλληνες). Τα γεγονότα απέδειξαν ότι η πραγματική αιτία της καθυστέρησης οφειλόταν στην προσπάθεια των Bαυαρών να ανακαλύψουν ή επί το ακριβέστερο να δημιουργήσουν ψευδομάρτυρες, πότε φοβερίζοντας και άλλοτε λαδώνοντας, όπως παραδέχθηκε και ο πρεσβευτής της Πρωσίας στο Ναύπλιο, Λούτζι.
Ο Μάσσων ήταν ο πρώτος άνθρωπος που έβλεπε τον Κολοκοτρώνη (εκτός φυσικά από τους δεσμοφύλακες), ύστερα από τόσους μήνες που ήταν κλεισμένος στη φυλακή! Μόλις κάθισε μαζί του άρχισε να παίζει την κωμωδία που είχε προμελετήσει. Ύστερα από τα τόσα τρομερά που παρουσιάστηκαν που τα δημιούργησαν οι βαυαροί και οι Έλληνες χαφιέδες τους, ο Κολοκοτρώνης αναρωτήθηκε ποια είναι αυτά τα φοβερά που ανακάλυψε η δοτή κυβέρνηση των Bαυαρών! «Υπόσχομαι τιμίως» του είπε ο Μάσσων, «αν ομολογήσεις την αλήθεια, πως όχι μονάχα θα σε συγχωρέσει η κυβέρνησις αλλά θα σε στεφανώσει μ’ όσα αγαθά δε φαντάζεσαι». Όπως γράφει ο Φρανζής, «λαμπρότατα και στεφάνους εννοούσεν ο Μάσσων την προπαρασκευήν της λαιμητόμου (Γκιλοτίνα) υπό την οποίαν ήλπιζε να θέση τον Θοδωρή Κολοκοτρώνη, και άλλους».
Βλέποντας ο Μάσσων πως δεν είχε τίποτα να πετύχει από τον πεισματάρη Γέρο του Μοριά, έφυγε για να δει τί θα μπορούσε να ψαρέψει από τους άλλους φυλακισμένους, μεταξύ τους και ο Δημήτρης Πλαπούτας και άλλοι πολλοί. Ο Μάσσων δεν σταμάτησε ούτε στιγμή τις ανακρίσεις του, προσπαθώντας αδιάκοπα να ψάχνει για ψευδομάρτυρες κατηγορίας! Άμα λοιπόν άρχισε τις ανακρίσεις ο Μάσσων και «συνήλθε στο Ναύπλιο ένα μέρος ψευδομαρτύρων», με τα πολλά αποφασίστηκε να κριθούν ο Κολοκοτρώνης κι ο Πλαπούτας από το εγκληματικό δικαστήριο του Ναυπλίου, φροντίζοντας η σύνθεση του δικαστηρίου να ήταν ολότελα εχθρική στους κατηγορουμένους. Από τους δικαστές που απαρτίζανε το δικαστήριο η αντιβασιλεία λογάριαζε ως πιο φανατικούς εχθρούς των κατηγορουμένων τους Πολυζωίδη και Τερτσέτη! Τα γεγονότα απέδειξαν ότι έπεσαν πολύ έξω, αφού βασιλιάς γι΄ αυτούς τους τεράστιους δικαστές αναδείχτηκε η συνείδηση τους! Κολοκοτρώνης και Πλαπούτας νίκησαν τον Τούρκο δυνάστη. Πολυζωίδης και Τερτσέτης νίκησαν την αδικία των ξένων που ήθελαν να μας κυβερνούν (όπως θέλουν και σήμερα) σαν δούλους ….
Με την έναρξη της δίκης Κολοκοτρώνης και Πλαπούτας ζητούν εξαίρεση των δικαστών Δημήτρη Βούλγαρη και Φωκά Φραγκούλη (ο άλλος ήταν ο Δημήτρης Σούτσος), επειδή πριν αρχίσει η δίκη και οι δύο τους εξέφρασαν γνώμη καταδικαστική! Τέσσερα ήταν τα «εγκλήματα» των Κολοκοτρώνη-Πλαπούτα, όπως διαβάζουμε στη σελ. 166 στο βιβλίο του Δ, Φωτιάδη «Η Δίκη του Κολοκοτρώνη»: Γύρεψαν να «καταργήσουν το καθεστώς πολίτευμα του Έθνους», «παρεκίνησαν εις ληστείαν διαφόρους αρχιληστές» για να παραλύσουν τη βασική εξουσία και να ετοιμάσουν εμφύλιο πόλεμο, υπόγραψαν αναφορά σε ξένη δύναμη (τη Ρωσία) όπου μ’ αυτή γύρευαν την κατάργηση της αντιβασιλείας και ότι βοήθησαν τον κόντε Ρώμα στα σχέδια του να ζητήσουν οι Έλληνες από τον βασιλιά της Βαυαρίας ν΄ ανακαλέσει τους δύο αντιβασιλείς δίνοντας στον τρίτο (Άρμανσπεργκ) όλη την εξουσία.
Επρόκειτο ασφαλώς για τεράστια ψέματα, αφού όπως είναι γνωστό ο Κολοκοτρώνης, ακόμα κι όταν στυγεροί εγκληματίες «αγωνιστές», δολοφόνησαν το 1824 τον γιο του Πάνο (εξαιρετικό πολεμιστή και μεγάλη ανιδιοτελής μορφή της επανάστασης), για το καλό της πατρίδας, δεν θέλησε να εκδικηθεί τους δολοφόνους του! Γιατί όπως χαρακτηριστικά έλεγε, δυο φορές βαφτίστηκε στη ζωή του: τη μια με λάδι για να γίνει Χριστιανός και την άλλη με αίμα για τη λευτεριά της πατρίδας! Και για το καλό της πατρίδας θυσίαζε τα πάντα ο Κολοκοτρώνης! Ο Γέρος του Μοριά, αμέσως μετά το τέλος του αγώνα ζούσε απογοητευμένος λίγο έξω από το Ναύπλιο σε ένα ταπεινό σπιτάκι στην Πρόνοια, κοντά στην εκκλησιά του Άη Θεόδωρου που ο ίδιος έκτισε. Εδώ αποτραβήχτηκε ο μπροστάρης της απελευθέρωσης όταν ήρθαν οι Βαυαροί και κατάλαβε πως δεν τον γούσταραν, χωρίς να έχει καμία σχέση με όλα τα τραγικά που συνέβαιναν καθημερινά! «Ό,τι μπορούσα έκανα», γράφει στη σελίδα 196 των απομνημονευμάτων του που υπαγόρευσε στον Τερτσέτη. «Έκαμα το χρέος μου προς την πατρίδα και εγώ και όλη η φαμελιά μου. Είδα την πατρίδα μου ελεύθερη, είδα εκείνο οπού ποθούσα και εγώ και ο πατέρας μου και ο πάππος μου και όλη η γενεά μου, καθώς και όλοι οι Έλληνες. Απεφάσισα να πάω εις ένα περιβόλι, οπού είχα έξω από τ’ Ανάπλι. Επήγα, εκάθισα και απερνούσα τον καιρό μου καλλιεργώντας, και ευχαριστούμην να βλέπω να προοδεύουν τα μικρά φυτά οπού εφύτευα».
Οι Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και Δημήτριος Πλαπούτας καταδικάζονται τελικά εις θάνατον ως ένοχοι εσχάτης προδοσίας! Την απόφαση υπογράφουν οι Δ. Βούλγαρης, Κ. Σούτσος και Φ. Φραγκούλης. Στα «πρακτικά» της δίκης δεν θα βρεις ποτέ την απόφαση. Στο τέλος της όμως θα βρεις δύο λευκά μέρη που άφησαν οι συντάχτες για να μπουν οι υπογραφές του Πολυζωίδη και του Τερτσέτη που με τη βία τους κάθισαν στις έδρες τους. «Τα λευκά αυτά μέρη του χαρτιού», γράφει ο Δ. Φωτιάδης, «είναι ίσαμε και σήμερα η μεγαλύτερη δόξα της δικαιοσύνης της πατρίδας μας».
Τελικά η θανατική ποινή με απόφαση του Όθωνα (που φοβήθηκε τη θύελλα των ταραχών και των εξεγέρσεων που θα ακολουθούσαν των εκτελέσεων - Την ίδια ανησυχία εξέφρασαν και οι πρόξενοι της Αγγλίας, Ρωσίας και Βαυαρίας, ο καθένας για τους δικούς του λόγους και όχι γιατί αγαπούσαν την Ελλάδα), μετατράπηκε σε κάθειρξη 20 ετών. Όταν το άκουσε ο Κολοκοτρώνης είπε πάλιν τον ευτράπελο λόγο του: «θα τον γελάσω τον βασιλιά, δεν θα ζήσω τόσους χρόνους …». Την άλλη μέρα τους ανέβασαν στο Παλαμήδι. Εκεί όπου για ένδεκα μήνες έζησαν ένα πραγματικό κολαστήριο! Η δίκη και η καταδίκη των δύο από τους πιο γενναίους οπλαρχηγούς του ’21 θα αποτελεί, στους αιώνες των αιώνων, μια από τις μεγαλύτερες (αν όχι τη μεγαλύτερη) ντροπές της ελληνικής δικαιοσύνης.
* Ο Δρ. Αυγουστίνος (Ντίνος) Αυγουστή είναι επίκουρος καθηγητής στο Τ.Ε.Ι. Λάρισας
