Το ηφαίστειο Νοβαρούπτα [Novarupta] της Αλάσκας

Γεωλογία

 

Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου στο 32ο Δ. Σχ. Λάρισας - συγγραφέα

 

ΓΕΝΙΚΑ – ΘΕΣΗ: Το ηφαίστειο Novarupta [Νόβαρούπτα], που σημαίνει «νέα έκρηξη», είναι ένα στρωματοηφαίστειο που βρίσκεται στην χερσόνησο της Αλάσκας στο εθνικό πάρκο του Katmai, περίπου 470km νοτιοδυτικά της πόλης Anchorage και είναι ένα ηφαίστειο της Αλεούτιας1 σειράς. [Συντεταγμένες ηφαιστείου: [58ο16΄ Βόρεια και 155ο9΄Δυτικά]. Έχει ύψος 841 μέτρα. Δημιουργήθηκε το 1912 κατά τη μεγαλύτερη ηφαιστειακή έκρηξη του 20ου αιώνα. Τότε το Novarupta απελευθέρωσε 30 φορές τον όγκο του μάγματος που απελευθέρωσε το ηφαίστειο των Η.Π.Α. Αγία Ελένη το 1980. Φημολογείται πως η έκρηξη της 6ης Ιουνίου 1912 ακούστηκε μέχρι την πρωτεύσουσα (1.100km ανατολικά) μία ώρα περίπου αργότερα! Ήταν τόσο ισχυρή η έκρηξη ώστε “δανείστηκε’’ το μάγμα ενός άλλου στρωματοηφαιστείου, του όρους Katmai, 12km ανατολικά, προκαλώντας την κατάρρευση της κορυφής του τελευταίου και τη διαμόρφωση μιας καλδέρας βάθους 800 μέτρων. Το Novarupta απέβαλε επίσης 17 κυβικά χιλιόμετρα(!) μάγματος και τέφρας στον αέρα, που έπεσε για να καλύψει μια έκταση 9.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων με πάχος 30cm κατά μέσο όρο. Οι απώλειες ανθρωπίνων ζωών ήταν μηδενικές και αυτό οφείλετο στο ότι η περιοχή είναι πολύ απομακρυσμένη, ενώ το 1912 ήταν ανεξερεύνητη και σχεδόν άγνωστη.

Η ΚΟΙΛΑΔΑ THOUSAND SMOKES: Οι πυροκλαστικές ροές από την έκρηξη του 1912 διαμόρφωσαν αυτό που ονομάστηκε κοιλάδα των Δέκα Χιλιάδων Καπνών από τον βοτανολόγο Robert F. Griggs, ο οποίος διερεύνησε τον απόηχο του ηφαιστείου για λογαριασμό του National Geographic το 1916. Η έκρηξη που δημιούργησε αυτήν την κοιλάδα είναι μία από τις λίγες στην ιστορία που έχουν παράγει δομικούς τόφους2 (welded tuff). Παράγοντας πολλαπλές φουμαρόλες3 που παρέμειναν για 15χρόνια. Αξίζει κανείς να καταφύγει στην παρακάτω ιστοσελίδα για περισσότερες πληροφορίες και πολλές εικόνες: [http://www.youtube.com/watch?v=NsY5xuF01s0]

 

1. Τα Αλεούτια νησιά είναι φυσική προέκταση της χερσονήσου της Αλάσκας προς τον Ειρηνικό. Πρόκειται ουσιαστικά για κρατήρες ηφαιστείων που ανυψώθηκαν πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.

2.Τόφος ηφαιστειακός είναι ένα ηφαιστειακό ιζηματογενές πέτρωμα που προέρχεται από αποθέσεις στερεών αναβλημάτων των ηφαιστείων

3. Φουμαρόλες είναι εξερχόμενοι υδρατμοί και διάφορα άλλα αέρια ηφαιστειακής προέλευσης. Οι φουμαρόλες σχηματίζονται σε ηφαιστειογενείς περιοχές με σχεδόν άνυδρο υπέδαφος. Το λιγοστό νερό εξατμίζεται αμέσως και εξέρχεται από το έδαφος με θερμοκρασία από 200° C ως 800° C. Σπάνια οι υδρατμοί περιέχουν και άλλα αέρια, τα οποία κατακάθονται στο σημείο της πηγής και οξειδώνονται ή δίνουν τροφή σε βακτήρια σχηματίζοντας χαρακτηριστικές πολύχρωμες αποχρώσεις. Φουμαρόλες συναντάμε στο ηφαίστειο της Νισύρου.

 

 

[e-mail] www.scribd.com/oikonomoukon