Συνέντευξη στον Φώτη Καραγιάννη
Το Τμήμα ΤΕΙ Σχεδιασμού και Τεχνολογίας Ξύλου και Επίπλου του Τ.Ε.Ι. Θεσσαλίας βρήκε στην Καρδίτσα τις ιδανικές συνθήκες ανάπτυξης, στεγαζόμενο σε δύο ιδιόκτητα νέα κτίρια 3.000 τ.μ. που βρίσκονται στις παρυφές της πόλης.
Από την πρώτη στιγμή της ίδρυσής του, το 1999, η τοπική κοινωνία το αγκάλιασε και το στήριξε δυναμικά στα πρώτα του βήματα μέχρι και την ενηλικίωσή του σήμερα!
Το Τμήμα είναι μοναδικό στα ΑΕΙ της χώρας και επικεντρώνεται στα διεθνώς αναγνωρισμένα, γνωστικά αντικείμενα του σχεδιασμού επίπλου (furniture design) και ξυλοκατασκευών, της τεχνολογίας ξύλου (wood technology) και της τεχνολογίας παραγωγής επίπλου, με γνώμονα την οικονομία, τον σεβασμό στο περιβάλλον και την κοινωνική αποδοχή.
Όπως κατέδειξε η πρόσφατη έκθεση εσωτερικής αξιολόγησης του ΤΕΙ Θεσσαλίας, το εν λόγω Τμήμα είναι από τα πιο δυναμικά και παραγωγικά στην περιφέρειά μας, με υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις και σημαντικό εργαστηριακό - ερευνητικό εξοπλισμό. Έχει να παρουσιάσει πλούσιο ερευνητικό και τεχνολογικό έργο, ενώ βρίσκεται σε άμεση σύνδεση με την αγορά εργασίας και τις επιχειρήσεις, έχοντας πρωτοπορίες τόσο σε διεθνείς διακρίσεις των μελών Εκπαιδευτικού Προσωπικού, όσο και σε σχεδιαστικές καινοτομίες, τεχνολογικές δράσεις και δραστηριότητες.
Το Τμήμα έχει απονείμει, έως σήμερα, πέραν των 450 τίτλων σπουδών! Οι απόφοιτοί του, Σχεδιαστές και Τεχνολόγοι Ξύλου και Επίπλου, απασχολούνται κυρίως στον ιδιωτικό τομέα των κλάδων ξύλου, επίπλου και ξύλινων κατασκευών της Ελλάδας και της Κύπρου, με πολύ καλές εργασιακές προοπτικές παρά τη βαθύτατη οικονομική κρίση που έπληξε την ευρύτερη περιοχή.
Σήμερα, το Τμήμα είναι ευρέως γνωστό στην ελληνική και την κυπριακή αγορά του ξύλου, του επίπλου και των ξύλινων κατασκευών και έχει αναγνωριστεί η καθοριστική συμβολή του στην ανάπτυξη και υποστήριξη των παραγωγικών και εμπορικών αυτών κλάδων, ενώ πολλές επιχειρήσεις αναζητούν διαρκώς τελειόφοιτους φοιτητές, ή πτυχιούχους για πρακτική άσκηση στο επάγγελμα, αλλά και για εργασιακή απασχόληση. Από το 2006, οι πτυχιούχοι του Τμήματος έχουν θεσμικά κατοχυρωμένα τα επαγγελματικά δικαιώματά τους.
Πολύ σημαντικό είναι το γεγονός ότι το Τμήμα έχει ολοκληρώσει την εξωτερική του αξιολόγηση από τον Οκτώβριο του 2010, με πολύ θετικό τρόπο, ανάμεσα στα πρώτα τμήματα των Τ.Ε.Ι. της χώρας
Για το παρόν και το μέλλον αυτού του εξαιρετικού όσο και μοναδικού στο είδος του Τεχνολογικού Ιδρύματος μιλάει στην «ΕτΔ» ο πρόεδρος Δρ. Μιχάλης Σκαρβέλης δηλώνοντας ότι η κρίση έχει δημιουργήσει μεν πολλά οικονομικά προβλήματα, αλλά η σκληρή δουλειά για παροχή ολοκληρωμένης εκπαίδευσης στους σπουδαστές και ισχυρής επιστημονικής υποστήριξης στις επιχειρήσεις του κλάδου, δεν πρόκειται να σταματήσει ποτέ!
Ειδικότερα, η συνέντευξη έχει ως εξής:
Ερ. Πώς θα χαρακτηρίζατε σήμερα το Τμήμα ΤΕΙ Σχεδιασμού και Τεχνολογίας Ξύλου – Eπίπλου Καρδίτσας;
Απ. Με υπερηφάνεια και χωρίς ίχνος κομπασμού θα λέγαμε ότι το Τμήμα Σχεδιασμού και Τεχνολογίας Ξύλου – Επίπλου έχει αποδεδειγμένα αποτελέσει ένα επιτυχημένο Τμήμα, όχι μόνο στην ακαδημαϊκή κοινότητα της Θεσσαλίας αλλά και σε πανελλαδικό επίπεδο. Σε αυτό συνηγορούν μια σειρά από δείκτες, όπως ενδεικτικά θα αναφέρω: επαγγελματική αποκατάσταση αποφοίτων, επίπεδο διδασκόντων, αναλογία προσωπικού/φοιτητών, ερευνητικά προγράμματα που «τρέχει» το Τμήμα, υποδομές-εξοπλισμός Τμήματος σε σχέση με ομοειδή Τμήματα στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ανταλλαγές φοιτητών, αριθμός επιστημονικών δημοσιεύσεων, εξωτερική αξιολόγηση, επαφή με φορείς και επιχειρήσεις του κλάδου κ.α. Με δυο λέξεις θα λέγαμε ότι είναι ένα Τμήμα που συνδυάζει την επαρκή εκπαίδευση σε σχέση κύρια με τις ανάγκες του κλάδου ξύλου – επίπλου στην ελληνική κοινωνία και τη συνεισφορά του στην εθνική οικονομία, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν έχει περιθώρια βελτίωσης, ειδικά εφόσον συζητάμε για ένα νέο Τμήμα, που έχει μόνο 15 χρόνια από την έναρξη της λειτουργίας του.
Ερ. Πόσοι σπουδαστές φοιτούν στο Τμήμα και ποιο είναι το επίπεδο σπουδών και επαγγελματικής αποκατάστασης των αποφοίτων που το καθιστούν αρκετά ελκυστικό;
Απ. Σήμερα φοιτούν περί τους 300 απολύτως ενεργούς φοιτητές/φοιτήτριες. Μέχρι τις αρχές της οικονομικής κρίσης (2010) η επαγγελματική τους αποκατάσταση άγγιζε το 90%, ποσοστό εξωπραγματικό, όχι μόνο για τα ελληνικά δεδομένα! Οπωσδήποτε, καθώς η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει δραματικά τον κατασκευαστικό κλάδο και τις καταναλωτικές δυνατότητες των Ελλήνων, το ποσοστό αυτό έχει μειωθεί πολύ σήμερα. Εν τούτοις, από τα στατιστικά στοιχεία που διατηρούμε η απασχόληση των αποφοίτων μας - για να κυριολεκτούμε: των τελειοφοίτων μας - δείχνει να εξακολουθεί να βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα, σε δυσαρμονία με τα συνολικά επίπεδα απασχόλησης των νέων αποφοίτων στη χώρα.
Ερ. Ποιες επιστημονικές συνεργασίες έχετε αναπτύξει στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και ποιος είναι ο αντίκτυπος στην αναπτυξιακή πορεία του Τμήματος;
Απ. Μεγάλος αριθμός των καθηγητών του Τμήματος συμμετέχει σε ερευνητικά προγράμματα με ελληνικά και ξένα Πανεπιστήμια, καθώς και με εταιρίες του ελληνικού κύρια και του κυπριακού χώρου. Συμμετέχει επίσης σε επιτροπές υποστήριξης του έργου δημόσιων φορέων στην Ελλάδα (τεχνικό, νομοθετικό κ.α.) αλλά και σε επιστημονικές επιτροπές σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτό δίνει και σε μας τη δυνατότητα να προβάλουμε το επιστημονικό μας έργο και να γνωρίζουμε τις εξελίξεις αλλά και τα προβλήματα του κλάδου από πρώτο χέρι, ώστε να τα λαμβάνουμε υπόψη τόσο στη διαμόρφωση των εκπαιδευτικών αναγκών και τον – κατά το δυνατόν – ορθό προσανατολισμό των φοιτητών, όσο και στις κινήσεις που πρέπει να κάνουμε σε επιστημονικό επίπεδο για να βρισκόμαστε μέσα και στην πρώτη γραμμή του επιστημονικού και κοινωνικού γίγνεσθαι. Όλα αυτά βέβαια δεν έρχονται από μόνα τους, υπάρχει μια διαρκής κινητικότητα και κοινωνικότητα των μελών του Τμήματος, επιζητούμε διαρκώς συνεργασίες, συμμετέχουμε σε Συνέδρια και Εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό (πολλές φορές ιδία δαπάνη!). Ο τεχνολογικός μας εξοπλισμός μάς καθιστά ικανούς να ανταποκριθούμε σε προτάσεις συνεργασίας που επιζητούν την καινοτομία, αναζητούμε διαρκώς από μόνοι μας το νέο.
Ερ. Πείτε μας μερικές από τις επιτυχίες που έχει καταγράψει το Τμήμα και το εκπαιδευτικό προσωπικό του, στην εξέλιξη του ξεχωριστού ερευνητικού και επιστημονικού του έργου…
Απ. Εν συντομία θα σας αναφέρω τη βράβευση έργων καθηγητών μας (σχεδιαστών) σε εκθέσεις στο εξωτερικό, τη βράβευση επιστημονικών εργασιών μελών του Τμήματος σε διεθνή συνέδρια, την πρόσκληση καθηγητών για διδασκαλία και παρουσίαση του έργου μας σε Πανεπιστήμια του εξωτερικού αλλά και για επιστημονικές συνεργασίες, την ανακήρυξη από το Δημόσιο Εργαστηρίων του Τμήματος σε επίσημα εργαστήρια δοκιμών ποιοτικού ελέγχου σε είδη επίπλων και άλλων αναλύσεων, τη συμμετοχή μας σε ομάδες εργασίας με στόχο τη διάσωση έργων πολιτιστικής κληρονομιάς, κ.α.
Για τα παραπάνω αισθανόμαστε οπωσδήποτε υπερήφανοι, αλλά η μεγαλύτερή μας ικανοποίηση έρχεται όταν απόφοιτοί μας σταδιοδρομούν σε επιχειρήσεις και ερευνητικά ιδρύματα του εσωτερικού και του εξωτερικού, όπου διακρίνονται για την εργασιακή και επιστημονική τους επάρκεια.
ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ
Ερ. Έχει «ανοίξει» μια συζήτηση για συγχώνευση – με πιθανή πολιτική απόφαση - του υπό μεταφορά (στο Καρπενήσι) Τμήματος Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Καρδίτσας, στο δικό σας Τμήμα λόγω της συνάφειας του επιστημονικού του αντικειμένου… Εσείς και οι καθηγητές του Τμήματός σας πώς βλέπετε αυτή την προοπτική, η οποία θα μπορούσε να συμβάλει καθοριστικά στη διατήρηση του Τμήματος Δασοπονίας έστω και ως τεχνολογική κατεύθυνση στην Καρδίτσα και να ενισχύσει παράλληλα ακόμη περισσότερο το Τμήμα σας;
Απ. Επιτρέψτε μου παρακαλώ εδώ, μια γενικότερη προσέγγιση. Αυτό το «άνοιγμα» ή το «κλείσιμο» συζητήσεων με καθαρές – και όχι απλά πιθανές - πολιτικές αποφάσεις και ευθείες παρεμβάσεις στην ακαδημαϊκή κοινότητα, προς χάρη κάποιων μικροπολιτικών συμφερόντων, ερήμην των άμεσα ενδιαφερομένων αλλά και της κοινωνίας, το έχουμε πληρώσει ακριβά μέχρι σήμερα. Οι εν μια νυκτί ιδρύσεις, καταργήσεις, συγχωνεύσεις Τμημάτων δεν «χωνεύονται» με τίποτα! Θα έλεγα δε ότι εξηγούν εν μέρει τι μας έχει φτάσει στη σημερινή κατάσταση. Έχει πάψει πια να αποτελεί κακόγουστο αστείο και αποτελεί – αποδεδειγμένα – επικίνδυνη πρακτική.
Ο κλάδος του ξύλου και του επίπλου, παρά τη σημερινή ύφεση που τον διέπει, έχει ανάγκη από ένα ακαδημαϊκό Τμήμα που θα τον υποστηρίζει σε επιστημονικό και ερευνητικό επίπεδο και αυτό αποτελεί διαπίστωση όχι μόνο δική μας αλλά και του ίδιου του κλάδου! Η λειτουργία του Τμήματος Σχεδιασμού και Τεχνολογίας Ξύλου – Επίπλου δικαιώνει (με βάση και τα παραπάνω εκτεθέντα) μέχρι τώρα απόλυτα τον οραματιστή – εισηγητή της ίδρυσης του Τμήματος καθηγητή κ. Ι. Κακαρά, τους τότε καθηγητές του Τμήματος Δασοπονίας και του ΤΕΙ Λάρισας που αποδέχτηκαν την εισήγηση και το Υπ. Παιδείας που την υιοθέτησε.
Από την άλλη, ο κλάδος της Δασοπονίας έχει ανάγκη από καλά στελεχωμένα Τμήματα σε έμψυχο υλικό και σε υποδομές. Αυτοί που έχουν φέρει σε συνολική υποβάθμιση έναν χώρο που καταλαμβάνει πάνω από το 50% της επικράτειας αλλά και αυτοί που καλούνται σήμερα να αποφασίσουν γι’ αυτό, ας δώσουν επιτέλους μια καθαρή απάντηση πώς θα αναβαθμιστεί συνολικά ο χώρος.
Εδώ ημίμετρα δεν χωρούν, δεν μπορούμε να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας!
Ας «ανοίξει» επομένως ένας καθαρός και ειλικρινής διάλογος, με συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων (πολιτικών, ακαδημαϊκών, τοπικών παραγόντων αλλά κυρίως των εργαζομένων στον κλάδο/κλάδους), ώστε να διαφανεί τι πραγματικά συμφέρει τον τόπο και τι αποτελεί διόρθωση λαθών χωρίς πιθανά νέα λάθη! Ο τόπος έχει ανάγκη από αναβάθμιση/ανάπτυξη των δικών του πλουτοπαραγωγικών πηγών και δυνατοτήτων στον πρωτογενή και τον δευτερογενή τομέα. Αυτή η επιβεβλημένη προσπάθεια πρέπει να τύχει και της ανάλογης ακαδημαϊκής υποστήριξης, με Τμήματα ΑΕΙ/ΤΕΙ επαρκώς στελεχωμένα και εξοπλισμένα.
Ερ. Ποιοι είναι οι στόχοι του Τμήματος για τα επόμενα χρόνια; Έχετε κάποιο όραμα που θέλετε να υλοποιήσετε παρά την πολύ δύσκολη οικονομική συγκυρία που διέρχεται η χώρα μας;
Απ. Θα μπορούσε κανείς να συντάξει ολόκληρο κατάλογο αλλά λόγοι ρεαλισμού το καθιστούν δύσκολο, διότι τα οράματα απαιτούν συνήθως και οικονομική υποστήριξη, την ώρα που εμείς παλεύουμε να βρούμε πόρους για τα αναλώσιμα υλικά της εκπαίδευσης! Θα μπω ωστόσο στον πειρασμό να παραθέσω κάποιους στόχους γιατί χωρίς όραμα δεν βγαίνεις πουθενά, παρά τις όποιες δυσκολίες.
Καταρχήν πρέπει να μπορούμε να ανταποκρινόμαστε με την ίδια και μεγαλύτερη επάρκεια στο εκπαιδευτικό μας έργο, αυτό για το οποίο κυρίως υπάρχουμε. Η σημερινή συγκυρία μας έχει επηρεάσει και εμάς! Έχουμε απώλειες λόγω συνταξιοδοτήσεων αλλά και παραιτήσεων για οικονομικούς βασικά λόγους, που δεν έχουν αναπληρωθεί. Ακόμη και λόγω επιστημονικής υπερεπάρκειας έχουμε απώλειες, καθώς καθηγητές - μέλη μας εκλέγονται σε καλύτερες θέσεις σε πανεπιστήμια του εξωτερικού.
Πρωταρχικός στόχος/όραμά μας λοιπόν είναι να καλύψουμε τις κενές θέσεις εκπαιδευτικού προσωπικού που δημιουργήθηκαν τα τελευταία χρόνια και να βελτιώνουμε διαρκώς την αναλογία εκπαιδευτών/εκπαιδευομένων.
Όραμά μας ακόμα είναι να βελτιώσουμε και άλλο την υλικοτεχνική μας υποδομή, ώστε να συνεχίσουμε να παρέχουμε καλή εκπαίδευση και υπηρεσίες στον κλάδο, τις οποίες επιθυμούμε να βελτιώνουμε. Οι επιχειρήσεις του κλάδου πονάνε σήμερα στο κομμάτι της επιστημονικής τεκμηρίωσης και μέσα από την πιστοποίησή μας σε όλο και μεγαλύτερο φάσμα δοκιμών και ελέγχων θα μπορέσουμε να τις υποστηρίξουμε περισσότερο, τυπικά και ουσιαστικά. Να μην χρειάζεται ακόμη και για απλές δοκιμές προϊόντων να καταφεύγουν σε εργαστήρια του εξωτερικού, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Αυτό απαιτεί την εξεύρεση πόρων αλλά και τη διαρκή υποστήριξη από πλευράς Πολιτείας, γεγονός ιδιαίτερα δύσκολο σήμερα καθώς οι πόροι στα ΤΕΙ έχουν μειωθεί πάνω από 70% τα τελευταία χρόνια.
Όραμά μας επίσης αποτελεί η μεγαλύτερη υποστήριξη του κλάδου σε θέματα βελτίωσης του ανθρώπινου παράγοντα που εργάζεται σε αυτές. Αυτό φιλοδοξούμε να το καλύψουμε με την υλοποίηση μεταπτυχιακού κύκλου σπουδών στο αντικείμενό μας, προσελκύοντας πτυχιούχους και άλλων κλάδων στο Τμήμα μας. Ήδη εργαζόμαστε προς αυτή την κατεύθυνση και ελπίζουμε να υλοποιήσουμε σύντομα το όραμα. Θεωρούμε ότι αυτό θα επιτελέσει επιστέγασμα των προσπαθειών του Τμήματος και του Ιδρύματος αλλά και εύσημο για την πόλη και τον λαό της Καρδίτσας, που με κάθε μέσο μας συμπαραστέκεται όλα αυτά τα χρόνια.
Τέλος, διαρκές όραμά μας αποτελεί να «διώχνουμε» κάθε χρόνο ολοκληρωμένους ανθρώπους από το Τμήμα μας, νέους ανθρώπους με επαγγελματική κατάρτιση αλλά και ήθος, με συνολική άποψη για τα τεχνολογικά, σχεδιαστικά, οικονομικά, πολιτιστικά δρώμενα, διατεθειμένους να παλέψουν στον τόπο τους για να εφαρμόσουν αυτά που διδάχτηκαν. Για καλό δικό τους, για καλό της κοινωνίας μας.
