Ο Άγγελος Δεληβορριάς συνέδεσε όλη του τη ζωή με το μουσείο Μπενάκη και δεν πρόκειται να το εγκαταλείψει ποτέ. Άλλωστε είναι το «παιδί» του. Εκείνος το μεγάλωσε, εκείνος του έδειξε τον δρόμο, πώς να το αφήσει μονάχο του; Ο Άγγελος Δεληβορριάς δεν υπήρξε απλώς ο διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη, αλλά ο οδηγός του. Ο άνθρωπος που ήξερε πότε έπρεπε να κυβερνήσει το καράβι, πότε να λειτουργήσει ως επιστήμονας και πότε ως σύγχρονος μάνατζερ. Το Μουσείο Μπενάκη αλλά και η ίδια η χώρα τού χρωστά πολλά. Η Λάρισα και συγκεκριμένα το Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο «Λένα Γουργιώτη» θα τον υποδεχτούν στις 3 Νοεμβρίου. Ο Άγγελος Δεληβορριάς θα κηρύξει τις εργασίες του συνεδρίου που διοργανώνει η Αντιδημαρχία Πολιτισμού και Επιστημών και το Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο Λάρισας, στη μνήμη της Λένας Γουργιώτη, ιδρύτριας, προέδρου και διευθύντριας του Λαογραφικού Μουσείου. Συνδυάζοντας και τις ιδιότητες του καθηγητή Αρχαιολογίας και μέλους της Ακαδημίας Αθηνών, έρχεται στη Λάρισα για να μιλήσει για το κρατικό ενδιαφέρον και την ιδιωτική πρωτοβουλία, γύρω από τον ελληνικό πολιτισμό των χρόνων της τουρκοκρατίας. Ο χαρισματικός αυτός άνθρωπος, με αφορμή την επικείμενη επίσκεψή του στη πόλη, μιλά στην «Ε» για το πώς κατάφερε να χτίσει την «αυτοκρατορία» Μπενάκη, για το πώς μπορούν τα μουσεία να αντισταθούν στην κρίση ενώ καταθέτει και τη προσωπική του άποψη, για το πώς μπορούν τα περιφερειακά μουσεία να γίνουν πόλος έλξης.
• Έχει γραφεί πολλές φορές σε εφημερίδες και περιοδικά ότι είστε ο μακροβιότερος διεθνώς διευθυντής μουσείου. Πάνω από 40 χρόνια υπηρετείτε το Μουσείο Μπενάκη. Παραλάβατε το αρχοντικό του Αντώνη Μπενάκη και το μετατρέψατε σε μία σύγχρονη μουσειακή αυτοκρατορία. Αναρωτιέμαι πόσες θυσίες χρειάστηκε να κάνετε για να καμαρώνουμε και να απολαμβάνουμε αυτό το στολίδι πολιτισμού;
Θα επαναλάβω για άλλη μια φορά πως ό,τι γίνεται στην Ελλάδα είναι ήδη πραγματωμένο στην Ευρώπη και στην Αμερική τουλάχιστον μια εικοσιπενταετία προηγουμένως. Στην περίπτωση του Μουσείου Μπενάκη είχα προτείνει τις κατά τη γνώμη μου επιβεβλημένες εκσυγχρονιστικές αλλαγές το 1975, χωρίς να φαντάζομαι ότι, για να προσφερθούν εντέλει στο κοινό με τα εγκαίνια του σωτηρίου έτους 2000, θα περνούσε τόσος χρόνος. Αυτό, βεβαίως, προϋπέθετε μια σειρά από εκπτώσεις σε προ πολλού διαμορφωμένες προσωπικές επιλογές, μια μεταστροφή, θα έλεγα, των έως τότε αρχών που τηρούσα στη ζωή μου. Αναφέρω ενδεικτικά τις συνεχείς επαφές με όλες τις πολιτικές-κομματικές παρατάξεις, καθώς και την επίσης συνεχή συναναστροφή μου με τον κόσμο του χρήματος.
Την κοσμικότητα πάντως δεν την είχα συμπεριλάβει ποτέ στις επιδιώξεις μου, ενώ αντίθετα η κοινωνικότητα μπορεί να προσμετρηθεί στα φυσικά μου χαρίσματα. Αυτή συνέτεινε άλλωστε κατά πολύ στην έξωθεν καλή μαρτυρία του Μουσείου και στη θεαματική αύξηση των δωρεών και των κληροδοτημάτων που δεχόταν με ρυθμούς συγκινητικούς. Από τις θυσίες που χρειάστηκε να κάνω, μεγαλύτερη ήταν εκείνη του αφιερωμένου αποκλειστικά στους σκοπούς του Μουσείου χρόνου. Προσπαθούσα εντούτοις, και ως ένα σημείο το πετύχαινα, να μην προδώσω τα επιστημονικά μου ενδιαφέροντα.
• Παρότι προσπαθήσατε να παραδώσετε τη σκυτάλη του διευθυντή του Μουσείου, φαίνεται ότι το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον. Το Μουσείο Μπενάκη άντεξε με νέο διευθυντή, τον Γάλλο Ολιβιέ Ντεκότ, μόλις 6 μήνες. Τι συνέβη και ποια είναι η κατάσταση που επικρατεί σήμερα στο Μουσείο;
Δεν θα ήθελα να αναφερθώ διεξοδικά στη διάλυση της σχέσεως του Μουσείου με τον κ. Ντεκότ, η οποία, ούτως ή άλλως, έγινε συναινετικά «λόγω ασυμφωνίας χαρακτήρων». Μπορώ ωστόσο να σας διαβεβαιώσω ότι ο διάδοχός του, ο Γιώργος Μαγγίνης, διαθέτει όλα τα προσόντα, και τα διοικητικά και τα επιστημονικά και τα ηθικά, για να κατευθύνει τον μουσειακό οργανισμό ακόμα και σε τρικυμισμένες περιόδους, όπως οι σημερινές.
• Η οικονομική κρίση έχει επιφέρει μεγάλο πλήγμα και στον πολιτισμό. Τα μουσεία σίγουρα έχουν υποστεί τις συνέπειες, αφού οι κρατικές επιχορηγήσεις έχουν μειωθεί δραματικά. Είχατε δηλώσει κάποτε ότι έχετε «όραμα επίθεσης στη κρίση». Ποια είναι τα «όπλα» σας για μια τέτοια επίθεση;
Για το «όραμα της επίθεσης στην κρίση», που με ρωτάτε, θα σας αναφέρω τις τρεις προτροπές που έδινα γενικότερα κυρίως στους νεότερους: υπομονή, αντοχή και αισιοδοξία. Προπάντων όμως κανενός είδους υποβάθμιση αρχών. Και αν οι περιστάσεις επιβάλλουν κάποιον περιορισμό στα ποσοτικά μεγέθη των στόχων, αυτό να μην επηρεάζει καθόλου την ποιοτική τους παράμετρο.
• Η Λάρισα είναι μια από τις πόλεις που επενδύει στον πολιτισμό. Το Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο Λάρισας, το Διαχρονικό Μουσείο και η Δημοτική Πινακοθήκη-Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα είναι τα μεγαλύτερα μουσεία της πόλης που όχι απλώς επιβιώνουν αλλά ανθίζουν κιόλας σε τέτοιους καιρούς. Βέβαια, αντιμετωπίζουν και αυτά τα προβλήματά τους. Εσείς με την τεράστια εμπειρία σας, τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει ώστε τα Μουσεία της Περιφέρειας να γίνουν περισσότερο ελκυστικά στους επισκέπτες της πόλης;
Πρέπει να καλλιεργούν συστηματικά και με κάθε τρόπο τη σχέση τους με την τοπική κοινωνία, τη φιλικότητά τους. Πρέπει δηλαδή να καταστρώνουν στρατηγικά σχέδια προσέλκυσης όλων των κατηγοριών και όλων των ηλικιών του τοπικού κοινού, διοργανώνοντας πάσης φύσεως ελκυστικές εκδηλώσεις, ακόμα και από αυτές που δεν είναι γενικότερα αποδεκτές ή καθιερωμένες. Τα Μουσεία πρέπει να είναι οι χώροι της συναναστροφής, των συζητήσεων, της ευεξίας. Και όσοι έχουν την ευθύνη τους, εκτός από τη διοργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων, οφείλουν να βρίσκονται σε μια φιλική επαφή με τους διδάσκοντες στα σχολεία όλων των βαθμίδων, για να εξασφαλίσουν τη συνδρομή τους στην αφύπνιση του ενδιαφέροντος των νέων. Πρέπει με άλλα λόγια να καταλάβουν ότι τα Μουσεία και τα Σχολεία λειτουργούν συμπληρωματικά.
• Ποια μουσεία της περιφέρειας ξεχωρίζετε και γιατί;
Εξαιρώντας τα κρατικά μουσεία, η πολιτική των οποίων καθορίζεται άνωθεν, οφείλω να αποτίσω έναν φόρο τιμής σε πολλά μουσεία της περιφέρειας για το έργο που επιτελούν, την ανεξαρτησία τους και την ευφάνταστη ποικιλία των δράσεών τους. Από όλα αυτά τα μουσεία θα σταθώ μόνο σε δύο: στο Ιστορικό Μουσείο του Ηρακλείου για να εξάρω την παιδευτική, επιστημονική και κοινωνική προσφορά του, με τη διοργάνωση συνεδρίων, περιοδικών εκθέσεων, καθώς και την πολύτιμη εκδοτική του δραστηριότητα. Θα μνημονεύσω ακόμα την Πινακοθήκη του Μετσόβου, για τους ίδιους ακριβώς λόγους.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΝΑΤΑΣΣΑ ΠΟΛΥΓΕΝΗ
ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΗ ΛΑΡΙΣΑ
To συνέδριο, στη μνήμη της Λένας Γουργιώτη, ξεκινά την Παρασκευή 3 Νοεμβρίου και ολοκληρώνεται την Κυριακή 5 Νοεμβρίου. Αναλυτικά το πρόγραμμα των εργασιών του έχει ως εξής:
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 3 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ
18:30 Χαιρετισμοί επισήμων
19:00-19:10 Ο Γιώργος και η Λένα Γουργιώτη. Βάσω Παρίση, τ. γενική γραμματέας Λαογραφικού Ιστορικού Μουσείου Λάρισας.
Έναρξη συνεδρίου με επίσημο ομιλητή τον καθηγητή ΕΚΠΑ, διευθυντή Μουσείου Μπενάκη, μέλος της Ακαδημίας Αθηνών Άγγελος Δεληβορριάς, με θέμα «Γύρω από τον ελληνικό πολιτισμό των χρόνων της τουρκοκρατίας: κρατικό ενδιαφέρον και ιδιωτική πρωτοβουλία».
-Λύκειο Ελληνίδων Λάρισας: Παρουσίαση Παραδοσιακών Ενδυμασιών. ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2017
1η ΣΥΝΕΔΡΙΑ
Πρόεδρος: Ευάγγελος Καραμανές, διευθυντής Ερευνών, διευθύνων το Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών.
9:00-9:15 Αποτιμώντας τις αξίες των μουσείων, αναγνωρίζοντας τα άξια μουσεία. Η δημιουργική ευθύνη των κριτών του Εuropean Museum of the Year Award. Μάρλεν Μούλιου, λέκτορας Μουσειολογίας ΕΚΠΑ, μέλος της Κριτικής Επιτροπής του ΕΜΥΑ
9:15-9:30 Το Σωματείο: Οι Φίλοι του Μουσείου Μπενάκη. Ρωξάνη Τσιμπιροπούλου, πρόεδρος Δ.Σ. Φίλων Μουσείου Μπενάκη.
9:30-9:45 Η Ελληνική Ομοσπονδία Φίλων των Μουσείων, μέλος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας WFFM. Μια δραστήρια παρουσία τριάντα χρόνων στην Ελλάδα και στον Διεθνή μουσειακό χώρο. Έργα και προοπτικές. Λίλα ντε Τσάβες, πρόεδρος Heritage & Museums, Σε εταιρική Συνεργασία με το Συμβούλιο της Ευρώπης, Πρόεδρος Ελληνικής Ομοσπονδίας Φίλων Μουσείων.
9:45-10:00 Λαογραφικά Εθνογραφικά Μουσεία στην Ελλάδα του 21ου αιώνα. Μία ουτοπία; Μαρία Βελιώτη, κοινωνική Ανθρωπολόγος, αναπληρώτρια Καθηγήτρια Π/μίου Πελοποννήσου.
10:00-10:15 Περιφερειακά Μουσεία: Η Αθέατη πλευρά της Δημόσιας Αρχαιολογίας. Αναστασία Λαζαρίδου, διευθύντρια Εφορείας Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής, αντιπρόεδρος Δ.Σ. του ICOM.
10:15-10:30 Τα πρόσωπα εν τοις πράγμασιν. Η συναρπαστική εντελέχεια ορισμένων τοπικών και άλλων τινών μουσείων. Ελεωνόρα Σκουτέρη, τ. αναπληρώτρια καθηγήτρια Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας ΑΠΘ.
10:30-10:45 Στρατηγικός Σχεδιασμός του Νέου Μουσείου Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης και Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων. Ελένη Μελίδη, διευθύντρια Μουσείου Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης και Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων.
10:45-11:00 Το Λαογραφικό Μουσείο ως προνόμιο και ως ευθύνη. Ζήσης Σκαμπάλης, προϊστάμενος διευθυντής Λαογραφικού και Εθνολογικού Μουσείου Μακεδονίας-Θράκης.
Διάλειμμα.
2η ΣΥΝΕΔΡΙΑ
Πρόεδρος: Τέτη Χατζηνικολάου, επίτιμη διευθύντρια ΥΠΠΟΑ
11:45-12:00 Ο Τυρναβίτης Διονύσιος Πάμπους και ο Λαρισαίος Αλέξανδρος Ελλάδιος: στοιχεία από τη ζωή και τη δράση τους σε Αγγλία και Ρωσία (τέλη 17ου–αρχές 18ου αιώνα). Βασίλειος Μακρίδης, καθηγητής Π/μίου Erfurt.
12:00-12:15 Η εξύμνηση της Θεσσαλικής Επαναστάσεως του 1878 από τη δημώδη μούσα. Γεώργιος Αντωνακόπουλος, ομότιμος καθηγητής Ιατρικής Σχολής Π/μίου Θεσσαλίας.
12:15-12:30 Ο επιστημονικός και πολιτιστικός κύκλος του Σανατορίου του Πηλίου και η γιατρός Άννα Κατσίγρα –Μελά. Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης, καθηγητής Ιατρικής Σχολής Π/μίου Θεσσαλίας, διευθυντής Πνευμονολογικής Κλινικής Π/μίου Θεσσαλίας.
12:30-12:45 Η «ήπια δύναμη» της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και τα Μουσεία του Νεότερου Πολιτισμού. Σταυρούλα-Βίλλυ Φωτοπούλου, διευθύντρια Νεώτερου Πολιτιστικού Αποθέματος και Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς ΥΠΠΟΑ
12:45-13:00 Διαχείριση της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς: Το παράδειγμα της Κύπρου. Ευφροσύνη Ριζοπούλου, ομότιμη καθηγήτρια Π/μίου Κύπρου.
13:00-13:15 Τα εργαστήρια Τυποβαφικής του Λαογραφικού Ιστορικού Μουσείου Λάρισας: Μια φερέλπιδα προσπάθεια δημιουργικής αναβίωσης. Φανή Καλοκαιρινού, αρχαιολόγος-λαογράφος, υπεύθυνη Λαογραφικού Ιστορικού Μουσείου Λάρισας.
13:15-13:30 Η συνέχιση μιας λαϊκής τέχνης με τη χρήση σύγχρονων, ψηφιακών τεχνολογιών. Δημήτρης Τσίποτας, συντηρητής Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης (PhD), καθηγητής Ανώτερης και Ανώτατης Εκπαίδευσης.
13:30-13:45 Χρώμα και χρωστικές στο Ελληνικό ύφασμα. Ευαγγελία Βαρέλλα, αναπληρώτρια καθηγήτρια Χημείας ΑΠΘ
13:45–14:00 Συζήτηση
14:00-15:30 Διάλειμμα - Βιωματικό εργαστήριο Τυποβαφικής
3η ΣΥΝΕΔΡΙΑ
Πρόεδρος: Κατερίνα Καμηλάκη, τ. διευθύντρια, επιστημονική συνεργάτης Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών.
15:30-15:45 Μουσειακή Διανυκτέρευση (Museum Sleepover) Ενηλίκων στην Κερκυραϊκή Πινακοθήκη (Μάιος 2017): μια δράση με αφετηρία το Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο Λάρισας. Γιώργος Παπαϊωάννου, ακαδημαϊκός University College London, Διευθυντής Εργαστηρίου Μουσειολογίας Ιονίου Π/μίου. Σοφία Πάσχου, ερευνήτρια Εργαστηρίου Μουσειολογίας Ιονίου Π/μίου Παρασκευή-Δέσποινα Μποτσαροπούλου, νομικός. Σοφία Αγαθονικοπούλου, Διευθύντρια-Πρόεδρος Διαχειριστικής Ομάδας Κερκυραϊκής Πινακοθήκης.
15:45-16:00 Μουσειακή εκπαίδευση και σύγχρονο πολιτισμικό και κοινωνικό περιβάλλον. Ειρήνη Νάκου, ομότιμη Καθηγήτρια Μουσειακής και Ιστορικής Εκπαίδευσης Π/μίου Θεσσαλίας.
16:00-16:15 Περιηγητές στη Θεσσαλία τον 19ο αιώνα. Η μαρτυρία των εικόνων. Αφροδίτη Κούρια, ιστορικός της Τέχνης-επιμελήτρια εκθέσεων.
16:15-16:30 Έφη Μιχελή: Από το ατελιέ της ναΐφ ζωγράφου στη «μελέτη, προαγωγή και διάδοση της αισθητικής και της φιλοσοφίας της τέχνης και των αισθητικών θεμάτων». Μαρίνα Τσούλου, διευθύντρια Δραστηριότητας Ιδρύματος Μιχελή.
16:30-16:45 Η μουσειολογική μελέτη για το Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο Λάρισας και η εκτέλεσή της. Ελένη Δουνδουλάκη, Θεατρολόγος, σύμβουλος Πολιτιστικής Πολιτικής και Διαχείρισης. Λαλούλα Χρυσικοπούλου, αρχιτέκτων, μουσειολόγος, ενδυματολόγος.
16:45-17:00 Μύλος Παππά: Μεταλλάσσοντας ένα βιομηχανικό μνημείο του 19ου αι. σε σύγχρονο Μουσείο Σιτηρών και Αλεύρων. Ευγενία Σταυράκη, μουσειολόγος, μέλος της ομάδας έργου «Μουσειολογική-Μουσειογραφική Μελέτη Μύλου Παππά».
17:00 Διάλειμμα
4η ΣΥΝΕΔΡΙΑ
Πρόεδρος: Κωνσταντίνος Σπανός, Ιστορικός ερευνητής, Εκδότης «Θεσσαλικού Ημερολογίου»
17:45-18:00 Γιώργος και Λένα Γουργιώτη: Οι συλλέκτες, οι επιστήμονες, οι δωρητές, οι άνθρωποι. Κατερίνα Κορρέ, ομότιμη καθηγήτρια Λαογραφίας ΕΚΠΑ.
18:00-18:15 Ένα θεατρικό ειδώλιο από την αρχαία Λάρισα. Θεόδωρος Παλιούγκας, αρχαιολόγος, υποψ. Δρ Κλασικής Αρχαιολογίας.
18:15-18:30 Το Μπαϊρακλί Τζαμί (Bayraklı Cami) της Λάρισας. Πασχάλης Ανδρούδης, επίκουρος καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης ΑΠΘ.
18:30-18:45 Η Θεσσαλία της Οθωμανικής Περιόδου στο Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας. Σταυρούλα Σδρόλια, αρχαιολόγος, Δρ Βυζαντινής Αρχαιολογίας, προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Λάρισας.
18:45-19:00 Η αποκατάσταση της οικίας Παύλου Νιρβάνα και η μετασκευή της σε εκθετήριο της Ιστορίας της πόλης της Σκοπέλου. Δημήτρης Παλιούρας, αρχιτέκτων μηχανικός, διευθυντής επί τιμή της Υπηρεσίας Νεότερων και Τεχνικών Έργων Θεσσαλίας ΥΠΠΟΑ.
19:00-19:15 Η Μονή του Αγίου Αθανασίου στην Τσαριτσάνη Ελασσόνας. Συμβολή στην αποκατάσταση του τοιχογραφικού διάκοσμου. Σταυρούλα Νάκου, συντηρήτρια Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης
19:15-19:30 Συζήτηση.ΚΥΡΙΑΚΗ 5 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ
5η ΣΥΝΕΔΡΙΑ
Πρόεδρος: Σταυρούλα-Βίλλυ Φωτοπούλου, διευθύντρια Νεότερου Πολιτιστικού Αποθέματος και Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς ΥΠΠΟΑ.
10:00-10:15 Των αοιδίμων χορηγών του πολιτισμού Γεωργίου και Ελένης Γουργιώτη, αιωνία η μνήμη. Κατερίνα Καμηλάκη, τ. διευθύντρια, επιστημονική συνεργάτης Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών.
10:15-10:30 Οι ποιμενικοί πληθυσμοί της Ηπειρωτικής Ελλάδας ή ο διαχρονικός διάλογος των βουνών με τη θεσσαλική πεδιάδα στο έργο της Λένας και του Γιώργου Γουργιώτη. Ευάγγελος Καραμανές, Διευθυντής Ερευνών, διευθύνων το Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών.
10:30-10:45 Η επαναλειτουργία των λατομείων της Χασάμπαλης και η χρήση του πράσινου Θεσσαλικού λίθου κατά τον 20ό αι. Βασίλειος Μέλφος, επίκουρος καθηγητής Γεωλογίας ΑΠΘ.
10:45-11:00 Το χρονικό των εργασιών αποκατάστασης της Πυριτιδαποθήκης-Παλαιών φυλακών Λάρισας σε Μουσείο Εθνικής Αντίστασης. Ιωάννης Βλαχοστέργιος, Δρ Αρχιτέκτων Μηχανικός ΑΠΘ, τ. διευθυντής Υπηρεσιών Νεότερων Μνημείων Ηπείρου, Θεσσαλίας και Κεντρικής Στ. Ελλάδος, ΥΠΠΟΑ.
11:00-11:15 Τα εικονογραφικά πρότυπα του Θεόφιλου Χατζημιχαήλ και οι ιστοριογραφικές προσεγγίσεις του έργου του. Μαρία Μόσχου, Δρ Ιστορίας της Τέχνης Τμήματος Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης ΕΚΠΑ.
11:15 Διάλειμμα
6η ΣΥΝΕΔΡΙΑ
Πρόεδρος: Σταυρούλα Σδρόλια, αρχαιολόγος, Δρ Βυζαντινής Αρχαιολογίας, προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Λάρισας
11:30-11:45 Πληροφορίες για τους Αρχιεπισκόπους της Ελασσόνας του 18ου αιώνα. Κωνσταντίνος Σπανός, ιστορικός ερευνητής, εκδότης «Θεσσαλικού Ημερολογίου»
11:45-12:00 Λάρισα 1881-1910. Οι μεταμορφώσεις μιας πόλης και μιας κοινωνίας όπως αποτυπώθηκαν στον Τύπο της εποχής. Μαρούλα Κλιάφα, συγγραφέας.
12:00-12:15 Ο θεσμός της εμποροπανήγυρης στην Ελλάδα: το παζάρι του Βόλου και η διαδρομή του. Μαρία Σπανού, μουσειοπαιδαγωγός, ιστορική ερευνήτρια
12:15-12:30 Από το Άντρον Νυμφών και Χείρωνος παρά την Φάρσαλον έως την επαρχία Αγιάς. Οι Περιηγήσεις του Νικολάου Ι. Γιαννόπουλου στον νομό Λαρίσης. Χρυσούλα Κοντογεωργάκη, εκπαιδευτικός, πρόεδρος Φιλαρχαίου Εταιρείας Αλμυρού ΟΘΡΥΣ
12:30-12:45 Οι φούρνοι (κλίβανοι) της Λάρισας την περίοδο 1881-1900. Αλέξανδρος Γρηγορίου, ιστορικός ερευνητής
12:45-13:00 Λαϊκές παραδόσεις περιοχής Αλμυρού και το μυθολογικό-ιστορικό υπόβαθρό τους. Βίκτωρ Κοντονάτσιος, εκπαιδευτικός.
13:00-13:15 Ο θεσμός της προίκας στη Θεσσαλία κατά τον 19ο αιώνα. Παρασκευή Τσιρίκα, ιστορικός-ερευνήτρια.
13:15-13:30 Το Όρος των Κελλίων ή Όσσα. Μαρία Βουβούση, φιλόλογος.
Συμπεράσματα και λήξη συνεδρίου.
