Το Politico την είχε συμπεριλάβει πρόσφατα στις «28 προσωπικότητες που δονούν την Ευρώπη» αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι είναι «ένα WikiLeaks από μόνη της, μια σταυροφόρος κατά της αδιαφάνειας και της διαφθοράς στη Μάλτα».
Η 53χρονη δημοσιογράφος τόλμησε να προχωρήσει σε αποκαλύψεις εις βάρος της κυβέρνησης της Μάλτας, την οποία κατηγόρησε για διαφθορά συμβάλλοντας έτσι στην προκήρυξη πρόωρων εκλογών. Ο θάνατός της στα 53 της χρόνια προκλήθηκε από έκρηξη βόμβας που είχε τοποθετηθεί κάτω από το αυτοκίνητό της.
Η Ντάφνι Καρουάνα Γκαλιζία, της οποίας ο θάνατος συγκλόνισε τον δημοσιογραφικό κόσμο και υπενθύμισε τι σημαίνει δημοσιογράφος, είχε εργαστεί σε πολλά μέσα ενημέρωσης της χώρας της, ωστόσο τις μεγάλες αποκαλύψεις της για σκάνδαλα διαφθοράς τις έκανε μέσα από το μπλογκ της, το οποίο και είχε περισσότερους αναγνώστες από το σύνολο των εφημερίδων της χώρας. Ιδιαίτερη έμφαση το τελευταίο διάστημα η δημοσιογράφος είχε δώσει στα Panama Papers, αποκαλύπτοντας μάλιστα και ύποπτες δοσοληψίες Μαλτέζων πολιτικών. Οι αποκαλύψεις της για σειρά σκανδάλων που ενέπλεκαν στενούς συνεργάτες και συγγενείς του πρωθυπουργού της Μάλτας, οδήγησαν τη χώρα σε πρόωρες εκλογές, με τα ρεπορτάζ της να χαρακτηρίζονται «αγκάθι» τόσο στο κατεστημένο όσο και στον υπόκοσμο που δρα στη μικρότερη αυτή χώρα-μέλος της ΕΕ.
Ο πρωθυπουργός της Μάλτας καταδίκασε τη δολοφονία της χαρακτηρίζοντάς την «βάρβαρη επίθεση».
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Καρουάνα Γκαλιζία είχε καταγγείλει στην αστυνομία πριν το θάνατό της ότι δεχόταν απειλές κατά της ζωής της. Τη δολοφονία της δημοσιογράφου καταδίκασαν όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ.
Τα λόγια του γιου της, Μάθιου Καρουάνα Γκαλίζια, επίσης δημοσιογράφου, στη σελίδα του στο Facebook, περιέγραψαν με τον πιο ωμό τρόπο τα γεγονότα: «...Συγγνώμη που γίνομαι ωμός, αλλά αυτό μοιάζει με πόλεμο και πρέπει να το γνωρίζετε. Αυτή δεν ήταν μια κοινή δολοφονία και δεν ήταν τραγική. Τραγικό είναι όταν κάποιος σκοτωθεί παρασυρόμενος από ένα λεωφορείο. Όταν παντού γύρω σου υπάρχει αίμα και φωτιά, αυτό είναι πόλεμος. Είμαστε ένας λαός σε πόλεμο εναντίον του κράτους και του οργανωμένου εγκλήματος, που έχουν γίνει σχεδόν ταυτόσημα. (...)
...Η κυβέρνηση της Μάλτας επέτρεψε να ανθήσει μια κουλτούρα ατιμωρησίας. Είναι ελάχιστα παρήγορο το ότι ο πρωθυπουργός αυτής της χώρας λέει ότι "δεν θα ησυχάσει" μέχρι να βρεθούν οι δράστες, όταν ηγείται μιας κυβέρνησης η οποία ενθάρρυνε αυτή την ατιμωρησία. Πρώτα στελέχωσε με απατεώνες το γραφείο του, μετά με απατεώνες και ηλίθιους την αστυνομία και στη συνέχεια με απατεώνες και ανίκανους τα δικαστήρια. Αν λειτουργούσαν ήδη οι θεσμοί, δεν θα υπήρχε δολοφονία για να ερευνηθεί και οι αδελφοί μου και εγώ θα είχαμε ακόμη μητέρα...
...Τζόζεφ Μουσκάτ, Κιθ Σέμπρι, Κρις Καρντόνα, Κόνραντ Μίτσι, Γενικέ Εισαγγελέα και μια μακρά λίστα από αξιωματούχους της αστυνομίας που δεν κάνατε τίποτα: είστε συνένοχοι. Είστε υπεύθυνοι γι' αυτό»...
Η δολοφονία όμως της Ντάφνι Καρουάνα Γκαλίζια δεν αποτελεί μοναδικό παράδειγμα – δυστυχώς – δίωξης δημοσιογράφων στην Ευρώπη, τον κόσμο αλλά και την Ελλάδα. Τα πλέον πρόσφατα παραδείγματα απειλών και επιθέσεων σε δημοσιογράφους στη χώρα μας έρχονται από ακροδεξιούς κύκλους, με αιχμή το προσφυγικό. Στο παρελθόν μέλη της Χρυσής Αυγής είχαν επανειλημμένα προπηλακίσει και επιτεθεί σε δημοσιογράφους, ενώ σοβαρές επιθέσεις που είχαν θέσει σε κίνδυνο και την ίδια τους τη ζωή είχαν δεχτεί κατά την περίοδο των αντιμνημονιακών διαδηλώσεων κυρίως φωτορεπόρτερ, από αστυνομικές δυνάμεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο τραυματισμός και μόνιμη απώλεια της ακοής του δημοσιογράφου Μανόλη Κυπραίου, από χειροβομβίδα κρότου – λάμψης, αλλά και ο σοβαρότατος τραυματισμός του προέδρου της Ένωσης Φωτορεπόρτερ Ελλάδος, Μάριου Λώλου, από γκλοπ αστυνομικού στο κεφάλι. Και φυσικά ο κατάλογος δεν τελειώνει εδώ, ακόμα και αν τα κρούσματα βίας στην Ελλάδα βρίσκονται σε μία σχετική ύφεση, ενώ κάποια από αυτά δεν γίνονται καν γνωστά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΠΟΕΣΥ: Η ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑ
ΑΠΕΙΛΕΙ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΥ
Ο πρόεδρος της ΠΟΕΣΥ, Δημήτρης Κουμπιάς, μιλά στην «Ε» τόσο για την κατάσταση στην Ελλάδα, όσο και στον υπόλοιπο κόσμο, τονίζοντας ότι οι «προσπάθειες φίμωσης δεν εκφράζονται μόνο με απειλές σωματικής βίας, όταν υπάρχουν ακόμη τυποκτόνοι νόμοι»...
* Πώς σχολιάζετε τη δολοφονία της δημοσιογράφου Ντάφνι Καρουάνα Γκαλίζια στη Μάλτα;
- Πιο περιεκτικό σχόλιο από αυτό του γιου τής δολοφονημένης δημοσιογράφου, νομίζω πως δεν θα μπορούσα να διατυπώσω: «Η μητέρα μου, έγραψε, δολοφονήθηκε επειδή μπήκε ανάμεσα στο κράτος δικαίου και σε εκείνους που επιδιώκουν να το παραβιάσουν, όπως τόσοι ισχυροί δημοσιογράφοι. Αλλά έγινε επίσης στόχος επειδή ήταν ο μοναδικός άνθρωπος που το έκανε. Αυτό συμβαίνει όταν οι θεσμοί του κράτους αποδυναμώνονται: ο τελευταίος που μένει όρθιος είναι συχνά ένας δημοσιογράφος. Και ο πρώτος που πέφτει νεκρός».
* Θεωρείτε ότι η δημοσιογραφία ήταν και παραμένει ένα επικίνδυνο λειτούργημα ή οι δημοσιογράφοι έχουν μετατραπεί σε πληρωμένους κονδυλοφόρους και εισπράττουν και την απαξίωση της κοινωνίας;
- Η έκρηξη της βόμβας που, έκοψε το νήμα της ζωής της Μαλτέζας συναδέλφου, ανέβασε σε 54 τον αριθμό των δημοσιογράφων που έχουν χάσει τη ζωή τους από την αρχή του 2017 σε όλο τον κόσμο. Αξιοσημείωτο είναι ότι την πρωτιά στη μακάβρια αυτή λίστα κατέχει το Μεξικό, όπου έχουν χάσει τη ζωή τους 12 δημοσιογράφοι από τις αρχές του έτους, ξεπερνώντας ακόμη και τον απολογισμό σε εμπόλεμες περιοχές όπως το Ιράκ, η Συρία, και η Υεμένη, όπου συνολικά έχουν καταγραφεί 11 θάνατοι.
Όσο για το δεύτερο σκέλος της ερώτησης, η απάντηση είναι πως, όπως σε όλα τα επαγγέλματα, έτσι και στο δικό μας υπάρχουν καλοί και κακοί. Και οι τελευταίοι, που αποτελούν θλιβερή αλλά ηχηρή – οι… τενεκέδες κάνουν τον θόρυβο –, δίνουν το δικαίωμα για συνθήματα σαν το «αλήτες ρουφιάνοι δημοσιογράφοι».
* Πόσο ελεύθεροι είναι οι δημοσιογράφοι στην Ελλάδα; Υπάρχουν απειλές και φίμωση; Ποια η κατάσταση που επικρατεί στο τοπίο των ΜΜΕ, όπως διαμορφώνεται στη μνημονιακή περίοδο;
- Στην Ελλάδα τα κρούσματα σωματικής βίας εναντίον δημοσιογράφων περιορίζονται κυρίως σ’ αυτά εναντίον αθλητικών συντακτών, όχι μόνο στα γήπεδα αλλά και στα γραφεία τους, με πιο πρόσφατο παράδειγμα την επίθεση χουλιγκάνων στα γραφεία του «Έθνους» και του 24Media.
Ωστόσο οι προσπάθειες φίμωσης δεν εκφράζονται μόνο με απειλές σωματικής βίας, όταν υπάρχουν ακόμη τυποκτόνοι νόμοι. Όταν ακόμη και μια καυστική κριτική μπορεί να προκαλέσει την καταδίκη του δημοσιογράφου από ποινικό ή αστικό δικαστήριο ή και από τα δύο, ο δημοσιογράφος παύει να είναι λειτουργός της ενημέρωσης και εισέρχεται άθελά του σε μία ιδιότυπη ομηρία. Φιμώνεται, χάνει την ανεξαρτησία του.
Και πέρα από όλα αυτά, ένας σημαντικός παράγοντας που απειλεί την ελευθερία του δημοσιογράφου, είναι η εργασιακή ανασφάλεια των ανθρώπων ενός κλάδου που έχει πληγεί βάναυσα από την κρίση• με πλήρη απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων• με αλλεπάλληλες μειώσεις μισθών και συντάξεων• με απλήρωτους εργαζομένους και εκατοντάδες ανέργους. Και ταυτόχρονα αντιμετωπίζει τον Αρμαγεδδώνα του Ασφαλιστικού. Που πέρα από το καίριο πλήγμα στα ασφαλιστικά Ταμεία κύριας και επικουρικής ασφάλισης, οδηγεί το σύνολο των ακόμη εργαζομένων, των ανέργων, των συνταξιούχων, των απλήρωτων και των οικογενειών τους, στην πλήρη εξαθλίωση, επιβραβεύοντας την εργοδοτική αυθαιρεσία και τη μαύρη εργασία. Και ταυτόχρονα προκαλεί την αποδόμηση εργασιακών και συνδικαλιστικών δικαιωμάτων και ελευθεριών.
Ας μην ξεχνάμε ότι τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης είναι ο δεύτερος κλάδος - μετά τον κατασκευαστικό -, που έχει χτυπηθεί τόσο σφοδρά από την ανεργία. Με συνέπεια να είναι χωρίς δουλειά ή σε επίσχεση πάνω από το 45% των συναδέλφων. Παράλληλα, ενώ έχουν γίνει αλλεπάλληλες μειώσεις μισθών επί των Συλλογικών Συμβάσεων και έχουν εφαρμοστεί ατομικές συμβάσεις, υπάρχουν Μέσα με απλήρωτους εργαζομένους, για πάρα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα.
Της Αλεξάνδρας Φωτάκη
