Από τον Ηλία Κανέλλη
Τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης, για την Αριστερά της εποχής (ΚΚΕ, ΠΑΣΟΚ, πλην του μικρού ΚΚΕ εσωτερικού), η Ευρώπη ήταν κάτι κακό. Κάτι πολύ κακό. Κάτι πάρα πολύ κακό. Θεωρούνταν, βεβαίως, τότε ότι είναι ο δούρειος ίππος της Γαλλίας για να μεγαλώσει ιμπεριαλιστικά (η Γερμανία ήταν ακόμα τραυματισμένη από την πολεμική ήττα και το Τείχος του Βερολίνου), με την οποία Γαλλία, πρέπει να θυμηθούμε, είχε πολύ καλές σχέσεις ο Κωνσταντίνος Καραμανλής.
Η αντίληψη εκείνη, που στη συνέχεια μάλιστα κέρδισε έδαφος όσο τα ευρωπαϊκά πακέτα άλλαζαν τη χώρα, στα τέλη της δεκαετίας του 1970 καταγραφόταν με συνθήματα και με ένα διακριτικό κιτς στα επαναστατικά τραγούδια που τότε ακούγονταν πολύ. Ο συνθέτης και τραγουδιστής Θωμάς Μπακαλάκος, που είχε κυκλοφορήσει το δίσκο «Τα αγροτικά» για να μιλήσει τη γλώσσα της επανάστασης και στον κόσμο της υπαίθρου, είχε εκφράσει αυτή την απαξία με ένα τραγούδι που ούτε τότε, ούτε αργότερα έκανε ιδιαίτερο σουξέ, ήταν όμως πολύ χαρακτηριστικό του αφοριστικού τρόπου με τον οποίο οι ιδεοληπτικοί των Ελλήνων μάθαιναν να βλέπουν την πραγματικότητα. Να μερικοί χαρακτηριστικοί στίχοι:
«Ο κόκορας γέννησε στον κήπο / κι έκανε κολοκύθια, / κι εμείς που δεν είπαμε τα ζήτω / ξέρουμε την αλήθεια. // Σερσέ λα φαμ Μανωλάκη / και ο Γάλλος θα κάνει τ' αυγό / σερσέ λα φαμ Μανωλάκη / κι ό,τι πεις το καρφώνουν εδώ / κι ας είναι η αλήθεια, / κι ας είναι η αλήθεια [...]».
Επεράσαμε όμορφα, διασκεδάσαμε, ύστερα ο Ανδρέας Παπανδρέου ανακάλυψε τα αναπτυξιακά πακέτα των Ευρωπαίων, ύστερα αρχίσαμε να επωφελούμαστε όλοι – και όλα θα ήταν καλά (με λελογισμένη επαναστατική γκρίνια, διότι άμα είσαι επαναστάτης πάντα πρέπει να γκρινιάζεις) αν η χώρα δεν είχε πάει, το 2010, κατευθείαν στη χρεοκοπία και στα μνημόνια που την κράτησαν όρθια πάνω στα πήλινα πόδια της.
***
Τα τελευταία χρόνια της δεκαετίας του 1990 και την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα, τα λεγόμενα και χρόνια «της ευμάρειας», είχαν παγιωθεί, σαν έθιμο, κάποιες επαναλαμβανόμενες κατ’ έτος διαμαρτυρίες. Ανάμεσα στις διαμαρτυρίες αυτές ήταν και των αγροτών.
Συνήθως, οι αγρότες έβγαιναν με τα τρακτέρ στις εθνικές οδούς χειμώνα, εποχή όπου συνήθως δεν έχουν παραγωγικές δουλειές. Έκλειναν κεντρικούς οδικούς κόμβους και, υπό το κράτος της ομηρείας του υπόλοιπου πληθυσμού, αφού ακυρώνονταν οι μετακινήσεις και η μεταφορά εμπορευμάτων, διεκδικούσαν συνήθως μεγαλύτερες αποζημιώσεις ή καλύτερες επιδοτήσεις.
Βλέπετε, η Ευρώπη, ο κόκορας δηλαδή, δεν γεννούσε κολοκύθια αλλά χρήμα. Ο Γάλλος και ο Γερμανός και ο Ολλανδός έκαναν, πράγματι, το αυγό – έτσι επωφεληθήκαμε και οι πιο φτωχές χώρες του Νότου. Με μια διαφορά. Ενώ οι κανονικές ευρωπαϊκές χώρες εργάζονταν με παραγωγικούς στόχους, έκαναν έρευνα, αναπροσάρμοζαν τις καλλιέργειες στις συνθήκες της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας, έβαζαν στη ζωή τους την καινοτομία, εμείς (με εξαιρέσεις, ασφαλώς) αγνοούσαμε τις προειδοποιήσεις ότι κάποια στιγμή, τα κονδύλια για τον αγροτικό κόσμο θα τελειώσουν και σπανίως εξορθολογίσαμε την παραγωγή μας. Υπήρξαν μάλιστα περιοχές που αφέθηκαν εξ ολοκλήρου στις επιδοτήσεις – π.χ. παραγωγής καπνού, που όταν τελείωσε ολόκληρες περιοχές ερήμωσαν.
Στις κινητοποιήσεις αυτές, οι αγρότες πάντα κάτι κέρδιζαν. Τελευταία φορά, με την κρίση επί θύραις, κατάφεραν και πήραν περί το μισό εκατομμύριο ευρώ από τον «Μαρίνο Αντύπα της Δεξιάς», όπως αποκλήθηκε από θεσσαλικά ΜΜΕ ο Σωτήρης Χατζηγάκης, ο τελευταίος υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης στην κυβέρνηση Κώστα Καραμανλή.
Ύστερα, ήρθε το μνημόνιο και η απειλή συρρίκνωσης αποζημιώσεων και επιδοτήσεων, με αποτέλεσμα η Ευρώπη να ξαναγίνει ο κόκορας που γεννάει και κάνει κολοκύθια.
***
Με το πρώτο μνημόνιο, ο αγροτικός κόσμος αισθάνθηκε προδομένος από το ΠΑΣΟΚ. Στην πλειονότητά του, συνέπηξε το μεγάλο και ετερόκλητο μέτωπο των Αγανακτισμένων. Αντιμνημονιακοί, συνέχισαν να βγαίνουν στα μπλόκα, όπου συνάντησαν τον αρχηγό της αντιμνημονιακής διαμαρτυρίας, Αλέξη Τσίπρα – αριστερό, πλέον, επίγονο του Μαρίνου Αντύπα. Ήταν η περίοδος που ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ είχε βάλει την κασέτα με τις υποσχέσεις και έταζε σε όλους.
Όμως καιρός φέρνει τα λάχανα. Και δεν χρειάστηκαν παρά κάτι μήνες προκειμένου ο ηγέτης της αντίστασης κατά των Ευρωπαίων (με τα λεφτά τους!) να μετατραπεί σε αποδιοπομπαίο τράγο. Ο λόγος; Η απορρέουσα από το Τρίτο Μνημόνιο, το μνημόνιο ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, υποχρέωση για συστηματική φορολόγηση των αγροτικών εισοδημάτων. Και η διαπίστωση ότι όσα έταζε στα μπλόκα, σκαρφαλωμένος στα τρακτέρ, ο Αλέξης Τσίπρας ήταν κενές περιεχομένου υποσχέσεις.
Και τώρα; Την ώρα της πρόσκρουσης στην πραγματικότητα, ο πρωθυπουργός έχει απέναντί του, οργανωμένη, μια ολόκληρη κοινωνική τάξη, με εκπροσώπους σε όλη τη χώρα, που θα του ζητήσει πρωτίστως τα ρέστα γιατί την παραπλάνησε. Γιατί έλεγε πράγματα που δεν ισχύουν. Γιατί έταζε χρήματα που δεν μπορεί να δώσει.
Γιατί, εν γνώσει του, πουλούσε τον εαυτό του ως κόκορα που θα γεννούσε χρυσά αυγά, ενώ δεν μπορούσε να κάνει ούτε καν κολοκύθια.
