Από τον Γιώργο Δελαστίκ
Πραγματικό σοκ υπήρξε το αποτέλεσμα των ιρλανδικών εκλογών της προηγούμενης Παρασκευής τόσο για τους Γερμανούς όσο και για τους ανά την Ευρώπη μνημονιακούς. Ούτε στους χειρότερους εφιάλτες τους δεν περίμεναν τέτοια έκβαση των βουλευτικών εκλογών στην Ιρλανδία. Χώρα την οποία διαφήμιζαν σε όλη τη Γηραιά Ήπειρο ως την απολύτως... "επιτυχημένη", η οποία ταχύτατα βγήκε από το Μνημόνιο ακολουθώντας κατά γράμμα τη μνημονιακή πολιτική που επέβαλε η Γερμανία. Έλεγαν ασύστολα ψέματα!
Έφτυσαν αίμα, κατά πώς φαίνεται, οι Ιρλανδοί από τη μνημονιακή τους κυβέρνηση - γι' αυτό και την εκδικήθηκαν με την ψήφο τους. Τη "μαύρισαν" σε τέτοιο βαθμό που από τα δύο κόμματα που συναπάρτιζαν τη μνημονιακή κυβέρνηση, το μεν συντηρητικό έχασε το ένα τρίτο των ψηφοφόρων του το δε κεντροαριστερό ουσιαστικά διαλύθηκε! Αυτό ήταν το βαρύτατο τίμημα της υποτιθέμενης "επιτυχίας" τους.
ΣΤΟΝ ΚΑΙΑΔΑ Ο... "ΠΕΤΥΧΗΜΕΝΟΣ"
Η Ιρλανδία είναι μια χώρα βαθύτατα συντηρητική. Εδώ και πάνω από ογδόντα (!) χρόνια κυβερνάται από δύο κόμματα - το ένα καθαρά δεξιό και το άλλο κεντροδεξιό.
Το κεντροδεξιό κόμμα Φίανα Φαλ (στα κελτικά αυτό σημαίνει σε ελεύθερη απόδοση "Ο κύκλος των κυνηγών") με πρωθυπουργό τον Μπέρτι Άχερν είναι το κόμμα που έβαλε την Ιρλανδία σε μνημονιακό καθεστώς το 2010.
Το 2011 που έγιναν εκλογές, οι Ιρλανδοί έδιωξαν κλωτσηδόν με την ψήφο τους τον Άχερν και το Φίανα Φαλ, κατακρημνίζοντάς τους στο ποσοστό του 17,4%.
Έβγαλαν το 2011 πανηγυρικά πρώτο το δεξιό κόμμα Φίνε Γκελ (στα κελτικά αυτό σημαίνει "Η ράτσα των Ιρλανδών") με 36,1%. Δεύτερο κόμμα ανέδειξαν τους κεντροαριστερούς Εργατικούς με ποσοστό 19,4%. Αυτά το 2011.
Στις εκλογές της περασμένης Παρασκευής επήλθε πλήρης ανατροπή. Το δεξιό Φίνε Γκελ πήρε μόνο 25,5% από το 36,1% που είχε. "Έφτυσαν" από πολιτική σκοπιά τον συντηρητικό πρωθυπουργό Έντα Κένι οι Ιρλανδοί, τερματίζοντας την πολιτική του καριέρα παρά το παραμύθι της δήθεν "επιτυχίας" του που διαφημιζόταν από τους Γερμανούς και από τα ανά την Ευρώπη φερέφωνά τους στο μέγιστο βαθμό.
Πολιτική κηδεία λοιπόν αντί για θρίαμβο επεφύλαξαν οι Ιρλανδοί ψηφοφόροι στο υπόδειγμα του "πετυχημένου" μνημονιακού πρωθυπουργού Έντα Κένι.
Ακόμη μεγαλύτερη εκλογική συμφορά όμως υπέστη το κεντροαριστερό Εργατικό Κόμμα. Χωρίς υπερβολή, αυτό το... διέλυσαν κυριολεκτικά οι ψηφοφόροι του!
"ΠΑΣΟΚΟΠΟΙΗΣΗ" ΤΩΝ ΕΡΓΑΤΙΚΩΝ
Από το 19,4% που είχαν πάρει το 2011 οι Εργατικοί τώρα πήραν... 6,6%!!! Οι "αριστερούληδες" ψηφοφόροι τους αισθάνθηκαν ότι η ηγεσία των Εργατικών τους εξαπάτησε συμμετέχοντας σε μνημονιακή κυβέρνηση και την εκδικήθηκαν ανελέητα.
Οι Εργατικοί δεν έχασαν μόνο το ένα τρίτο των ψηφοφόρων τους, αλλά έχασαν κυριολεκτικά τα δύο τρίτα όσων τους είχαν ψηφίσει στις προηγούμενες εκλογές! Διαλύθηκαν ουσιαστικά, αφού όταν έχει ένα κόμμα σχεδόν 20% και... καταβαραθρώνεται στο 6,5%, το μόνο που δεν μπορεί να περιμένει κανείς είναι να ανακάμψει και να ξαναπάρει ποσοστά σαν αυτά που είχε στο παρελθόν.
Αυτό αποδεικνύει άλλωστε και η περίπτωση του ΠΑΣΟΚ. Από τότε που ο μνημονιακός Γιώργος Παπανδρέου με την πολιτική του καταπόντισε το ΠΑΣΟΚ από το 43,9% των βουλευτικών εκλογών του 2009 στο 13,2% των εκλογών του Μαΐου του 2012, ουδέποτε το κόμμα αυτό συνήλθε. Αυτό αποδεικνύεται κάθε φορά που γίνονται εκλογές. Το 12,3% του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές του Ιουνίου του 2012, το 4,68% στις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015 με τη συγκυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου και το 6,3% στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 (όπου είχε προσλάβει ως "τσόντα" και τη ΔΗΜΑΡ) αποδεικνύουν τον εγκλωβισμό του ΠΑΣΟΚ σε μονοψήφια ποσοστά.
Το Μνημόνιο της Ιρλανδίας "πασοκοποίησε" εντελώς τους Ιρλανδούς Εργατικούς, όπως άλλωστε το ελληνικό Μνημόνιο του Γιώργου Παπανδρέου και η συγκυβέρνηση με τη ΝΔ σε εντελώς μνημονιακή βάση που άσκησε ο Ευάγγελος Βενιζέλος ως υφιστάμενος του Αντώνη Σαμαρά κατέστρεψε από πολιτική σκοπιά το ΠΑΣΟΚ. Το μετέτρεψε από κόμμα εξουσίας σε ένα περιθωριακό κόμμα με μονοψήφιο ποσοστό που προσπαθεί να προσκολληθεί σε οποιαδήποτε κυβέρνηση το πάρει.
Οι Εργατικοί της Ιρλανδίας πάντως "πασοκοποιήθηκαν" ακόμη και σε επίπεδο ποσοστών. Μόνο 6,3% πήρε το ΠΑΣΟΚ στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015, μόνο 6,6% πήραν οι Εργατικοί της Ιρλανδίας την περασμένη Παρασκευή.
ΧΑΝΟΥΝ ΤΑ ΠΑΝΤΑ
Πέφτοντας παταγωδώς από το 36,1% στο 25,5% η Δεξιά έχασε 10,6 εκατοστιαίες μονάδες. Οι Εργατικοί υπέστησαν μεγαλύτερη απώλεια, αφού από το 19,4% κατακρημνίστηκαν στο 6,6%. Έχασαν 12,8 μονάδες. Όμως 10,6 συν 12,8 σημαίνει ότι τα δύο κυβερνητικά κόμματα έχασαν αθροιστικά 23,4 εκατοστιαίες μονάδες - δηλαδή σχεδόν το ένα τέταρτο των συνολικών ψήφων τους.
Σε ένα κοινοβουλευτικό καθεστώς όμως πρωτεύουσα σημασία δεν έχουν τα ποσοστά, αλλά οι βουλευτές που βγάζουν τα κόμματα, αναλόγως του εκλογικού συστήματος.
Εδώ η πανωλεθρία που υπέστη η μνημονιακή ιρλανδική κυβέρνηση ήταν ακόμη μεγαλύτερη. Στις προηγούμενες εκλογές του 2011 το συντηρητικό Φίνε Γκελ είχε βγάλει 66 βουλευτές και οι Εργατικοί 33. Δεδομένου ότι τη χρονιά εκείνη το ιρλανδικό κοινοβούλιο είχε 166 μέλη, απαιτούνταν 84 βουλευτές για να υπάρξει κυβερνητική κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Με τους 66+33=99 βουλευτές που είχαν η Δεξιά και οι Εργατικοί ξεπερνούσαν φυσικά άνετα τους 84 βουλευτές και έτσι σχημάτισαν τη μνημονιακή κυβέρνηση που έθαψε την Ιρλανδία, πριν οι Ιρλανδοί ψηφοφόροι προλάβουν να θάψουν κι αυτοί με τη σειρά τους τα δύο κόμματα που τη συναποτελούσαν.
Τώρα όμως το μεν Φίνε Γκελ πήρε μόνο 49 από τους 66 βουλευτές που είχε και οι Εργατικοί μόνο... 6 (!) από τους 33 βουλευτές του. Το 49+6=55 πόρρω απέχει από τους 80 βουλευτές που θα έδιναν την κυβερνητική πλειοψηφία, αφού φέτος το ιρλανδικό κοινοβούλιο έχει λιγότερους βουλευτές - για την ακρίβεια 158. Από πολιτική σκοπιά το 55 απέχει έτη φωτός από το αναγκαίο 80.
ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΥΝ ΠΑΛΙ ΟΙ ΙΔΙΟΙ
Η απώλεια των 17 βουλευτών από το δεξιό κόμμα Φίνε Γκελ προστιθέμενη στους 27 βουλευτές που έχασαν οι Εργατικοί δίνει συνολικό άθροισμα κυβερνητικών απωλειών τους 44 βουλευτές. Αυτό αποτέλεσε και το μοιραίο πλήγμα για τη δυνατότητα δεξιών και κεντροαριστερών να συγκροτήσουν εκ νέου κυβέρνηση συνεργασίας.
Το Φίανα Φαλ είναι επίσης δεξιό κόμμα - είναι άλλωστε αυτό που έβαλε την Ιρλανδία στο Μνημόνιο. Αυτό το κόμμα προσπάθησε να εφαρμόσει το μοντέλο ανάκαμψης των Πορτογάλων σοσιαλιστών. Άλλαξε δηλαδή ηγέτη και ο νέος ηγέτης του ονόματι Μίχτελ Μάρτιν τάχθηκε εναντίον της πολιτικής λιτότητας που ακολούθησε ο πρωθυπουργός Κένι και οι Εργατικοί κατόπιν απαίτησης των Γερμανών.
Το κόλπο έπιασε και στην Ιρλανδία. Το Φίανα Φαλ από το 17,4% που είχε πάρει το 2011 ανέβηκε πάλι στο 24,3%, αυξάνοντας το ποσοστό του κατά 6,9%.
Πολύ πιο θεαματική όμως είναι η αύξηση της κοινοβουλευτικής του δύναμης. Από 21 βουλευτές που είχε το 2011 τους αύξησε στους 44, μια ανάσα πίσω από το Φίνε Γκελ που θυμίζουμε ότι πήρε 25,5% και 49 βουλευτές.
ΔΕΝ ΨΗΦΙΖΟΥΝ ΑΡΙΣΤΕΡΑ
Ούτε μέσα στη μνημονιακή παραζάλη δεν αποφάσισαν οι Ιρλανδοί να ψηφίσουν Αριστερά. Το Σιν Φέιν (στα κελτικά σημαίνει "Εμείς οι ίδιοι") βγήκε για πρώτη φορά τρίτο κόμμα, αλλά το ποσοστό του είναι γλίσχρο. Πήρε 13,8% σε ψήφους, ενώ τα exit polls (οι δημοσκοπήσεις δηλαδή σε όσους είχαν ήδη ψηφίσει και έβγαιναν από τα εκλογικά κέντρα) του έδιναν 17% και πάνω έως 20%, ενώ κάποιες δημοσκοπήσεις προεκλογικά είχαν φέρει το Σιν Φέιν ακόμη και πρώτο κόμμα. Τίποτα από αυτά όμως δεν επαληθεύτηκε.
Στην πραγματικότητα, αν θέλουμε να βλέπουμε τα πράγματα όπως είναι, "τρίτο κόμμα" δεν είναι το Σιν Φέιν αλλά οι... ανεξάρτητοι, οι οποίοι πήραν ένα πρωτοφανές ποσοστό (17,8%) και εξέλεξαν 25 βουλευτές - δηλαδή το ένα έκτο (!) του συνόλου των βουλευτών, έναντι των 23 βουλευτών που εξέλεξε το Σιν Φέιν.
Το διασκεδαστικό είναι ότι οι 6 βουλευτές που εξέλεξαν οι Εργατικοί είναι ακριβώς ίσοι στον αριθμό με τους 6 που εξέλεξε η αριστερή "Συμμαχία κατά της Λιτότητας - Οι άνθρωποι πριν από τα κέρδη", η οποία πήρε 3,9% των ψήφων.
Στη Βουλή πάντως κατάφεραν αυτή τη φορά να "τρυπώσουν" τόσο οι αριστεροί σοσιαλδημοκράτες, οι οποίοι πήραν 3% και έβγαλαν τρεις βουλευτές, πράγμα αξιοσημείωτο αφού πρόκειται για νεοσύστατο κόμμα, όσο και οι Πράσινοι, οι οποίοι πέτυχαν ποσοστό 2,7% και έτσι έβγαλαν δύο βουλευτές.
ΘΑ ΚΑΝΟΥΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ;
Τόσο το Φίνε Γκελ όσο και το Φίανα Φαλ είναι δεξιά κόμματα, άντε το πολύ να τα χαρακτηρίσει κάποιος κεντροδεξιά. Επειδή κανένα μόνο του δεν έχει τους συμμάχους για να σχηματίσει κυβέρνηση, το πιο φυσιολογικό που θα περίμενε κανείς από αυτά θα ήταν να συνεργαστούν μεταξύ τους και να φτιάξουν μια κυβέρνηση με άνετη κυβερνητική πλειοψηφία, αφού με 49 συν 44 βουλευτές έχουν 93 - πολύ περισσότερους δηλαδή από τους απαιτούμενους 80.
Υπάρχει όμως ένα κώλυμα που ίσως αποδειχθεί ανυπέρβλητο. Αυτά τα δύο κόμματα που κυβερνούν την Ιρλανδία από τη δεκαετία του 1930 την κυβερνούν μόνο εναλλάξ. Μισιούνται θανάσιμα οι κομματικοί μηχανισμοί τους - σε τέτοιο βαθμό που επί ογδόντα και πλέον χρόνια δεν έχουν συνεργαστεί ποτέ!
"Οικουμενική" κυβέρνηση ή έστω κυβέρνηση "μεγάλου συνασπισμού" μάλλον αποκλείεται, επομένως. Άλλωστε δεν συμφέρει με τίποτα μια κυβέρνηση τέτοιου τύπου το Φίανα Φαλ, το οποίο προσδοκά μια θριαμβευτική επάνοδο στην εξουσία. Χώρια που αν φτιάξουν κυβέρνηση "μεγάλου συνασπισμού" θα αφήσουν τον Τζέρι Άνταμς, τον επικεφαλής του Σιν Φέιν, αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, με όσα αυτό συνεπάγεται και όλη την αντιπολίτευση να είναι αριστερή!
Στελέχη του Φίανα Φαλ κάνουν ήδη λόγο για "παράταση" παραμονής του Έντα Κένι στην πρωθυπουργία για έναν ακόμη χρόνο, με ανοχή του Φίανα Φαλ αλλά και ταυτόχρονη παραμονή του στην αντιπολίτευση, ώστε να εισπράξει αυτό το δεξιό κόμμα και όχι η Αριστερά τη βέβαιη φθορά του Έντα Κένι λόγω της μνημονιακής πολιτικής που ασκεί.
Αν θα επικρατήσει αυτή η γραμμή ή αν η Ιρλανδία θα οδηγηθεί σε νέες εκλογές αμέσως, θα το μάθουμε πολύ σύντομα.
