Την πόλη που τραγούδησαν ο Yves Montand και η Edith Piath, τη λαμπερή εκείνη πρωτεύουσα που γέννησε τον ανθό της παγκόσμιας τέχνης της λογοτεχνίας και του ωραίου «στυλ» σε όλα τα επίπεδα. Την πόλη που μέσα από τη Γαλλική Επανάσταση γέννησε τις μεγάλες αξίες του σύγχρονου κόσμου και τον Διαφωτισμό. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2024 μόλις ξεκινούσαν...
Προηγουμένως, στις οθόνες μας, είχαμε αντικρίσει μια στρατιά από εθελοντές, άσημους και διάσημους, να μεταφέρουν την Ολυμπιακή Φλόγα, η οποία με αερόστατο θα «σηκωνόταν» στον παρισινό ουρανό. Στους δρόμους και τις γέφυρες του Παρισιού, άνθρωποι λευκοί, μαύροι (που νομίζω ότι πλειοψηφούσαν), άνθρωποι κάθε φυλής, άνθρωποι διαφορετικού φύλου της Κοινότητας των ΛΟΑΤΚΙ, αθλητές Παραολυμπιακών Αγώνων με τεχνητά μέλη, άνθρωποι διαφόρων κοινωνικών ομάδων, έπαιζαν τον ρόλο που τους είχε ανατεθεί. Υπερθέαμα... Οι αμφιέσεις, βέβαια, είχαν ξεφύγει από κάθε περιορισμό και φυσικά καμιά σχέση με τον Ολυμπισμό αυτόν καθ’ εαυτόν. Είδαμε άνδρες με κίτρινα μαλλιά και χρυσά λαμέ κοστούμια, γυναίκες με ροζουλί κοστούμια, που θύμιζαν κάτι ανάμεσα σε πεταλούδα και μέλισσα, και γενικώς μια πολυχρωμία που υπηρετούσε την εικόνα, όχι την ιδέα του αθλητισμού. Τα βλέπουμε αυτά όσοι είμαστε λίγο μεγαλύτεροι (λίγο όμως ε;), εμείς που έχουμε ακόμη ως αναφορά στο μυαλό μας τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μόσχας, της Ατλάντα και της Αθήνας, όπου -ακόμη- παρήλαυναν αθλητές με ρούχα χωρίς υπερβολές και προσπαθούμε να αντιληφθούμε πού πάει πια ο κόσμος, ο πλανήτης γενικώς.
Όπως αναμενόταν, σ’ όλον τον κόσμο η τελετή προκάλεσε πολλή κουβέντα, κάποτε θετική έως ενθουσιώδη, κάποτε αρνητική έως οργίλη. Προσωπικά δε θα κρίνω το θέαμα ή το τεχνικό-αισθητικό κομμάτι. Δε θα τη συγκρίνω καν με την αντίστοιχη τελετή της Αθήνας 2004, όπως κάνουν ήδη πολλοί στην Ελλάδα, με προεξάρχοντα τον πρωθυπουργό. Μια τέτοια συζήτηση είναι άχαρη, εξ’ ορισμού λανθασμένη και δεν οδηγεί πουθενά. Έτσι κι αλλιώς, κάθε τελετή έχει τα δυνατά και αδύνατα σημεία της. Έχει εξαιρετικές σκηνές, αλλά και κακόγουστες, διότι και η κακογουστιά μέρος του παιχνιδιού είναι. Οι διοργανωτές έχουν πάντα άγχος να συλλάβουν ένα ευρηματικό σενάριο και να συμπεριλάβουν πολλά πράγματα. Ιστορία, παράδοση, διάσημα πρόσωπα, σύμβολα και συμβολισμούς της χώρας τους. Κυρίως, όμως, να δώσουν ένα ιδεολογικό στίγμα. Στην Αθήνα ας πούμε η ιδέα ήταν η αναβίωση του αρχαιοελληνικού πνεύματος. Δηλαδή του μέτρου, της ισορροπίας, της δημοκρατίας. Το ιδεολογικό στίγμα των Γάλλων διοργανωτών ποιο ήταν;
Ήταν, μας είπαν, η περίφημη... «συμπερίληψη». Με δυο λόγια, ο μη αποκλεισμός. Ο σεβασμός της διαφορετικότητας κάθε ανθρώπου. Ο σεβασμός στη θρησκεία του, στη φυλή του, στο φύλο που επιλέγει, στον σεξουαλικό του προσανατολισμό. Ασφαλώς καταλαβαίνουμε όλοι ότι τα τελευταία χρόνια οι μεγάλες δυτικές κοινωνίες βρίσκονται αντιμέτωπες με πολλά ταυτοτικά ζητήματα. Μια μεγάλη μετανάστευση που διαρκεί δεκαετίες τώρα, έχει αλλοιώσει όχι μόνο τη σύνθεση του πληθυσμού, αλλά την ίδια τη φυσιογνωμία και την ταυτότητα των χωρών υποδοχής. Και φυσικά αυτό δεν αποτρέπεται με μέτρα ή με τη βία. Χρειάζονταν πολιτικές ένταξης, πολιτικές άμβλυνσης των φυλετικών και άλλων διαφορών, με δυο λόγια βαλβίδες αποσυμπίεσης, διότι διαφορετικά το «καζάνι» θα σκάσει. Μια βόλτα αν κάνεις πια στα Ηλύσια Πεδία, θα καταλάβεις ότι εκεί δεν είναι πια Παρίσι ή Γαλλία, αλλά ένας χώρος απολύτως παγκοσμιοποιημένος, ένας πολιτιστικός αχταρμάς, όπου ο καθένας εκφράζεται κατά βούληση.
Όλος αυτός ο παγκόσμιος «χυλός», όμως, μοιάζει να έχει καταπιεί τη Δύση και ειδικά την Ευρώπη, που αντί να προβάλει τα δικά της πολιτισμικά πρότυπα στους ξένους, έχει εισέλθει σε μια αδιέξοδη συζήτηση περί δικαιωμάτων. Μια συζήτηση που έχει λάβει διαστάσεις υστερίας.
Με βάση, λοιπόν, τις ιδέες των Γάλλων διοργανωτών της τελετής δικαιώματα στην Ευρώπη έχουν κυρίως ομάδες που υποτίθεται ήταν αποκλεισμένες. Κι ενώ οι σημερινές δυτικές κοινωνίες έχουν αποδεχτεί στην πλειοψηφία τους τις κάθε λογής διαφορετικότητες, κάποιοι επιμένουν να τις προβάλλουν ξανά και ξανά. Το μέτρο έχει χαθεί. Υπήρχε, ας πούμε, λόγος να προβληθούν σε τελετή Ολυμπιακών Αγώνων σκηνές που υπονοούσαν ομοφυλοφιλικό σεξ; Αν είναι έτσι, γιατί να μην προβάλουμε -για λόγους ισότητας και μόνο- σκηνές κανονικού, παραδοσιακού σεξ, για να ικανοποιηθούν οι... ετερόφυλοι; Υπήρχε λόγος διακωμώδησης χριστιανικών συμβόλων, όπως ο Μυστικός Δείπνος, με αποτέλεσμα να προκληθεί αντίδραση ακόμη και από τη συνήθως ανεκτική Καθολική Εκκλησία;
Είναι η ίδια συζήτηση που γίνεται και στην Ελλάδα με τις περίφημες παρελάσεις ομοφυλόφιλων, γνωστές και ως «Pride parade». Οι οποίες κάθε άλλο παρά βοηθούν πλέον την υπόθεση του σεβασμού των ΛΟΑΤΚΙ. Όπως είπαμε, οι σημερινές κοινωνίες είναι ήδη αρκετά ανεκτικές και έχουν αποδεχθεί απολύτως το δικαίωμα στον σεξουαλικό προσανατολισμό του κάθε ανθρώπου. Το να τον... περιφέρει, όμως, κανείς σε κακόγουστα πανηγυράκια, μάλλον τον δυσφημεί.
Ανάλογη και η λογική των Γάλλων διοργανωτών. Οι οποίοι προφανώς δε σκέφτηκαν ότι τα ιστορικά κτίρια του Παρισιού που χρησιμοποίησαν ως ντεκόρ, κτίρια του 15ου και 16ου αιώνα τα περισσότερα, έχουν βαφτεί επανειλημμένα με το αίμα των Παριζιάνων που έδωσαν αγώνα για πραγματικές παγκόσμιες αξίες, όπως η δημοκρατία, η ελευθερία, η ισότητα, η αδερφοσύνη.
Σε κορυφαία γεγονότα, όπως οι Ολυμπιακοί Αγώνες, θα έπρεπε κανονικά η Δύση να υπερασπίζεται τις μεγάλες αξίες της και να προβάλλει την πολιτισμική της ταυτότητα. Πόσο μάλλον η Γαλλία, ο ένας από τους βασικούς πυλώνες του δυτικού και παγκόσμιου πολιτισμού. Δεν το έκανε. Υπέκυψε στον συρμό. Κι έχασε μια μεγάλη ευκαιρία.
ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΛΕΣΗΣ
alexiskalessis@yahoo.gr
